Sau hàng tháng trá»i tìm kiếm, cuối cùng bạn Ä‘ã tìm được má»™t địa Ä‘iểm phù hợp vá»›i công ty cá»§a mình. Bạn sốt sắng muốn đặt bút ký ngay vào dòng chấm chấm dành cho ngưá»i thuê ở cuối bản hợp đồng.
Nhưng đừng quá hấp tấp như thế! Trước khi tá»± “trói mình” vào má»™t địa Ä‘iểm, hãy chắc chắn rằng bạn Ä‘ang Ä‘àm phán má»™t hợp đồng thuê mặt bằng mà bạn có thể chịu được.
Jack O’Donohue, phó giám đốc Ä‘iá»u hành cá»§a công ty bất động sản Stratford Associates Virginia, Mỹ, nói: “Tiá»n thuê địa Ä‘iểm là chi phí tốn kém nhất đối vá»›i hầu kết các tổ chức ở khu vá»±c kinh doanh, vì thế, việc có được những Ä‘iá»u khoản như bạn muốn từ hợp đồng thuê là việc rất quan trá»ng. Mặc dù giá thuê tương đối giống nhau ở trong cùng má»™t địa phương, hay ở nhiá»u vùng trên đất nước, nhưng bạn vẫn có thể mặc cả được nếu biết cách Ä‘àm phán.
Còn theo B. Alan Whitson, má»™t chuyên gia bất động sản ở Califfornia, Mỹ, để có được má»™t hợp đồng tốt, bạn hay nhân viên môi giá»›i bất động sản cá»§a bạn cần phải luôn cố gắng tìm hiểu các Ä‘iá»u khoản cá»§a hợp đồng thuê. “Hợp đồng thuê chuẩn luôn được viết sao cho ngưá»i chá»§ đất có lợi nhất. Vì thế, tạo ra được Ä‘iá»u khoản có lợi hÆ¡n cho bạn hay không là tùy thuá»™c vào nghệ thuáºt thương lượng cá»§a bạn.”
Váºy làm thế nào để có giá thuê mặt bằng thấp nhất? Hãy chú ý đến 7 Ä‘iá»u sau trong việc xem xét và ký kết hợp đồng thuê:
1. Toàn bá»™ hợp đồng. Whitson nói: “Nhiá»u chá»§ doanh nghiệp nhá» không Ä‘á»c hợp đồng thuê, mà Ä‘ôi khi có Ä‘á»c cÅ©ng…không hiểu nó. Nhưng nhiệm vụ cá»§a bạn là phải hiểu tưá»ng táºn bạn Ä‘ang làm việc gì. Hợp đồng thuê là má»™t tá» giấy ghi các quy định, mà bạn sẽ bị ràng buá»™c bởi bất kỳ Ä‘iá»u gì ghi trên Ä‘ó”.
Fred Steingold, tác giả cuốn Chỉ dẫn pháp luáºt để khởi sá»± và Ä‘iá»u hành má»™t doanh nghiệp nhá», nói: “CÅ©ng như bất kỳ hợp đồng nào khác, hợp đồng thuê địa Ä‘iểm nên được má»™t luáºt sư kiểm tra lại toàn bá»™. Hầu hết các luáºt sư Ä‘á»u có thể rà soát má»™t hợp đồng thuê trong vòng chưa đầy má»™t giá». Vì thế, phí dịch vụ phải trả luáºt sư để làm việc này không phải là má»™t khoản chi lá»›n, nhưng Ä‘ó lại là má»™t cái “van an toàn” cho các vấn đỠcó thể xảy ra trong tương lai”.
2. Giá tính trên mét vuông. Nhiá»u hợp đồng thuê đưa ra giá thuê ná»n chung tính theo má»—i mét vuông. Steingold cho biết: “Mức giá này có thể gây nhầm lẫn. Äôi khi nó bao gồm cả những khoảng trống không sá» dụng được, chẳng hạn như hành lang và thang máy. Nó làm cho ta khó so sánh giữa hai hợp đồng vá»›i nhau”.
Trong trưá»ng hợp Ä‘ó, bạn hãy nhìn vào tổng số tiá»n phải trả. Äôi khi má»™t không gian nhá» hÆ¡n má»™t chút vá»›i giá tính trên mét vuông cao hÆ¡n má»™t chút lại có thể hiệu quả hÆ¡n cho doanh nghiệp cá»§a bạn, vì không gian Ä‘ó được bố trí hợp lý hÆ¡n và có giá trị sá» dụng cao hÆ¡n”.
3. Thá»i hạn thuê. Những chá»§ doanh nghiệp má»›i Ä‘ôi khi không muốn thuê địa Ä‘iểm kinh doanh, hoặc nếu bắt buá»™c thì chỉ thuê trong thá»i gian ngắn. Bằng cách Ä‘ó, há» phòng ngừa nếu như doanh nghiệp không thành công, thì há» sẽ không bị buá»™c phải trả số tiá»n lá»›n cho má»™t không gian không còn sá» dụng nữa.
Nhưng có thể bạn sẽ khó mà thuê trong thá»i hạn ngắn, nếu bạn Ä‘ang ở trong má»™t thị trưá»ng bất động sản căng thẳng. Khi mặt bằng cho thuê trở nên khan hiếm, nhiá»u chá»§ đất không giải quyết các vụ thuê nhà vá»›i thá»i hạn ngắn hÆ¡n năm năm.
4. Tu sá»a mặt bằng thuê. Ngưá»i chá»§ nhà cá»§a Carol Hackman Ä‘ã sẵn lòng nâng cấp má»™t phần khu nhà khi cô ký má»™t hợp đồng thuê nhà 5 năm cho doanh nghiệp phát triển và thiết kế trang web The Laser’s Edge Inc. cá»§a mình ở Wilmington, Delaware, Mỹ. Cô cho biết: “Tôi Ä‘ã thuê ở Ä‘ây hai năm và muốn nâng cấp nó thành má»™t không gian má»›i. Tôi Ä‘ã xem xét các khoảng trống có sẵn trong trung tâm này nhưng thấy không có chá»— nào phù hợp. Ngưá»i chá»§ nhà Ä‘ã không do dá»± cho phép chúng tôi cải thiện không gian cá»§a mình.”
Bạn có thể muốn tiết kiệm tiá»n bằng cách tá»± tu sá»a, nhưng hầu hết các hợp đồng thuê Ä‘á»u Ä‘òi há»i bạn phải được phép cá»§a chá»§ nhà hoặc công ty chá»§ quản. Steingold khuyên: “Nên trình kế hoạch tu sá»a cá»§a bạn trước khi ký hợp đồng thuê”.
5. Những ná»™i dung nên có và không nên có trong hợp đồng. Rất nhiá»u chá»§ doanh nghiệp nhá» táºp trung vào số tiá»n thuê đến mức không chú ý đến việc hỠđược hưởng những gì vá»›i số tiá»n bá» ra. Má»™t số chá»§ nhà đồng ý trả tiá»n Ä‘iện và má»™t phần trăm tiá»n bảo dưỡng khu vá»±c dùng chung. Hãng luáºt cá»§a Steingold có má»™t hợp đồng thuê toàn bá»™, bao gồm tất cả các chi phí, nhưng má»™t số chá»§ nhà hay công ty quản lý nhà chỉ ký hợp đồng cho thuê, trong Ä‘ó há» chỉ tá»± trả tiá»n thuế tài sản, bảo hiểm và bảo dưỡng. Trong những trưá»ng hợp này, tiá»n thuê sẽ thấp hÆ¡n.
Các chá»§ doanh nghiệp nên cẩn trá»ng cả vá»›i các Ä‘iá»u khoản không liên quan đến tiá»n nong. Chẳng hạn chá»§ nhà có yêu cầu phải tắt Ä‘èn, quạt, Ä‘iá»u hòa nhiệt độ sau giá» làm việc hoặc vào ngày nghỉ cuối tuần không? Äiá»u khoản này sẽ gây khó cho bạn nếu bạn định làm việc ngoài giá».
6. Cho thuê lại và các quyá»n sá» dụng được cho phép. Nếu bạn quyết định chuyển Ä‘i hoặc chỉ sá» dụng má»™t phần không gian thuê được, bạn có thể muốn cho thuê lại, hoặc cho doanh nghiệp khác thuê má»™t phần không gian mình Ä‘ang thuê. Nhưng Ä‘iá»u này lại Ä‘òi há»i phải có sá»± cho phép cá»§a chá»§ nhà cá»§a bạn.
Hầu hết các hợp đồng cho thuê Ä‘á»u quy định rõ loại công việc bạn được phép làm. Các chá»§ nhà thưá»ng muốn “các quyá»n sá» dụng hợp pháp được cho phép” càng ít càng tốt. Vì thế, trong hầu hết các trưá»ng hợp, bạn nên làm thế nào để các quy định được rá»™ng rãi hÆ¡n, đỠphòng sau này bạn định phát triển công việc kinh doanh cá»§a mình.
7. Các chi phí đỠphòng lạm phát. O’Donohue cho biết: “Má»™t cái bẫy mà các công ty chá»§ quản thưá»ng dùng là Ä‘òi tăng chi phí Ä‘iá»u hành hàng năm, khoảng 4-5%, để bảo vệ há» khá»i bị giảm lợi ích do lạm phát gây ra.”
Nhưng hiện nay, số phần trăm mà các chá»§ nhà đất Ä‘òi há»i thưá»ng cao hÆ¡n tá»· lệ lạm phát vì thị trưá»ng bất động sản ỉu xìu cá»§a những năm gần Ä‘ây buá»™c chá»§ nhà phải bá» cái lệ tăng tiá»n thuê trong má»™t thá»i gian khá dài. Whitson cảnh báo: “Hãy cẩn tháºn vá»›i các tính toán không chính xác vá» chi phí Ä‘iá»u hành. Việc các chá»§ nhà đất tính cao hÆ¡n chi phí thá»±c 10 đến 15% không phải chuyện hiếm”.
Việc thuê đất, thuê nhà vì mục Ä‘ích kinh doanh ẩn chứa nhiá»u nguy cÆ¡, nhưng nếu như bạn chú ý đến 7 vấn đỠnói trên, bạn có thể tá»± bảo vệ mình và doanh nghiệp cá»§a mình ngay từ đầu