HỌC VÀ VỊ THẾ CẠNH TRANH

Th.sĩ Đỗ Thanh Năm
Chủ tịch kiêm giám đốc công ty tÆ° vấn và há»— trợ chiến lược Win – Win

Học là đầu tÆ°, là lợi thế cạnh tranh của má»—i doanh nhân, của má»—i doanh nghiệp. Học không chỉ Ä‘Æ¡n thuần là đến trường, đến lá»›p, học hỏi lẫn nhau từ chính công việc má»—i ngày, mà còn phải đẩy mạnh mô hình học tập, chia sẻ lẫn nhau trong ná»™i bá»™ doanh nghiệp và giữa các doanh nghiệp vá»›i nhau. Và Ä‘iều quan trọng hÆ¡n là học cách Ä‘Æ°a chúng vào cuá»™c sống hằng ngày. Chỉ có óc thá»±c tiá»…n, tài năng biết vận dụng linh hoạt, sáng tạo từ những Ä‘iều Ä‘ã học, áp dụng những kinh nghiệm Ä‘ã tiếp thu vào Ä‘úng chá»—, Ä‘úng lúc, Ä‘úng thời cÆ¡, Ä‘úng hoàn cảnh, má»›i giúp chúng ta chiến thắng trong cuá»™c chạy Ä‘ua này.
Doanh nhân và nhân viên cùng học

Khi làm việc, trao đổi vá»›i má»™t số CEO, Ä‘ôi khi chúng ta nghe những câu nói đại lọai nhÆ° sau: “Tôi bận lắm, tôi không có thời gian, công việc của tôi nhiều quá…”. Má»™t lần, tôi gởi cho má»™t người bạn (giám đốc má»™t công ty nhỏ) giấy mời tham dá»± há»™i thảo và khuyên chân tình: “Tham gia các buổi toạ Ä‘àm, há»™i thảo, anh sẽ tiếp nhận nhiều cái hay Ä‘ó. Trong má»™t lần tham dá»±, anh chỉ tâm đắt má»™t Ä‘iều và áp dụng nhÆ° thế là đủ. Nó cÅ©ng giống nhÆ° việc “đập xÆ°Æ¡ng lấy tỉ”. Tôi nhận được câu trả lời: “Ai giải quyết công việc cho tôi để đến dá»± các buổi Ä‘ó”. Rồi tôi tìm mọi cách kéo anh tham gia các buổi há»™i thảo nhÆ° vậy, sau 3 lần tham dá»±, anh nói vá»›i tôi: “Nghe lời cậu, tôi bỏ ra 3 buổi, quả thật, tôi tiết kiệm được hàng chục buổi sau này. Đầu tÆ° thời gian cho việc học nhÆ° thế này sinh lợi đấy”.

May mắn được tiếp xúc, trao đổi, chia sẻ vá»›i CEO thành công của các công ty Việt Nam (được bình chọn bởi các tổ chức có uy tín), tôi luôn nghe được những câu nói na ná nhÆ° sau: “Sáng hôm nay tá»›i làm việc vá»›i khách hàng, tôi học được má»™t Ä‘iều rất hay. Tối kia uống cà phê, người bạn gần 2 tháng nay không gặp chia sẻ má»™t kinh nghiệm quản lý rất quí. Ngày… tháng, đến dá»± má»™t há»™i thảo, vị giáo sÆ° A trình bày má»™t vấn đề rất má»›i và mình Ä‘ang nghiên cứu áp dụng. Và chiều nay, mình lại Ä‘i học…”.

Khi đến Việt Nam, trÆ°á»›c câu hỏi của các phóng viên: “Tại sao ông lại bỏ học đại học”, Bill Gates Ä‘ã trả lời: “Tôi không học đại học, chứ không phải bỏ học”. Cả cuá»™c đời của ông luôn dành cho việc học. Jack Welk từ khi đặt chân vào GE cho đến lúc về hÆ°u, luôn theo đổi sá»± học… Tìm hiểu, nghiên cứu về các CEO thành công nhất của thế giá»›i và Việt Nam, chúng ta thấy có má»™t Ä‘iểm chung: họ xem việc học nhÆ° là bữa cÆ¡m hàng ngày.

Người xÆ°a có câu: “Kính lão đắc thọ”. “Lão” theo nghÄ©a Ä‘en chính là người lá»›n tuổi, còn theo nghÄ©a bóng Ä‘ó chính là sá»± khôn ngoan và kinh nghiệm. Khi chúng ta “kính lão”, theo tôi chính là chúng ta phải biết luôn tá»± vun đắp, trau dồi những kiến thức, kinh nghiệm từ người Ä‘i trÆ°á»›c, từ sách vở và từ thá»±c tiá»…n cuá»™c sống cho bản thân, có nhÆ° vậy, chúng ta má»›i đắc được thọ, má»›i có được sá»± khôn ngoan, sá»± hiểu biết nhanh hÆ¡n và cao hÆ¡n rất nhiều so vá»›i sá»± khôn ngoan, hiểu biết mà ở tuổi đời thá»±c của mình thu nhận được. NhÆ° vậy, “kính lão đắc thọ” Ä‘ã hàm chứa lời khuyên sâu xa: “học tập suốt đời”. Học càng nhiều, càng phát hiện ra sá»± thiếu hiểu biết của mình.

Học không chỉ Ä‘Æ¡n thuần là đến trường, đến lá»›p, mà còn học từ nhiều nguồn: sách vở, báo chí, internet, tham gia há»™i thảo, nghe báo cáo chuyên đề, tham quan… đặc biệt là từ những người bạn, đồng nghiệp, cấp trên, cấp dÆ°á»›i ở bất cứ nÆ¡i Ä‘âu, vào bất cứ lúc nào, bằng mọi phÆ°Æ¡ng tiện nếu có thể. Bên cạnh Ä‘ó, chúng ta phải đề cao việc học cách áp dụng, lôi cuốn mọi người xung quanh cùng học, biến công ty thành tổ chức học tập.

Trong 500 doanh nghiệp hàng đầu thế giá»›i, định nghÄ©a nhân viên Æ°u tú là nhân viên có năng lá»±c học tập cao. Chỉ có nhân viên có năng lá»±c học tập cao má»›i không ngừng tạo ra giá trị cho doanh nghiệp, và là nhân viên không thể thiếu của doanh nghiệp.Tần số chữ “học” xuất hiện rất thường xuyên trong lời nói của họ, và học hình nhÆ° Ä‘ã trở thành bản sắc văn hoá.

Tại Microsoft, Bill Gates Ä‘ã tạo ra má»™t công ty có tính học hỏi cao. Tổng hành dinh của công ty tại Redmond, Washington được tổ chức Ä‘úng phong cách của má»™t trường đại học, thậm chí còn đặt tên Khuôn viên đại học (Microsoft Campus).

Học và vị thế cạnh tranh

T. Woolf  C. Roth Ä‘ã nói: “Trong kinh doanh, vốn liếng không phải là quan trọng nhất. Kinh nghiệm cÅ©ng không phải nốt. Hai thứ Ä‘ó người ta đều có thể có được không sá»›m thì muá»™n. Cái quan trọng là những ý tưởng”. Năng lá»±c cạnh tranh chủ yếu của doanh nghiệp là sáng tạo, mà sáng tạo không thể tách rời vá»›i học tập. Sức sáng tạo có thể được nâng cao qua học tập và rèn luyện.

Sức sáng tạo của doanh nghiệp bắt đầu từ sức sáng tạo của nhân viên. Học tập tốt, để thông qua Ä‘ó mà nâng cao khả năng tưởng tượng, phân tích, tổng hợp và sáng tạo. Doanh nghiệp nào lấy học tập làm nền tảng, xây dá»±ng được bản sắc văn hóa học, doanh nghiệp Ä‘ó tràn đầy sáng tạo và sức sống. Thông qua học tập, nhân viên chịu khó suy nghÄ© hÆ¡n trong công việc, giỏi nắm bắt những vấn đề má»›i, nhanh chóng tiếp thu những tÆ° tưởng má»›i và kỹ thuật má»›i. NhÆ° vậy đảm bảo doanh nghiệp giữ được Æ°u thế trong cạnh tranh khốc liệt.

Peter Drucker – cây cổ thụ về quản lý – Ä‘ã nói: “Ưu thế cạnh tranh lâu dài duy nhất của doanh nghiệp chính là có được năng lá»±c học tập nhanh hÆ¡n đối thủ cạnh tranh”. Những doanh nghiệp thành công nhất của thế ká»· 21 sẽ là những công ty xây dá»±ng nền móng trên tổ chức mô hình học tập. Trong nền kinh tế lấy tri thức làm chủ đạo, trong các doanh nghiệp hiện đại theo mô hình tập trung tri thức, thì năng lá»±c học tập trở thành năng lá»±c cÆ¡ bản của doanh nghiệp, là nguồn gốc để doanh nghiệp dành Æ°u thế cạnh tranh.

Xerox Corporation là tập Ä‘oàn Mỹ chuyên sản xuất và kinh doanh máy photocopy in ấn tài liệu văn phòng. Tại 12 nÆ°á»›c ở Châu Âu, má»™t Ä‘á»™i ngÅ© gồm 13.000 nhân viên được giao đảm trách việc bảo hành, bảo trì và sá»­a chữa mọi sá»± cố xảy ra cho khách hàng. Để công việc nói trên có hiệu quả cao nhất, chÆ°Æ¡ng trình trao đổi thông tin mang tên Eurêka được xây dá»±ng năm 1996 và mạng nối mạng 13.000 nhân viên vá»›i nhau. Eurêka, đến đầu năm 2003, bao gồm 35.000 phÆ°Æ¡ng pháp sữa chữa có thể khắc phục khoảng 150.000 sá»± cố kỹ thuật. Các phÆ°Æ¡ng pháp Ä‘ó Ä‘ã được Ä‘Æ°a lên mạng và hoàn chỉnh bởi chính 13.000 nhân viên nói trên. Tính trung bình kể từ ngày thành lập, má»—i tháng có 300 phÆ°Æ¡ng án sữa chữa được trao đổi trên mạng Eurêka. Điều Ä‘ó Ä‘ã tiết kiệm được cho Xerox thời gian lao Ä‘á»™ng và phụ tùng linh kiện Æ°á»›c tính khoảng 100 triệu USD/năm. Từ 2% đến 5% số tiền tiết kiệm này được Xerox trích ra để thưởng (bằng tiền mặt hoặc hình thức Ä‘ào tạo thêm) cho các nhân viên tham gia chÆ°Æ¡ng trình trao đổi về kỹ thuật sữa chữa nói trên.

Quay về Việt Nam, đến thăm ĐỒNG TÂM GROUP, cả 3 miền Nam, Trung, Bắc đều có  phòng học khá tiện nghi. BÆ°á»›c vào phòng học má»—i nÆ¡i, chúng ta đều thấy câu: “muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học”. Và hình nhÆ° mọi nhân viên đều thuá»™c lòng câu này. Đến thăm DOMESCO, má»—i năm, tòan cán bá»™ nhân viên từ 3 miền (Bắc, Trung, Nam) tập trung về tại Đồng Tháp để học tập và chia sẻ trong nữa tháng sau khi nghỉ tết âm lịch. Tại SAMCO, má»—i tuần luôn có những buổi học hoặc chia sẻ theo từng chuyên đề theo mô hình “trường học trong doanh nghiệp”. Tại SAPUWA, bên cạnh phòng học được trang bị tiện nghi, má»™t tủ sách vá»›i những đầu sách rất hay, giống nhÆ° má»™t thÆ° viện nhỏ của trường đại học… Các công ty này triển khai mô hình học, chia sẻ tri thức trong ná»™i bá»™. Kết quả của công việc này là hiệu quả làm việc của cán bá»™ nhân viên được nâng lên, công ty dá»… dàng và nhanh chóng thích nghi vá»›i những Ä‘òi hỏi luôn biến đổi của thị trường, và năng lá»±c, tay nghề chuyên môn, tầm nhìn của họ không ngừng được nâng lên.

                                                                                                                                                                     Theo Thời Báo Kinh Tế Sài Gòn
                                                                                                                                                                          Số 22 -2008, ngày 22-5-2008