“Má»™t nguyên tắc cần tuân thủ khi tổ chức cÆ¡ cấu công ty là phải đảm bảo cho công ty được tổ chức theo má»™t hình thức có thể làm tăng khả năng thá»±c hiện các chức năng Ä‘ã định của công ty.”
1. Tổng quan vá» tổ chức công ty
Tổ chức công ty là việc bố trí, sắp xếp má»i ngÆ°á»i trong công ty vào những vai trò, những công việc cụ thể. Nói cách khác, tổ chức là tổng thể những trách nhiệm hay vai trò được phân chia cho nhiá»u ngÆ°á»i khác nhau nhằm đạt được mục tiêu và nhiệm vụ chung.
2. Các cấp Ä‘á»™ của cÆ¡ cấu tổ chức công ty
CÆ¡ cấu tổ chức công ty phải gồm có 3 cấp Ä‘á»™ nhÆ° sau:
+ Cấp Ä‘á»™ cÆ¡ cấu vÄ© mô: là cách sắp xếp, tổ chức vị trí, vai trò của từng cá nhân trong công ty.
+ Cấp Ä‘á»™ vi mô: là cách qui định quyá»n hạn, trách nhiệm của từng vị trí mà các cá nhân trong công ty nắm giữ.
+ Hệ thống bổ trợ: bao gồm hệ thống Ä‘iá»u hành của tổ chức, quá trình quản lý sá»± phát triển của công ty, hệ thống văn hoá công ty và hệ thống quản lý hoạt Ä‘á»™ng công ty.
Công ty sẽ không thá»±c hiện có hiệu quả các chức năng của mình nếu 3 cấp cÆ¡ cấu này không được thiết láºp má»™t cách Ä‘úng mức để há»— trợ cho hoạt Ä‘á»™ng của công ty. Ngoài ra, khi Ä‘ánh giá hoạt Ä‘á»™ng của má»™t công ty hoặc khi thành láºp má»™t công ty má»›i ta cÅ©ng cần phải xem xét 3 cấp Ä‘á»™ cÆ¡ cấu này.
3. Các hình thức cÆ¡ cấu tổ chức công ty
a. Cơ cấu tổ chức chức năng
Trong cÆ¡ cấu này, vai trò của từng vị trí được bố trí theo chức năng nhằm đạt được mục tiêu, nhiệm vụ chung. Quản lý của từng bá»™ pháºn chức năng: sản xuất, bán hàng, tài chính, marketing… sẽ có nhiệm vụ báo cáo lại vá»›i giám đốc- ngÆ°á»i chịu trách nhiệm phối hợp các hoạt Ä‘á»™ng trong công ty và cÅ©ng là ngÆ°á»i chịu trách nhiệm cuối cùng vá» kết quả hoạt Ä‘á»™ng của công ty.
Dạng biến thể của cÆ¡ cấu chức năng là cÆ¡ cấu tiá»n chức năng thÆ°á»ng được thấy trong các doanh nghiệp có quy mô nhá» và chÆ°a phân định thành nhiá»u chức năng riêng rẽ. Trong cÆ¡ cấu tiá»n chức năng, má»™t ngÆ°á»i có thể đảm nhiá»u chức năng khác nhau.
Lợi ích của cÆ¡ cấu chức năng:
+ Có sá»± chuyên môn hoá sâu sắc hÆ¡n, cho phép các thành viên táºp trung vào chuyên môn của há» hÆ¡n.
+ Tạo Ä‘iá»u kiện tuyển dụng được các nhân viên vá»›i các kỹ năng phù hợp vá»›i từng bá»™ pháºn chức năng.
Nhược điểm:
Không có hiệu quả trong các công ty có quy mô lá»›n. Khi hoạt Ä‘á»™ng của công ty tăng vá» qui mô, số lượng sản phẩm tăng thì sá»± táºp trung của ngÆ°á»i quản lý đối vá»›i lÄ©nh vá»±c chuyên môn của anh ta sẽ bị dàn má»ng, do Ä‘ó sẽ làm giảm mối quan tâm tá»›i các phân Ä‘oạn sản phẩm cụ thể và nhóm khách hàng của từng sản phẩm
b. CÆ¡ cấu tổ chức phòng ban
CÆ¡ cấu phòng ban là cÆ¡ cấu nhóm các sản phẩm hoặc khách hàng có mối liên hệ vá»›i nhau thành các phòng ban. Các phòng ban được phân chia sẽ táºp trung vào các phân Ä‘oạn thị trÆ°á»ng khách hàng nhất định và chịu trách nhiệm sản xuất và quảng cáo, xúc tiến kinh doanh đối vá»›i nhóm khách hàng Ä‘ó. Äồng thá»i, những công việc chung của các phòng ban nhÆ° phân bổ tài chính, vấn Ä‘á» liên quan đến luáºt pháp, các công việc hành chính… sẽ được thá»±c hiện ở cấp công ty.
Lợi ích:Táºp trung vào từng phân Ä‘oạn thị trÆ°á»ng và sản phẩm cụ thể.
Nhược Ä‘iểm: các chức năng bị lặp lại ở các phòng ban khác nhau và Ä‘òi há»i phải có sá»± hợp tác giữa các phòng ban. Chính vì thế, công ty phải tuyển dụng những giám đốc có năng lá»±c thá»±c sá»± để vừa biết cách lãnh đạo công ty lại vừa biết hoà mình vào bá»™ máy lãnh đạo chung của toàn công ty.
c. CÆ¡ cấu tổ chức ma tráºn
CÆ¡ cấu ma tráºn là sá»± phối hợp giữa cÆ¡ cấu chức năng và cÆ¡ cấu phòng ban. Lợi ích: cho phép táºp trung vào khách hàng và sản phẩm, đồng thá»i cho phép có sá»± chuyên sâu vào chức năng.
Nhược Ä‘iểm: Ä‘òi há»i có sá»± hợp tác cao Ä‘á»™ thì cÆ¡ cấu má»›i hoạt Ä‘á»™ng có hiệu quả.
Bí quyết để Ä‘iá»u hành hoạt Ä‘á»™ng của cÆ¡ cấu ma tráºn là thÆ°á»ng xuyên tổ chức các cuá»™c há»p để xem xét lại tình trạng công việc và giải quyết các bất đồng nảy sinh khi nhân viên phải chịu trách nhiệm vá» công việc trÆ°á»›c nhiá»u hÆ¡n má»™t ngÆ°á»i quản lý.
CÆ¡ cấu ma tráºn tuy có nhiá»u Æ°u Ä‘iểm song việc triển khai trong thá»±c tế lại Ä‘òi há»i phải có sá»± hợp tác và trao đổi thông tin rất nhiá»u. Vì váºy, để áp dụng cÆ¡ cấu ma tráºn sao cho có hiệu quả, công ty phải đầu tÆ° tiá»n bạc và thá»i gian để Ä‘ào tạo Ä‘á»™i ngÅ© lãnh đạo và nhân viên phát triển các kỹ năng cần thiết.
4. 8 tiêu chuẩn Ä‘ánh giá và thiết láºp cÆ¡ cấu tổ chức công ty
Mức Ä‘á»™ há»— trợ của cÆ¡ cấu đối vá»›i mục tiêu chiến lược của công ty. Mức Ä‘á»™ tạo ra giá trị của các chức năng và những chức năng nào cần thiết để há»— trợ tốt hÆ¡n cho mục tiêu của công ty. Mức Ä‘á»™ há»— trợ cho việc đạt được các mục tiêu của các vị trí, vai trò nhất định. Các vị trí công việc có đủ quyá»n hạn thá»±c thi nhiệmvụ má»™t cách có hiệu quả hay không? Mối quan hệ giữa ngÆ°á»i có nghÄ©a vụ báo cáo và ngÆ°á»i được báo cáo có được xác láºp rõ ràng? Mức Ä‘á»™ của việc kiểm soát và số cấp Ä‘á»™ cần có trong công ty để tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi cho việc đạt được các mục tiêu má»™t cách có hiệu quả. Các thành viên trong ban lãnh đạo và tổ kỹ thuáºt cÅ©ng nhÆ° các nhân viên có đủ năng lá»±c và kỹ năng để hoàn thành vai trò được giao? Mức Ä‘á»™ phối hợp hoạt Ä‘á»™ng giữa các phòng ban và các bá»™ pháºn chức năng. Các hệ thống há»— trợ cần có để tổ chức thá»±c hiện chức năng đạt hiệu quả cao.