Sau hàng tháng trá»i tìm kiếm, cuối cùng bạn Ä‘ã tìm được má»™t địa Ä‘iểm phù hợp vá»›i công ty của mình. Bạn sốt sắng muốn đặt bút ký ngay vào dòng chấm chấm dành cho ngÆ°á»i thuê ở cuối bản hợp đồng.
NhÆ°ng đừng quá hấp tấp nhÆ° thế! TrÆ°á»›c khi tá»± “trói mình” vào má»™t địa Ä‘iểm, hãy chắc chắn rằng bạn Ä‘ang Ä‘àm phán má»™t hợp đồng thuê mặt bằng mà bạn có thể chịu được.
Jack O’Donohue, phó giám đốc Ä‘iá»u hành của công ty bất Ä‘á»™ng sản Stratford Associates Virginia, Mỹ, nói: “Tiá»n thuê địa Ä‘iểm là chi phí tốn kém nhất đối vá»›i hầu kết các tổ chức ở khu vá»±c kinh doanh, vì thế, việc có được những Ä‘iá»u khoản nhÆ° bạn muốn từ hợp đồng thuê là việc rất quan trá»ng. Mặc dù giá thuê tÆ°Æ¡ng đối giống nhau ở trong cùng má»™t địa phÆ°Æ¡ng, hay ở nhiá»u vùng trên đất nÆ°á»›c, nhÆ°ng bạn vẫn có thể mặc cả được nếu biết cách Ä‘àm phán.
Còn theo B. Alan Whitson, má»™t chuyên gia bất Ä‘á»™ng sản ở Califfornia, Mỹ, để có được má»™t hợp đồng tốt, bạn hay nhân viên môi giá»›i bất Ä‘á»™ng sản của bạn cần phải luôn cố gắng tìm hiểu các Ä‘iá»u khoản của hợp đồng thuê. “Hợp đồng thuê chuẩn luôn được viết sao cho ngÆ°á»i chủ đất có lợi nhất. Vì thế, tạo ra được Ä‘iá»u khoản có lợi hÆ¡n cho bạn hay không là tùy thuá»™c vào nghệ thuáºt thÆ°Æ¡ng lượng của bạn.”
Váºy làm thế nào để có giá thuê mặt bằng thấp nhất? Hãy chú ý đến 7 Ä‘iá»u sau trong việc xem xét và ký kết hợp đồng thuê:
1. Toàn bá»™ hợp đồng. Whitson nói: “Nhiá»u chủ doanh nghiệp nhá» không Ä‘á»c hợp đồng thuê, mà Ä‘ôi khi có Ä‘á»c cÅ©ng…không hiểu nó. NhÆ°ng nhiệm vụ của bạn là phải hiểu tÆ°á»ng táºn bạn Ä‘ang làm việc gì. Hợp đồng thuê là má»™t tá» giấy ghi các quy định, mà bạn sẽ bị ràng buá»™c bởi bất kỳ Ä‘iá»u gì ghi trên Ä‘ó”.
Fred Steingold, tác giả cuốn Chỉ dẫn pháp luáºt để khởi sá»± và Ä‘iá»u hành má»™t doanh nghiệp nhá», nói: “CÅ©ng nhÆ° bất kỳ hợp đồng nào khác, hợp đồng thuê địa Ä‘iểm nên được má»™t luáºt sÆ° kiểm tra lại toàn bá»™. Hầu hết các luáºt sÆ° Ä‘á»u có thể rà soát má»™t hợp đồng thuê trong vòng chÆ°a đầy má»™t giá». Vì thế, phí dịch vụ phải trả luáºt sÆ° để làm việc này không phải là má»™t khoản chi lá»›n, nhÆ°ng Ä‘ó lại là má»™t cái “van an toàn” cho các vấn Ä‘á» có thể xảy ra trong tÆ°Æ¡ng lai”.
2. Giá tính trên mét vuông. Nhiá»u hợp đồng thuê Ä‘Æ°a ra giá thuê ná»n chung tính theo má»—i mét vuông. Steingold cho biết: “Mức giá này có thể gây nhầm lẫn. Äôi khi nó bao gồm cả những khoảng trống không sá» dụng được, chẳng hạn nhÆ° hành lang và thang máy. Nó làm cho ta khó so sánh giữa hai hợp đồng vá»›i nhau”.
Trong trÆ°á»ng hợp Ä‘ó, bạn hãy nhìn vào tổng số tiá»n phải trả. Äôi khi má»™t không gian nhá» hÆ¡n má»™t chút vá»›i giá tính trên mét vuông cao hÆ¡n má»™t chút lại có thể hiệu quả hÆ¡n cho doanh nghiệp của bạn, vì không gian Ä‘ó được bố trí hợp lý hÆ¡n và có giá trị sá» dụng cao hÆ¡n”.
3. Thá»i hạn thuê. Những chủ doanh nghiệp má»›i Ä‘ôi khi không muốn thuê địa Ä‘iểm kinh doanh, hoặc nếu bắt buá»™c thì chỉ thuê trong thá»i gian ngắn. Bằng cách Ä‘ó, há» phòng ngừa nếu nhÆ° doanh nghiệp không thành công, thì há» sẽ không bị buá»™c phải trả số tiá»n lá»›n cho má»™t không gian không còn sá» dụng nữa.
NhÆ°ng có thể bạn sẽ khó mà thuê trong thá»i hạn ngắn, nếu bạn Ä‘ang ở trong má»™t thị trÆ°á»ng bất Ä‘á»™ng sản căng thẳng. Khi mặt bằng cho thuê trở nên khan hiếm, nhiá»u chủ đất không giải quyết các vụ thuê nhà vá»›i thá»i hạn ngắn hÆ¡n năm năm.
4. Tu sá»a mặt bằng thuê. NgÆ°á»i chủ nhà của Carol Hackman Ä‘ã sẵn lòng nâng cấp má»™t phần khu nhà khi cô ký má»™t hợp đồng thuê nhà 5 năm cho doanh nghiệp phát triển và thiết kế trang web The Laser’s Edge Inc. của mình ở Wilmington, Delaware, Mỹ. Cô cho biết: “Tôi Ä‘ã thuê ở Ä‘ây hai năm và muốn nâng cấp nó thành má»™t không gian má»›i. Tôi Ä‘ã xem xét các khoảng trống có sẵn trong trung tâm này nhÆ°ng thấy không có chá»— nào phù hợp. NgÆ°á»i chủ nhà Ä‘ã không do dá»± cho phép chúng tôi cải thiện không gian của mình.”
Bạn có thể muốn tiết kiệm tiá»n bằng cách tá»± tu sá»a, nhÆ°ng hầu hết các hợp đồng thuê Ä‘á»u Ä‘òi há»i bạn phải được phép của chủ nhà hoặc công ty chủ quản. Steingold khuyên: “Nên trình kế hoạch tu sá»a của bạn trÆ°á»›c khi ký hợp đồng thuê”.
5. Những ná»™i dung nên có và không nên có trong hợp đồng. Rất nhiá»u chủ doanh nghiệp nhá» táºp trung vào số tiá»n thuê đến mức không chú ý đến việc hỠđược hưởng những gì vá»›i số tiá»n bá» ra. Má»™t số chủ nhà đồng ý trả tiá»n Ä‘iện và má»™t phần trăm tiá»n bảo dưỡng khu vá»±c dùng chung. Hãng luáºt của Steingold có má»™t hợp đồng thuê toàn bá»™, bao gồm tất cả các chi phí, nhÆ°ng má»™t số chủ nhà hay công ty quản lý nhà chỉ ký hợp đồng cho thuê, trong Ä‘ó há» chỉ tá»± trả tiá»n thuế tài sản, bảo hiểm và bảo dưỡng. Trong những trÆ°á»ng hợp này, tiá»n thuê sẽ thấp hÆ¡n.
Các chủ doanh nghiệp nên cẩn trá»ng cả vá»›i các Ä‘iá»u khoản không liên quan đến tiá»n nong. Chẳng hạn chủ nhà có yêu cầu phải tắt Ä‘èn, quạt, Ä‘iá»u hòa nhiệt Ä‘á»™ sau giá» làm việc hoặc vào ngày nghỉ cuối tuần không? Äiá»u khoản này sẽ gây khó cho bạn nếu bạn định làm việc ngoài giá».
6. Cho thuê lại và các quyá»n sá» dụng được cho phép. Nếu bạn quyết định chuyển Ä‘i hoặc chỉ sá» dụng má»™t phần không gian thuê được, bạn có thể muốn cho thuê lại, hoặc cho doanh nghiệp khác thuê má»™t phần không gian mình Ä‘ang thuê. NhÆ°ng Ä‘iá»u này lại Ä‘òi há»i phải có sá»± cho phép của chủ nhà của bạn.
Hầu hết các hợp đồng cho thuê Ä‘á»u quy định rõ loại công việc bạn được phép làm. Các chủ nhà thÆ°á»ng muốn “các quyá»n sá» dụng hợp pháp được cho phép” càng ít càng tốt. Vì thế, trong hầu hết các trÆ°á»ng hợp, bạn nên làm thế nào để các quy định được rá»™ng rãi hÆ¡n, Ä‘á» phòng sau này bạn định phát triển công việc kinh doanh của mình.
7. Các chi phí Ä‘á» phòng lạm phát. O’Donohue cho biết: “Má»™t cái bẫy mà các công ty chủ quản thÆ°á»ng dùng là Ä‘òi tăng chi phí Ä‘iá»u hành hàng năm, khoảng 4-5%, để bảo vệ há» khá»i bị giảm lợi ích do lạm phát gây ra.”
NhÆ°ng hiện nay, số phần trăm mà các chủ nhà đất Ä‘òi há»i thÆ°á»ng cao hÆ¡n tá»· lệ lạm phát vì thị trÆ°á»ng bất Ä‘á»™ng sản ỉu xìu của những năm gần Ä‘ây buá»™c chủ nhà phải bá» cái lệ tăng tiá»n thuê trong má»™t thá»i gian khá dài. Whitson cảnh báo: “Hãy cẩn tháºn vá»›i các tính toán không chính xác vá» chi phí Ä‘iá»u hành. Việc các chủ nhà đất tính cao hÆ¡n chi phí thá»±c 10 đến 15% không phải chuyện hiếm”.
Việc thuê đất, thuê nhà vì mục Ä‘ích kinh doanh ẩn chứa nhiá»u nguy cÆ¡, nhÆ°ng nếu nhÆ° bạn chú ý đến 7 vấn Ä‘á» nói trên, bạn có thể tá»± bảo vệ mình và doanh nghiệp của mình ngay từ đầu