Kinh nghiệm của nhà quản lý tiền số một thế giới

Peter Lynch được mệnh danh là nhà quản lý tiền số má»™t trên thế giá»›i. Ông Ä‘ã phát triển Quỹ Magellan Fund từ 20 triệu Ä‘ô la năm 1977 lên đến mức 14 tỉ Ä‘ô la năm 1990. Trong 13 năm Ä‘ó, ông không thua lá»— năm nào, và thắng chỉ số S&P 500 Index 11 năm trong số 13 năm.

Nhà đầu tÆ° cá nhân

Theo Peter Lynch, để thành công, nhà đầu tÆ° cá nhân phải tá»± hỏi bản thân mình những câu hỏi sau:

– Mục tiêu đầu tÆ° của bạn là gì? Nếu không có mục tiêu rõ ràng thì rất khó thành công.
– Bạn sẽ đầu tÆ° trong khoảng thời gian ngắn hay dài? Hãy nghÄ© đến thời gian dài.
– Bạn sẽ phản ứng nhÆ° thế nào nếu giá cổ phiếu mình Ä‘ang đầu tÆ° xuống Ä‘á»™t ngá»™t? Hãy bỏ qua những chu kỳ lên xuống giá bất thường.
– Bạn Ä‘ã có căn nhà của mình chÆ°a? Hãy là chủ má»™t căn nhà trÆ°á»›c khi bỏ tiền vào đầu tÆ°.

 

Theo Peter Lynch, nhà đầu tÆ° cá nhân không phải lúc nào cÅ©ng thua nhà đầu tÆ° tổ chức. Nhà đầu tÆ° cá nhân có thể hành Ä‘á»™ng nhanh, và có thể nghiên cứu thông qua những quan sát, trải nghiệm hàng ngày của mình vá»›i sản phẩm của các công ty niêm yết trong tÆ° cách là người tiêu dùng đối vá»›i sản phẩm. Nhờ Ä‘ó, nhà đầu tÆ° cá nhân có thể mua những cổ phiếu khá tốt mà nhà đầu tÆ° tổ chức không quan tâm.

Cách lấy thông tin

Thứ nhất, nếu nhà đầu tÆ° có công ty môi giá»›i, thì phải sá»­ dụng hết những dịch vụ mà nhà môi giá»›i có trách nhiệm phải cung cấp. Luôn luôn hỏi nhà môi giá»›i những số liệu trong quá khứ, tiềm năng phát triển, và số liệu nào để há»— trợ cho sá»± tÆ° vấn, đề xuất của nhà môi giá»›i.

Cách thứ hai là gọi thẳng cho phòng quan hệ vá»›i nhà đầu tÆ° của công ty (Investor Relations). Theo ông, nhà đầu tÆ° nên khôn ngoan trong câu hỏi của mình. Đừng bao giờ hỏi: tại sao giá cổ phiếu của công ty Ä‘i xuống, sẽ nhận câu trả lời “có trời má»›i biết”. Không hỏi “công ty sẽ lãi trong năm nay bao nhiêu” mà hỏi rằng “thị trường dá»± Ä‘oán mức lợi nhuận của công ty trong năm nay sẽ là bao nhiêu?”.

Cách thứ ba là nghiên cứu báo cáo thường niên. Con số đầu tiên Lynch khuyên nhà đầu tÆ° nên xem xét là tiền mặt và những gì tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng tiền mặt sau khi Ä‘ã trừ Ä‘i nợ dài hạn. Lấy số tiền mặt trừ nợ này chia cho tổng số cổ phiếu. ThÆ°Æ¡ng số này sẽ là mức chặn cuối cùng của thị giá. Thị giá không thể nào thấp hÆ¡n mức này. NhÆ° vậy nếu có cổ phiếu nào thấp hÆ¡n số này là nhà đầu tÆ° nên mua ngay lập tức.

Con số thứ hai nên xem xét là tá»· lệ nợ trên vốn chủ sở hữu. Cao quá thì sẽ ảnh hưởng đến sá»± lành mạnh và phát triển của công ty, nhÆ°ng thấp quá cÅ©ng không tốt, công ty không tận dụng được hiệu quả Ä‘òn bẩy của nợ. Theo ông, tùy ngành, nhÆ°ng tá»· lệ nợ trên vốn nên ở quanh mức 25%.

Hãy tìm cổ phiếu tốt từ sáu loại công ty

Quan trọng nhất trong đầu tÆ°, theo ông, chúng ta phải tìm được cổ phiếu của các công ty kinh doanh thành công, hay chính xác hÆ¡n là những cổ phiếu có giá trị. Khi Ä‘ã chọn được những cổ phiếu Ä‘ó, việc lên xuống thị giá của các cổ phiếu Ä‘ó không còn quan trọng. Và ông rất giỏi khi tìm kiếm những “ten bagger” – những cổ phiếu có khả năng tăng trưởng giá trị lên 10 lần (hay 1.000%).

Peter Lynch chia các công ty ra làm sáu loại nhÆ° sau:
Slow Grower: Đây là những công ty lá»›n, ổn định Ä‘ã trải qua những giai Ä‘oạn của chu kỳ phát triển. Các công ty này hiện tại chỉ tăng trưởng vá»›i tốc Ä‘á»™ nhỉnh hÆ¡n má»™t chút so vá»›i tốc Ä‘á»™ tăng trưởng của cả nền kinh tế

Stalwarts: Những công ty Ä‘ã ổn định này năng Ä‘á»™ng hÆ¡n các công ty Slow Grower má»™t chút, nhÆ°ng vẫn thuá»™c loại công ty tăng trưởng chậm.

Fast Growers: Đây là những công ty Ä‘ang tăng trưởng mạnh mẽ, có khi đến 20-25%/năm.

Cyclicals: Đó là những công ty mà kết quả kinh doanh cÅ©ng nhÆ° thị giá cổ phiếu lên và xuống theo chu kỳ.

Asset Plays: Đây là những công ty có những tài sản vá»›i trị giá cao mà thị trường không nhận biết. Peter Lynch cho rằng không phải lúc nào Wall Street cÅ©ng định giá chính xác.

Turnarounds: Đây là những công ty có khả năng xoay chuyển tình thế. Cứ má»—i khi đối diện vá»›i khó khăn, những công ty này có đủ tài lá»±c để thay đổi tình hình qua hÆ°á»›ng sáng sủa hÆ¡n.

Peter Lynch Æ°u tiên chọn nhóm công ty Fast Growers, Asset Plays, Turnarounds vào danh mục đầu tÆ° của mình. Tuy vậy ông cảnh báo rằng, sá»± phân loại các công ty có tính cách tÆ°Æ¡ng đối theo thời gian. Do Ä‘ó cứ vài tháng má»™t lần, phải kiểm tra và phân loại lại.

Công ty càng Ä‘Æ¡n giản càng tốt

CÅ©ng gần giống vá»›i Warren Buffett, Peter Lynch chỉ thích đầu tÆ° vào những công ty mà ông nắm rõ sá»± vận hành. Ông thích những công ty Ä‘Æ¡n giản và có Æ°u thế cạnh tranh cao: Æ°u thế là Æ°u thế về thÆ°Æ¡ng hiệu, hay những thế mạnh về sản xuất, chất lượng sản phẩm. Vá»›i Æ°u thế cạnh tranh cao, công ty sẽ tránh khỏi rủi ro khi thay đổi quản lý.

Điều quan trọng nhất để đầu tÆ° vào má»™t công ty là tài sản và khả năng tạo ra lợi nhuận của nó. TrÆ°á»›c khi đầu tÆ° vào cổ phiếu của bất kỳ công ty nào, Peter Lynch khuyên chúng ta hãy tá»± hỏi và tá»± đối thoại vá»›i bản thân mình trong hai phút: cái gì tạo ra giá trị cho công ty này, và công ty có thể thành công không?

Ngoài những nguyên tắc cÆ¡ bản nhÆ° giá trị tài sản, doanh số bán hàng, tá»· số tiềm năng của lợi nhuận trên thị giá, khả năng thanh khoản, Peter Lynch còn quan sát má»™t số dấu hiệu khác để tìm ra những cổ phiếu tốt: người trong công ty có mua cổ phiếu Ä‘ó không? Công ty có Ä‘ang mua lại cổ phiếu của mình không?

Tránh đầu tÆ°

Peter Lynch khuyên chúng ta tránh đầu tÆ° vào những cổ phiếu sau:

– Cổ phiếu được “đồn” sẽ là sao sáng. Đây sẽ là má»™t Intel, má»™t Microsoft tÆ°Æ¡ng lai… Những ngôi sao sáng nhÆ° vậy rất hiếm. Và nếu ai cÅ©ng biết nó là sao sáng thì nó khó có khả năng trở thành sao sáng vì lúc Ä‘ó giá Ä‘ã được Ä‘Æ°a lên cao rồi.

– Công ty mua công ty khác để Ä‘a dạng hóa. Peter Lynch không tin là những phi vụ mua bán lá»›n sẽ tạo ra sức mạnh hợp quần, và thường thì các công ty không quản lý hiệu quả nhiều chức năng phát sinh Ä‘á»™t ngá»™t của mình. Ông khuyên nhà đầu tÆ° đừng nên Ä‘Æ°a tiền vào những phi vụ mua bán “dở hÆ¡i” nhÆ° vậy.

– Những công ty trung gian – không phải là nhà sản xuất, dịch vụ hay trá»±c tiếp phân phối sản phẩm – và phụ thuá»™c vào má»™t vài khách hàng chính. Khi má»™t hai khách hàng không tiếp tục hợp tác thì tình hình kinh doanh của công ty sẽ trở nên rất tệ.

– Những công ty có tên quá đẹp, quá hấp dẫn thị trường. Peter Lynch khuyên chúng ta tìm kiếm những cổ phiếu có tên bình thường, thậm chí xấu, những cổ phiếu có giá trị mà không bị để ý.