Đổi mới quản lí theo quy trình

Quản lý (QL) từ xưa tá»›i nay vẫn là nhiệm vụ trung tâm cá»§a mọi tổ chức. Vá»›i thời gian, các công cụ công nghệ và phương pháp luận má»›i do con người nghiên cứu, phát triển Ä‘ã giúp cho việc QL các tổ chức lá»›n ngày má»™t hữu hiệu hÆ¡n. Từ chá»— phụ thuá»™c vào tài năng bẩm sinh cá»§a con người thành các quy trình (QT) khoa học công nghệ (KHCN) không phụ thuá»™c vào người thá»±c hiện

QL cổ Ä‘iển dá»±a trên con người

QL cổ Ä‘iển lấy con người làm trung tâm cho nên phụ thuá»™c rất nhiều vào tài năng và nghệ thuật cá»§a người lãnh đạo. Con người trong QL cổ Ä‘iển là nhân tố tổng hợp cá»§a các yếu tố: cảm nhận thá»±c tế, hình thành QT, xây dá»±ng chuẩn má»±c và ká»· luật tuân thá»§. Thường người ta thấy ở những tổ chức cổ Ä‘iển thành công phải có những con người biết nhận định chính xác tình hình, biết lập ra QT phối hợp mọi người làm việc, biết lập ra các chuẩn má»±c Ä‘o chính xác hiệu quả công việc, và biết tuân thá»§ nghiêm ngặt các QT và chuẩn má»±c Ä‘ó. Không phải tất cả mọi người đều có thể há»™i tụ được những khả năng này, đặc biệt là khả năng nhận định chính xác tình hình và lập ra QT giải quyết vấn đề.

Trong QL cổ Ä‘iển, đặc biệt là ở phương Đông, việc tuyển chọn nhân tài trở thành Ä‘iều kiện thiết yếu và đầu tiên cho QL thành công. Từ Ä‘ó xuất hiện quan niệm "hiền tài là nguyên khí quốc gia" và quan Ä‘iểm lấy người tài làm trung tâm này được đẩy lên quá mức. Ngày nay, quan Ä‘iểm này Ä‘ã chuyển dịch: chọn người tâm phúc và tin cậy để đặt vào các vị trí chá»§ chốt, bỏ qua yếu tố xem xét tình huống để lập QT cho sát các nghiệp vụ.

Ví dụ Ä‘iển hình về QL cổ Ä‘iển là việc Khổng Minh bầy binh bố trận trong cuá»™c chiến Xích Bích vá»›i Tào Tháo. Khổng Minh, má»™t nhà lãnh đạo và QL giỏi, Ä‘ã hình dung ra QT trận Ä‘ánh, bố trí các tướng lÄ©nh trấn giữ những Ä‘iểm chốt sẽ xảy ra chiến trận, và trao cho má»—i người má»™t “túi gấm” mô tả QT xá»­ lý cho các tình huống cùng các tiêu chuẩn thành công. Đòi hỏi căn bản vá»›i các tướng lÄ©nh là phải tuân thá»§ nghiêm ngặt những QT Ä‘ã được thiết lập. Không có mấy ai trong lịch sá»­ có được khả năng lập ra QT hoàn hảo sát vá»›i thá»±c tế như vậy.

Người QL như vậy thá»±c sá»± là người lao động trí tuệ cao, chuyển những nhận biết cá»§a mình thành các tài liệu mô tả mục Ä‘ích cần đạt tá»›i, cách thá»±c hiện công việc, cách kiểm soát công việc theo mục Ä‘ích và sá»­ dụng sức mạnh tuân thá»§ cá»§a tổ chức để làm cho ý tưởng trở thành hiện thá»±c. Thiếu những lao động trí tuệ này, thá»±c tế người ta sẽ không thể Ä‘iều khiển được hệ thống phức tạp Ä‘ang diá»…n ra.

QL hiện đại trên nền công nghệ

Ngày nay, các cÆ¡ quan và tổ chức đều có mức độ QL phức tạp vượt ra ngoài khả năng bao quát cá»§a con người bình thường. Do Ä‘ó các tổ chức này đều có nhu cầu tìm kiếm những người có khả năng QL giỏi. Nhưng hiển nhiên không thể có nhiều người QL giỏi bẩm sinh như kiểu Khổng Minh được.

Vá»›i sá»± phát triển cá»§a KHCN, vấn đề QL Ä‘ã thay đổi từ chá»— phụ thuá»™c vào tài năng bẩm sinh cá»§a con người thành các QT KHCN không phụ thuá»™c vào người thá»±c hiện. Vì vậy, QL hiện đại ngày nay nhấn mạnh vào việc xây dá»±ng các QT nghiệp vụ và sá»± tuân thá»§ QT, thay vì nhấn mạnh vào tài năng cá nhân và sá»± tuân thá»§ cá nhân.

QL hiện đại quan niệm cần trích rút ra các loại hình thông tin trong thao tác cá»§a những người QL giỏi, để lập thành các tri thức cá»§a tổ chức và từ Ä‘ó xác định ra cách vận hành cá»§a tổ chức mà không bị lệ thuá»™c vào cá nhân người thá»±c hiện. Việc trích rút ra tri thức cá»§a tổ chức là Ä‘iều rất quan trọng và thiết yếu cho mọi tổ chức hiện đại thích nghi vá»›i môi trường biến động nhanh ngày nay, vì các tri thức tổ chức làm việc phải thường xuyên thay đổi.

QL hiện đại không những thế còn đưa các yếu tố công nghệ má»›i vào làm nền tảng cho việc QL các tri thức cá»§a tổ chức. Điều Ä‘ó có nghÄ©a là tất cả các cách tổ chức QT làm việc, các chuẩn má»±c công việc, các kiểm tra tuân thá»§ công việc đều phải được thá»±c hiện trên nền công nghệ, trên các hệ thống mạng máy tính. Đây là chá»— để cho các công cụ trợ giúp QL Ä‘i vào thá»±c tế má»™t cách không thể đảo ngược được.

QL hiện đại xem xét việc phân chia hoạt động cá»§a người QL giỏi thành nhiều nhiệm vụ độc lập nhau, có thể trao cho từng nhóm chuyên gia thá»±c hiện. Toàn tổ chức là bá»™ máy xâu chuá»—i công việc cá»§a các nhóm chuyên gia để thá»±c hiện mục tiêu.

Các nguyên tắc cá»§a QL hiện đại

Bên cạnh những yếu tố trá»±c cảm, quyết Ä‘oán cá»§a người quản lý, các yếu tố KHCN cá»§a QL cần được nhận diện và thá»±c thi để làm cho tổ chức phát triển vững chắc. Xuất phát từ những đặc trưng chính cá»§a người QL các tổ chức, bên ngoài yếu tố sáng tạo cá»§a con người, các yếu tố sau Ä‘ây cần được thiết lập dá»±a trên các nguyên tắc KHCN:

1. Xây dá»±ng và hoàn chỉnh QT làm việc

2. Xây dá»±ng và hoàn chỉnh các tiêu chuẩn cho sản phẩm và dịch vụ

3. Xây dá»±ng và hoàn chỉnh QT đảm bảo chất lượng

4. Xây dá»±ng và phát triển ý thức tuân thá»§ QT và chuẩn

QT làm việc là dãy các hoạt động phối hợp công việc cá»§a nhiều chuyên gia, nhiều nhóm công tác để đạt tá»›i mục tiêu cá»§a tổ chức. QT này phải do chuyên gia trong các lÄ©nh vá»±c xây dá»±ng nên và cần phải được làm tài liệu cẩn thận để cho những người kế tục có thể hiểu, thá»±c hiện và cải tiến chúng. QT này không phụ thuá»™c vào người tham gia thá»±c hiện miá»…n là họ Ä‘áp ứng đủ yêu cầu kỹ năng nào Ä‘ó.

   

GIỚI THIỆU VỀ TÁC GIẢ

 
 

Ông Ngô Trung Việt Ä‘ã từng là thành viên và cố vấn cá»§a nhiều dá»± án phát triển CNTT cá»§a Chính Phá»§. Hiện ông là chuyên gia phân tích qui trình nghiệp vụ và giảng viên cao cấp cho tập Ä‘oàn Công Nghệ DTT, đồng thời tham gia vào các dá»± án phát triển kiến trúc công ty và triển khai quản lí theo qui trình, đặc biệt vá»›i sản phẩm ChangeDriver.
E-mail: vietnt@dttvietnam.com

 

Các sản phẩm cá»§a từng công Ä‘oạn QT cần phải Ä‘áp ứng các tiêu chuẩn chất lượng do các nhóm chuyên môn theo dõi, kiểm nghiệm tuân thá»§ Ä‘úng các chuẩn Ä‘ã quy định. Toàn tổ chức tham gia vào việc đảm bảo chất lượng cho sản phẩm và dịch vụ được thá»±c hiện.

Việc theo dõi các QT trong sá»± vận hành cá»§a nó cần được làm tài liệu chu Ä‘áo, để thông qua Ä‘ó người QL có thể nắm sát diá»…n biến cá»§a thá»±c tế, Ä‘o lường được mức độ cÅ©ng như chất lượng công việc thá»±c hiện.

Tất cả những tài liệu này tạo nên tri thức cá»§a tổ chức trong việc QL vận hành thường xuyên, theo thuật ngữ chuyên môn cá»§a tổ chức Ä‘ó chính là ‘kí ức cá»§a tổ chức’. Khi chưa có đủ các tài liệu này, công tác QL không thể thá»±c hiện má»™t cách hữu hiệu. Khi thay đổi nhân sá»±, tổ chức sẽ có nguy cÆ¡ hoạt động mất ổn định, các QT có thể bị thay đổi má»™t cách tuỳ tiện theo ý người lãnh đạo má»›i. Đây là Ä‘iều rất thường xảy ra ở Việt Nam vì hầu hết các cÆ¡ quan đều chưa có hệ thống tri thức tổ chức được ghi lại trong kí ức tổ chức.

Vì vậy, Ä‘iều quan trọng cho các tổ chức là cần coi các QT hoạt động cá»§a mình như bá»™ khung pháp lý mà mọi người đều phải tuân thá»§. Để cho công tác lãnh đạo và QL các tổ chức mang tính khoa học khách quan, các tổ chức dần phải phát triển các bá»™ phận xây dá»±ng QT, thá»±c hiện QT và tư vấn-kiểm tra QT, má»™t hình thái cụ thể cá»§a quan niệm tam quyền phân lập trong nhà nước pháp quyền: lập pháp, hành pháp, tư pháp.

Trong QL hiện đại, ba khái niệm về QT này được tách ra độc lập nhau và có thể trao cho các nhóm người khác nhau trong tổ chức phụ trách. Nhưng vấn đề là, các tổ chức ngày càng phức tạp, dù có các nhóm chuyên môn hoá, cÅ©ng không thể bao quát hết nếu chỉ dá»±a vào đầu óc cá»§a từng cá nhân. Công nghệ và máy móc cùng phương pháp làm việc má»›i trở thành quan trọng để há»— trợ hữu hiệu cho con người trong công tác QL tổ chức phức tạp. Do Ä‘ó việc tăng cường sá»­ dụng các công cụ xá»­ lý thông tin trong QL theo QT là má»™t yêu cầu tất yếu.

Ngô Trung Việt- Theo PcWorld

Leave a Reply