Lý giải các mô hình quản lý nhân lực

Tất cả những người làm công tác quản lý đều có mối quan tâm đặc biệt cÅ©ng nhÆ° có xu hÆ°á»›ng Ä‘Æ°a ra những phán Ä‘oán về tính cách của nhân viên. Thông qua những phán Ä‘oán này mà người quản lý Ä‘Æ°a ra sách lược quản lý riêng cho từng mẫu người. Vậy phÆ°Æ¡ng pháp nghiên cứu để Ä‘Æ°a ra những phán Ä‘oán nhÆ° thế nào?

DÆ°á»›i Ä‘ây là những mô hình quản lý nhân lá»±c phổ biến nhất được các chuyên gia của nền kinh tế Ä‘ang lên Trung Quốc tổng kết.

 

1. Chiến lược sá»­ dụng nguồn nhân lá»±c

 

Bất cứ doanh nghiệp nào dù lá»›n hay nhỏ cÅ©ng phải có chiến lược quy hoạch nguồn nhân lá»±c cÅ©ng nhÆ° Ä‘ào tạo và tái sá»­ dụng nguồn nhân lá»±c. Có hai phÆ°Æ¡ng pháp hay được áp dụng trong lÄ©nh vá»±c này, gồm:

 

Nhân viên là đối tượng phụ thuá»™c:

 

Nhiều doanh nghiệp, lãnh đạo có xu hÆ°á»›ng lấy mình là trung tâm và coi nhân viên là má»™t đối tượng thuê mÆ°á»›n thời vụ. NhÆ°ng chính vì thế tạo nên tâm lý thụ Ä‘á»™ng cho nhân viên khiến họ thiếu sá»± chủ Ä‘á»™ng, sáng tạo trong công việc, dần dần chỉ là má»™t thứ công cụ của những người quản lý, chỉ nhất nhất nghe theo những chỉ đạo của cấp trên, hoàn toàn không có khái niệm cống hiến và nghiên cứu, cải tiến. Quan niệm này khá phổ biến ở những doanh nghiệp tÆ° nhân hoặc những doanh nghiệp nhỏ mà sản xuất thường mang tính thời vụ.

 

Kiểu quản lý này chỉ có thể duy trì khi doanh nghiệp có những cá nhân thá»±c sá»± kiệt xuất, nắm vững mọi mặt của doanh nghiệp và hoàn toàn có thể “đứng mÅ©i chịu sào”.

 

Nhân viên là chủ thể hoạt Ä‘á»™ng:

 

Trong những doanh nghiệp mà vai trò của nhân viên được đề cao, nhân viên sẽ hoạt Ä‘á»™ng tích cá»±c, chủ Ä‘á»™ng bởi những suy nghÄ© sáng tạo của họ được khuyến khích và Ä‘ón nhận, thành quả sáng tạo có đất dụng võ. Sá»± Ä‘oàn kết trong doanh nghiệp được hình thành và củng cố nhờ mục tiêu chung, doanh nghiệp trở thành má»™t cá»™ng đồng thân thiện và hứa hẹn vá»›i nhân viên.

 

Chỉ những doanh nghiệp có người lãnh đạo dân chủ, phóng khoáng cùng vá»›i việc có những mục tiêu dài hạn thúc đẩy được toàn thể nhân viên cố gắng má»›i duy trì phong cách lãnh đạo này.

 

Má»™t trong những nguyên tắc của việc lãnh đạo theo hình thức này là doanh nghiệp cÅ©ng phải có tính cạnh tranh cao, nhân viên luôn phải tìm cách học tập, cải tiến phÆ°Æ¡ng pháp nhằm Ä‘áp ứng yêu cầu của công việc và nâng cao hiệu quả sản xuất.

 

2. Những mô hình quản lý chính

 

Trong bất kỳ tổ chức kinh tế nào, việc nhận thức về cá nhân sẽ luôn Ä‘i kèm vá»›i phÆ°Æ¡ng pháp quản lý cá nhân Ä‘ó. Nói cách khác Ä‘ánh giá về má»™t cá nhân nhÆ° thế nào sẽ quyết định đến phÆ°Æ¡ng pháp quản lý. Hiện nay có xu hÆ°á»›ng phân loại nhân viên theo bốn mẫu: “người kinh tế”, “người xã há»™i”, “người phức tạp”, “người thá»±c hiện”. Tá»±u trung lại có 3 phÆ°Æ¡ng pháp quản lý sau:

 

Lấy cá nhân làm trung tâm, tập trung ảnh hưởng kiểu gia Ä‘ình trị truyền thống:

 

PhÆ°Æ¡ng pháp này có những đặc Ä‘iểm sau:

 

– Quyền lá»±c tập trung vào nhân vật lãnh đạo hạt nhân, tất cả mọi công việc đều tập trung vào nhân vật này.

 

– Nhân viên chỉ là công cụ tạo lợi nhuận, không có quyền tham gia hoạch định phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng phát triển.

 

– CÆ¡ chế nhân lá»±c cứng nhắc, không có biến chuyển linh hoạt.

 

– Chỉ chú ý đến sá»± cống hiến của nhân viên mà không bảo vệ quyền lợi của họ.

 

– Chỉ tập trung áp chế nhân công, thiếu tôn trọng tá»± do sáng tạo.

 

Mô hình quản lý nhân lá»±c này không còn phù hợp trong thời đại má»›i nữa khi nhà quản lý cần phải biết tôn trọng tÆ° duy và khích lệ tá»± do sáng tạo của má»—i nhân viên. Những doanh nghiệp áp dụng kiểu quản lý này sẽ không thể thu hút và giữ chân người tài, ngày càng giảm sức cạnh tranh của mình trên thị trường lao Ä‘á»™ng.

 

Cá nhân làm trung tâm nhÆ°ng theo hÆ°á»›ng quản lý tập thể:

 

Trong mô hình quản lý này, nhân viên được coi là má»™t chủ thể hoạt Ä‘á»™ng dÆ°á»›i định hÆ°á»›ng và sá»± quản lý, khích lệ của hạt nhân lãnh đạo. Mối quan hệ giữa cấp trên và cấp dÆ°á»›i khá gắn kết. Đặc Ä‘iểm:

 

– Quyền lợi của doanh nghiệp được phân phối xuống từng nhân viên, mọi chính sách đều xuất phát từ lợi ích chung.

 

– Mọi nhân viên đều có quyền bày tỏ quan Ä‘iểm, có tính dân chủ; các chính sách được hoạch định má»™t cách khoa học và theo sá»± đồng thuận của số Ä‘ông.

 

– Nhân viên có chính kiến và thể hiện sá»± năng Ä‘á»™ng qua việc tham gia tích cá»±c vào các chính sách mở.

 

– CÆ¡ chế quản lý có sá»± phân cấp, luôn có những thay đổi phù hợp vá»›i Ä‘iều kiện khách quan.

 

– Nhìn Ä‘úng người, giao Ä‘úng việc là nguyên tắc chung nhất.

 

– Kích thích sá»± cống hiến của các nhân viên bằng cả quyền lợi và nghÄ©a vụ, chú trọng nhất đến hiệu quả công việc coi Ä‘ó là tiêu chí hàng đầu để Ä‘ánh giá nhân viên.

 

Đây là mô hình quản lý phổ biến và phù hợp vá»›i xu thế phát triển chung hiện nay. Má»—i cá nhân trong bá»™ máy đều có những vai trò riêng của mình, tá»± do phát triển khả năng trong má»™t môi trường.

 

Tập thể lãnh đạo kiểu cÅ©:

 

Mô hình quản lý này má»›i nghe thì có vẻ Æ°u việt nhÆ°ng thá»±c chất của mô hình này là sản phẩm của cÆ¡ chế tập trung quan liêu bao cấp. Nhiều người lãnh đạo nhÆ°ng không thấy vai trò của người chỉ huy cao nhất dẫn đến việc trách nhiệm không được quy định cụ thể cho cá nhân nào, nhiều công việc rÆ¡i vào tình trạng “cha chung không ai khóc” bị Ä‘ình trệ hoặc có làm cÅ©ng không thành công.

 

Đặc Ä‘iểm của mô hình nhân lá»±c này là:

 

– Thường xuất hiện nhiều há»™i đồng kiểm duyệt vá»›i bất cứ má»™t dá»± án nào.

 

– Chỉ má»™t số ít người làm việc thá»±c sá»±, những người “chỉ tay năm ngón” nhiều hÆ¡n và can thiệp sâu.

 

– Những ý kiến của những người cấp tiến không được Æ°u tiên lá»±a chọn bằng các giải pháp an toàn hÆ¡n cho tập thể người làm quản lý.

 

– Những cá nhân tích cá»±c làm việc vất vả nhÆ°ng không có cÆ¡ há»™i tham gia há»™i đồng.

 

– Quy trình xét duyệt và thá»±c hiện má»™t kế hoạch bị kéo dài.

 

Đây thá»±c sá»± là mô hình cần chấm dứt trong thời đại kinh tế thị trường hiện nay khi bá»™ máy vận hành cồng kềnh tốn kém và hiệu quả kinh tế thấp.

                                                                                                                                                                                                 Theo Lãnh Đạo