Chủ doanh nghiệp không ôm đồm, can thiệp sá»± vụ mà phải giao quyá»n đầy đủ cho CEO; tuy nhiên, CEO phải giá»i thích nghi, có tÆ° duy sáng tạo và năng Ä‘á»™ng. Khi chủ DN và CEO đồng thuáºn vá» mục tiêu, lợi ích thì DN có thêm Ä‘iá»u kiện để phát triển bá»n vững…
“Äi vào há»™i nháºp, ai cÅ©ng thấy sá»± cần thiết của Ä‘á»™i ngÅ© CEO giá»i, song nguồn cung CEO giá»i ở Ä‘âu? Làm thế nào phát huy năng lá»±c sáng tạo của Ä‘á»™i ngÅ© này? Những cuá»™c há»™i thảo vá» CEO trong hai năm 2006-2007 và diá»…n Ä‘àn “Trải thảm Ä‘á» Ä‘ón CEO” trên Báo NgÆ°á»i Lao Äá»™ng thu hút Ä‘ông đảo Ä‘á»™c giả và những ngÆ°á»i quản lý Ä‘iá»u hành doanh nghiệp (DN) cho thấy chủ Ä‘á» này luôn được quan tâm rá»™ng rãi. Trong bối cảnh Ä‘ó, đặt trong tÆ°Æ¡ng quan nhân lá»±c CEO và tầm nhìn DN, cần gấp rút có lá»i giải thá»a Ä‘áng”. Ông Trần Thanh Hải, Tổng Biên táºp Báo NgÆ°á»i Lao Äá»™ng, Ä‘ã nhấn mạnh nhÆ° váºy khi khai mạc tá»a Ä‘àm “Nhân lá»±c CEO – Tầm nhìn DN” vào ngày 26-4. Tá»a Ä‘àm thu hút hÆ¡n 100 đại biểu là đại diện các DN tại TPHCM, Hà Ná»™i và các tỉnh Bình DÆ°Æ¡ng, Äồng Nai, VÄ©nh Long…
Chủ không ôm đồm, CEO giá»i thích nghi
Từ thá»±c tiá»…n phát triển của DN, ông Lê PhÆ°á»›c VÅ©, Chủ tịch HÄQT, Tổng Giám đốc Táºp Ä‘oàn Hoa Sen, nhìn nháºn: CEO luôn là bài toán lá»›n, bài toán có tính sống còn. Ông VÅ© nói, bản thân ông cÅ©ng muốn tách bạch chức năng nhiệm vụ của chủ tịch HÄQT và CEO nhÆ°ng hiện nay tìm CEO quá khó. Trong quan hệ chủ DN – CEO thì yếu tố đầu tiên là sá»± Ä‘áng tin cáºy và phù hợp văn hóa DN. Không thể giao DN xây dá»±ng nên mồ hôi nÆ°á»›c mắt cho ngÆ°á»i không đủ sức, không đủ tin cáºy. CÅ©ng theo ông VÅ©, CEO Ä‘òi há»i nhìn xa trông rá»™ng nhÆ°ng cÅ©ng đừng quên nhìn quanh mình, đừng quên cuá»™c sống nhân viên và nhìn tá»›i sá»± táºn tụy của cá»™ng sá»±.
Tán thành sá»± cần thiết có CEO giá»i cho sá»± phát triển của DN, ông DÆ°Æ¡ng Xuân Giao, Giám đốc Công ty Phát triển nguồn nhân lá»±c Net Việt, nói: Chủ DN phải tháºt sá»± trải thảm Ä‘á», má»i há» bằng tấm lòng chân thành. Hiện có tình trạng chủ DN VN còn nhiá»u ngÆ°á»i Ä‘a Ä‘oan, ôm đồm quá, can thiệp sá»± vụ khiến cho CEO nản. Ông Trần Xuân Nam, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Quốc tế Năm Sao, cÅ©ng nhìn nháºn: Ông chủ DN nên có tầm nhìn xa, bởi có thể thành công trong quá khứ nhÆ°ng không hẳn thành công ở tÆ°Æ¡ng lai và không nên đẽo cày giữa Ä‘Æ°á»ng, thay đổi loạn xị cả lên.
Cùng nhìn vá» má»™t hÆ°á»›ng
Lý giải nguyên nhân vì sao khó kiếm tìm CEO giá»i, ông Nguyá»…n Quốc Minh, Giám đốc Công ty Cổ phần Quốc tế Minh Quân, nói: “Vì môi trÆ°á»ng kinh doanh hiện nay có nhiá»u biến Ä‘á»™ng, vì xuất phát Ä‘iểm của nhiá»u ông chủ VN là Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c tạo dá»±ng DN, vốn hoàn toàn của ông ta nên hành xá» lắm khi Ä‘á»™c Ä‘oán, cảm tính. NhÆ°ng khi có CEO, Ä‘úng nghÄ©a là nhà quản lý cho HÄQT, cổ Ä‘ông, thì ông chủ sẽ không Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c nữa, sẽ hành xá» Ä‘úng má»±c hÆ¡n”.
Cá» tá»a Ä‘á»u hết sức chia sẻ ý kiến chân tình của ông Lý Hải Long, Giám đốc Công ty Bảo Thanh, khi ông nói rằng khởi sá»± DN chỉ vá»›i Æ°á»›c mong Ä‘Æ¡n giản ban đầu là cải thiện cuá»™c sống. Khi DN phát triển lại băn khoăn tìm chá»n CEO làm cá»™ng sá»±. Theo ông Long, phải là ngÆ°á»i cùng chí hÆ°á»›ng, từ Ä‘ó đầu tÆ° Ä‘ào tạo để trở thành CEO thì tốt hÆ¡n là Ä‘i thuê CEO từ bên ngoài.
 |
| Ông Lý Hải Long, Giám đốc Công ty Bảo Thanh phát biểu tại buổi tá»a Ä‘àm. Ảnh: T.Thạnh |
Không hẹn mà gặp, ông Phạm Công Danh, Chủ tịch HÄQT kiêm Giám đốc Công ty Thiên Thanh và ông Nguyá»…n Trung Kiên, Giám đốc Công ty Vimmexs, Ä‘á»u nói đến sá»± sòng phẳng và sá»± đồng cam cá»™ng khổ của CEO vá»›i DN. Ông Danh nói sẵn sàng trả lÆ°Æ¡ng cao nếu Ä‘óng góp lá»›n song CEO cÅ©ng phải chia sẻ trách nhiệm khi làm không được việc hoặc gây ra háºu quả không tốt. Ông Nguyá»…n Trung Kiên nói CEO phải gắn bó, phải bức xúc vì DN vì sao thua kém thiên hạ. Làm hết sức Ä‘Æ°a DN vượt lên thì đồng lÆ°Æ¡ng nháºn được má»›i là xứng Ä‘áng.
Cần giải pháp trung dung?
Trong tÆ°Æ¡ng quan nhân lá»±c CEO và tầm nhìn DN, ông Nguyá»…n Anh Tài, Trợ lý Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Äịa ốc Phú Long lý giải sở dÄ© CEO VN khó khăn trong xá» lý công việc là vì sứ mệnh, chiến lược chÆ°a rõ ràng; do DN không kiểm soát nên không giao quyá»n. Trong Ä‘iá»u kiện hiện nay, DN VN có thể dùng CEO làm trợ lý, cố vấn là phù hợp; đến lúc đủ Ä‘iá»u kiện chín muồi sẽ bổ nhiệm, giao quyá»n cho há» Ä‘úng nghÄ©a CEO.
Thẳng thắn và khá gai góc, ông Hoàng Văn Minh, Phó Tổng Giám đốc Ná»™i vụ Táºp Ä‘oàn Hoa Sen, nói: “Tôi chÆ°a tin CEO thành công ở DN VN vì chÆ°a có Ä‘iá»u kiện cần và đủ, Ä‘ó là chủ DN chÆ°a thấy cần thiết có CEO và chÆ°a đủ thiết chế cho CEO hoạt Ä‘á»™ng”. Ông Minh đặt vấn Ä‘á»: CEO không là thánh nhân, có cây Ä‘Å©a thần, mà CEO cần bá»™ máy, cá»™ng sá»±, cÆ¡ cấu, trợ thủ để anh ta hành xá». Thay đổi cung cách hoạt Ä‘á»™ng vá»›i vài ngàn con ngÆ°á»i trong DN không thể má»™t sá»›m má»™t chiá»u. Trong khi vài tháng chÆ°a hiệu quả, chủ DN Ä‘ã nóng ruá»™t thì CEO giá»i cÅ©ng khó thành công. Ông Minh Ä‘Æ°a ra giải pháp trung dung mà theo ông có tính khả thi: Chủ DN nắm toàn quyá»n Ä‘iá»u hành chung nhÆ°ng nên có ngÆ°á»i Ä‘iá»u hành hoạt Ä‘á»™ng hằng ngày. Sau khi ngÆ°á»i này trở thành thành viên, hiểu văn hóa DN thì chuyển giao hẳn cho làm CEO.
|
CEO có phải là ngÆ°á»i làm thuê? Äây là vấn đỠđược cá» tá»a quan tâm. Theo thạc sÄ© Nguyá»…n Hoàng DÅ©ng, Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển (IDR), trong chừng má»±c nào Ä‘ó, CEO là ngÆ°á»i làm thuê. Khi thuê, tốn tiá»n thì chủ DN phải tạo Ä‘iá»u kiện cho CEO làm việc để tạo ra hiệu quả và phải chấp nháºn rủi ro, không thể thất bại thì Ä‘uổi. Phải làm sao để CEO trở thành viên kim cÆ°Æ¡ng của DN, tá»a sáng, làm được việc cho DN. Tuy nhiên, ông Nguyá»…n Quốc Minh, Giám đốc Công ty Cổ phần Quốc tế Minh Quân, cho rằng CEO không là ngÆ°á»i làm thuê mà là má»™t trong những ông chủ công ty, “tôi sẽ cho CEO tham gia góp vốn hoặc tôi chuyển nhượng cổ phần cho CEO” – ông Minh nói. Theo ông Lê PhÆ°á»›c VÅ©, Chủ tịch HÄQT, Tổng Giám đốc Táºp Ä‘oàn Hoa Sen: Äừng coi CEO là ngÆ°á»i làm thuê, coi váºy là thất bại từ đầu. Quan hệ chủ DN – CEO là hai chiá»u, hợp tác, ná»— lá»±c, phải hài hòa trách nhiệm và chia sẻ thành công. |
|
Có tÆ° duy sáng tạo, dám chấp nháºn thá» thách GS-TS Hồ Äức Hùng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển (IDR): NghÄ© tá»›i mô hình, chân dung CEO Việt tÆ°Æ¡ng lai
Má»™t CEO giá»i hôm nay phải là nhà hoạch định, tổ chức các chÆ°Æ¡ng trình chiến lược cho DN, có tÆ° duy quy trình hợp lý đến tÆ° duy sáng tạo, chấp nháºn đổi má»›i. Trong bối cảnh toàn cầu nhiá»u biến Ä‘á»™ng, CEO phải dám chấp nháºn đổi má»›i và rủi ro, phải có tính dá»± báo nguy cÆ¡ cÅ©ng nhÆ° cÆ¡ há»™i má»›i trong môi trÆ°á»ng toàn cầu. Ông Hà Tôn Vinh, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Stellar Management: Không dùng bản đồ cÅ© để tìm đất má»›i
Má»™t là, tÆ° duy má»›i trong quản trị kinh doanh. Má»™t số ngÆ°á»i hay nói thÆ°Æ¡ng trÆ°á»ng là chiến trÆ°á»ng. Äó là tÆ° duy không Ä‘úng. Không nên cạnh tranh kiểu chiến trÆ°á»ng Ä‘ó mà phải Ä‘i bằng ý tưởng khác. Không dùng bản đồ cÅ© để Ä‘i tìm đất má»›i. Hai là, vấn Ä‘á» sách lược. Khách hàng là thượng đế nhÆ°ng nhân viên là thứ nhất. Má»™t nhà hàng ở Mỹ Ä‘Æ°a ra bài toán cái bàn 4 chá»— nhÆ°ng nhân viên làm sao sắp cho được 12 ngÆ°á»i ngồi. Thá»±c ra lá»i giải ở Ä‘ây là 12 lượt khách, nghÄ©a là khách đến và trở lại. Ông chủ nhà hàng có lợi nhuáºn nhá» CEO biết quản lý làm cho nhà hàng thành công, nhá» nhân viên phục vụ giá»i. Ba là, phải biết hành Ä‘á»™ng vá»›i tÆ° duy khác. Không Ä‘i trÆ°á»›c thì phải Ä‘i theo. Chủ DN phải tạo môi trÆ°á»ng cho CEO làm hết trách nhiệm, phát huy năng lá»±c sáng tạo. TrÆ°á»›c Ä‘ây ta chá»n ngÆ°á»i làm được việc, đỡ tốn kém nhất, hiệu quả nhất; nay chá»n ngÆ°á»i biết sáng tạo, biết phải làm gì, giao trách nhiệm cho há». Và cuối cùng là phải biết tạo ra sá»± khác biệt. Ông Lê Minh Trí, Giám đốc Nhân sá»± Công ty Thiên Thanh: Có hy vá»ng tÆ°Æ¡ng lai để toàn tâm cống hiến
Khi má»™t công ty tuyển dụng CEO thì phải có công việc rõ ràng để giao cho há», vá»›i mục tiêu nhất định. CEO phải có gì Ä‘ó để yêu thÆ°Æ¡ng, gắn bó. Äó là sá»± gần gÅ©i, chia sẻ vá»›i các cá»™ng sá»±, nhân viên trong công ty. Äặc biệt CEO phải có hy vá»ng vá» sá»± phát triển bá»n vững của công ty, trong Ä‘ó có sá»± Ä‘óng góp thiết thá»±c của chính CEO. Có được những thứ trên thì CEO sẽ toàn tâm, toàn ý làm việc. B. Phan – H. Nga – N. DÆ°Æ¡ng ghi |
Tá»a Ä‘àm hôm nay Ä‘ã đặt ra vấn Ä‘á» gai góc là quan hệ giá trị và lợi ích giữa chủ DN và CEO. Cả hai phải hÆ°á»›ng đến sá»± phát triển lâu dài của DN, rút ngắn sá»± khác biệt, đồng thuáºn để phát triển. Äó là vấn Ä‘á» Ä‘á»™ng cÆ¡, giá trị, Ä‘iá»u kiện cần và đủ của hai phía, gặp nhau thì tạo môi trÆ°á»ng bá»n vững cho DN. Tá»a Ä‘àm má»™t lần nữa khẳng định chuẩn CEO hiện nay là Tầm và Tâm, từ Ä‘ó gợi cho chúng ta nghÄ© tá»›i mô hình, chân dung của CEO Việt tÆ°Æ¡ng lai. CEO Việt khác CEO của các quốc gia khác ra sao.
Từ bài há»c thành công và thất bại của bản thân, theo tôi, má»™t CEO hôm nay cần lÆ°u ý má»™t vài Ä‘iểm sau:
Tôi rất đồng tình vá»›i quan Ä‘iểm cho rằng CEO phải có Ä‘á»™ng lá»±c để làm việc. NhÆ°ng CEO là má»™t công việc đặc biệt, vì váºy ngoài Ä‘á»™ng lá»±c CEO phải có cảm hứng làm việc, biết làm những gì cho hiện tại và hÆ°á»›ng tá»›i tÆ°Æ¡ng lai.