Khi lá»±a chá»n tên cho doanh nghiệp cá»§a mình, hãy lưu ý má»™t số gợi ý sau Ä‘ây để có thể tìm được má»™t cái tên có ý nghÄ©a và tồn tại lâu dài.
Äặt tên cho doanh nghiệp cÅ©ng giống như việc đặt móng cho ngôi nhà váºy. Má»™t khi Ä‘ã xây xong, toàn bá»™ ná»n và cấu trúc ngôi nhà sẽ phụ thuá»™c vào những viên gạch đầu tiên. Nếu móng mà sụt thì chỉ trong tíc tắc thôi là toàn bá»™ tòa nhà cÅ©ng sụt theo, và sá»± đổ vỡ Ä‘ó sẽ lan rá»™ng rất nhanh. Vì váºy nếu bạn day dứt băn khoăn vá» chuyện đặt tên cho doanh nghiệp và coi việc này là hết sức quan trá»ng thì bạn hoàn toàn Ä‘úng. Vá»›i mưá»i tám năm kinh nghiệm trong lÄ©nh vá»±c đặt tên thương hiệu cho doanh nghiệp, tôi Ä‘ã chứng kiến nhiá»u thá»±c tế tốt có, xấu có, tệ hại cÅ©ng có. Äể giúp bạn khởi đầu má»™t cách suôn sẻ, hãy tìm hiểu tám sai lầm cÆ¡ bản sau Ä‘ây mà tôi từng thấy má»i ngưá»i hay mắc phải khi lá»±a chá»n má»™t cái tên cho doanh nghiệp cá»§a mình.
Sai lầm thứ nhất: Äể cho tất cả má»i ngưá»i cùng quyết định.
Chúng ta sống trong má»™t xã há»™i dân chá»§, và má»™t Ä‘iá»u tưởng chừng hết sức Ä‘úng đắn, Ä‘ó là tôn trá»ng ý kiến cá»§a tất cả má»i ngưá»i (bạn bè, ngưá»i thân, nhân viên, khách hàng ).Tuy nhiên Ä‘iá»u này lại gây ra má»™t số rắc rối. Äiá»u đầu tiên và rõ ràng nhất, Ä‘ó là bạn chỉ có thể chá»n ra má»™t cái tên duy nhất mà thôi, như thế nghÄ©a là bạn sẽ phải gạt ra ý kiến cá»§a rất nhiá»u thành viên khác. Thứ hai, bạn sẽ phải chá»n ra cái tên nào được nhiá»u ngưá»i đồng tình nhất, má»™t cái tên dá»… nghe và an toàn. Nhưng tốt hÆ¡n là chỉ cần chá»n ra má»™t ngưá»i chá»§ chốt để ra quyết định mà thôi, càng ít càng tốt, hãy chá»n những ai mà bạn cảm thấy tháºt sá»± tâm huyết vá»›i công ty. Ngưá»i nào cÅ©ng muốn ý kiến cá»§a mình được công nháºn, nên Ä‘iá»u này sẽ gây ra kết quả không mong muốn. Vì thế bạn chỉ có thể thá»a mãn khi giao phó cho ngưá»i nào biết đặt lợi ích cá»§a công ty lên trên lòng tá»± trá»ng cá»§a mình. Bên cạnh Ä‘ó hãy nhá»› kết hợp những ý tưởng đến từ não phải cá»§a bạn. Còn nếu để não trái lãnh trách nhiệm quyết định, bạn sẽ chỉ tìm ra được cái tên tầm thưá»ng và thiếu sức gợi tả mà thôi.
Sai lầm thứ hai: Sá» dụng phương pháp ghép từ để tạo ra má»™t cái tên.
Khi buá»™c phải chá»n ra cái tên nào lôi cuốn, nhiá»u ông chá»§ nông nổi chỉ đơn thuần chá»n ra má»™t tính từ rồi biến nó thành danh từ, và cứ nhất thiết là phải ghép hai từ vào vá»›i nhau để tạo thành má»™t từ. Kết quả là những cái tên tuy là sá»± gắn kết cá»§a hai từ nhưng Ä‘á»c lên thì tháºt là chối. Má»™t số ngưá»i kết hợp những chữ cái đầu, chẳng hạn đặt tên cho má»™t công ty kinh doanh dịch vụ là QualiServe, có ngưá»i lại đặt tên cho má»™t cá»a tiệm tắm hÆ¡i ghép vào vá»›i chữ mang nghÄ©a thanh bình, TranquiSpa. Như thế chẳng khác nào ta Ä‘em trá»™n món siro sôcôla vá»›i nước sốt cà, mặc dù má»—i nguyên liệu Ä‘á»u rất thÆ¡m ngon, nhưng nếu Ä‘i kèm vá»›i nhau thì tháºt không ra sao. Má»™t số ngưá»i lại cứ Ä‘em ngắt cụt má»™t số từ, chỉ còn lại Ameri, Tech, Corp hay Tron…Vấn đỠlà ở chá»—, đặt tên kiểu như váºy thì nghe rất gượng gạo.
Sai lầm thứ ba: Äặt má»™t cái tên hết sức giản dị và chẳng há» nổi báºt tí nào.
Má»™t công ty tiên phong trong lÄ©nh vá»±c nào Ä‘ó thì không phải lo ngại Ä‘iá»u này. Chẳng hạn như General Motors, General Electric v.v. Nhưng má»™t khi Ä‘ã có nhiá»u đối thá»§ cạnh tranh thì Ä‘òi há»i bạn phải tạo nên sá»± khác biệt. Hãy thá» tưởng tượng nếu mà hãng Yahoo! lại lấy cái tên là GeneralInternetDirectory.com thì thế nào? Cái tên này tuy phản ánh Ä‘úng ná»™i dung nhưng lại chẳng dá»… nhá»› chút nào. Và cùng vá»›i sá»± cạnh tranh quyết liệt trên các kênh quảng cáo truyá»n hình hay truyá»n thông, việc nhấn mạnh tính ưu việt, độc nhất cá»§a bạn lại càng quan trá»ng hÆ¡n hết. Không có gì làm được Ä‘iá»u Ä‘ó tốt hÆ¡n má»™t cái tên hàm chứa nhiá»u ý nghÄ©a.
Sai lầm thứ tư: Tiếp cáºn vấn đỠbằng phương pháp địa lý và sá» dụng má»™t tấm bản đồ để đặt tên cho công ty.
Vá»›i tình cảm nhiệt thành cá»§a mình, nhiá»u doanh nghiệp thưá»ng chá»n tên thành phố, bang hay vùng miá»n và đưa vào tên cá»§a công ty. Dù việc này có thể hữu ích Ä‘ôi chút lúc khởi đầu, nhưng chẳng bao lâu sau nó sẽ gây trở ngại cho bạn. Má»™t khách hàng tìm gặp tôi và than phiá»n rằng công ty anh ta cung ứng ra thị trưá»ng nhiá»u hÆ¡n chứ không chỉ dừng lại ở phạm vi má»™t cái tên. Anh ta lúc đầu tá» ra khá hợp lý khi đặt cho doanh nghiệp cá»§a mình cái tên St. Pete Plumbing (hiệu sá»a ống nước St. Pete) bởi anh này đến từ St. Peterburg, bang Florida. Nhưng những khách hàng cá»§a Trang Vàng cho rằng Ä‘ó là toàn bá»™ lÄ©nh vá»±c mà anh ta có thể phục vụ. Chỉ cần sáng suốt hÆ¡n má»™t chút, chúng ta có thể thay cụm từ St. Pete là tên thành phố bằng St. Peter là tên cá»§a ông thánh, vá»›i ý nghÄ©a là má»™t Ä‘ôi cánh mạnh mẽ có khả năng vặn xoắn đưá»ng ống dẫn nước. Tháºt là thú vị phải không? Chúng ta Ä‘ã làm được má»™t Ä‘iá»u tuyệt vá»i!
Má»™t số công ty khác cÅ©ng phải Ä‘au đầu vá»›i vấn đỠtương tá»±. Công ty khai thác và xá» lý than má» Minnesota Ä‘ang hoạt động vượt ra ngoài phạm vi cá»§a ngành cÅ©ng như cá»§a quốc gia. Äể không hạn chế tốc độ phát triển cá»§a mình, công ty Ä‘ã đổi tên thành 3M, và từ Ä‘ó nó trở nên nổi tiếng bởi sá»± đổi má»›i cách tân hiệu quả. Hãng gà rán Kentucky Fried Chicken giỠđổi tên thành KFC, không quá nhấn mạnh vào món gà rán như là cái tên ban đầu. Cả hai công ty này Ä‘á»u Ä‘ã tạo ra bước tiến Ä‘áng kể mang tính chiến lược để không làm trì trệ sá»± phát triển cá»§a mình. Hãy há»c táºp kinh nghiệm cá»§a há» và bạn có thể ngăn chặn những tình thế nan giải như thế ngay từ khi bắt đầu.
Sai lầm thứ năm: Äặt má»™t cái tên dáºp khuôn theo ngưá»i khác.
Khi Ä‘ã bá» qua những cái tên chỉ mang nghÄ©a Ä‘en thuần túy, bạn sẽ nghÄ© tá»›i những cái khác ẩn dụ hÆ¡n. Sẽ tuyệt hÆ¡n rất nhiá»u nếu bạn không đặt theo những cái tên cÅ© rích sáo mòn trước Ä‘ó. Chẳng hạn, Khi má»™t số hãng cho rằng mình là ngưá»i dẫn đầu, há» thưá»ng đặt những cái tên như là Summit, Apex, Pinnacle, Peak… (Ä‘á»u mang nghÄ©a đỉnh cao). Mặc dù bản thân những cái tên Ä‘ó vốn chẳng có gì sai, nhưng khi lấy làm tên công ty thì nó cưá»ng Ä‘iệu quá mức. Thay vào Ä‘ó, hãy kết hợp những từ mang nghÄ©a ẩn dụ nhiá»u hÆ¡n, và nó cÅ©ng sẽ giúp ích cho bạn được nhiá»u hÆ¡n. Má»™t thí dụ khá hay Ä‘ó là vá» công ty lưu trữ cÆ¡ sở dữ liệu Iron Moutain (Núi thép), má»™t cái tên nói lên sá»± mạnh mẽ và an toàn bảo máºt mà không há» dáºp khuôn theo ai.
Sai lầm thứ sáu: Äặt cho công ty bạn cái tên mÆ¡ hồ khiến khách hàng Ä‘á»c lên không ai hiểu.
Sẽ rất hay nếu má»™t cái tên mang ý nghÄ©a đặc biệt nào Ä‘ó, có thể là gợi ra má»™t câu chuyện qua Ä‘ó gá»i gắm thông Ä‘iệp cá»§a công ty. Nhưng nếu sá»± liên tưởng Ä‘ó quá phức tạp mÆ¡ hồ hay cái tên quá khó phát âm, bạn sẽ chẳng có cÆ¡ há»™i tiếp xúc vá»›i khách hàng nữa vì đơn giản há» sẽ coi như mình chẳng có liên quan gì vá»›i bạn cả.
Äừng để mình phải đặt tên dá»±a theo những vị thần Hy Lạp kì bí hay những từ theo tiếng Latin có nghÄ©a “chúng tôi là số má»™t”. Nếu má»™t cái tên Ä‘á»c lên nghe tá»± nhiên và có má»™t ý nghÄ©a đặc biệt thì nó sẽ mang lại hiệu quả cao. Nhưng nếu nó quá phức tạp và mang tính Ä‘ánh đố, nó sẽ gây khó hiểu cho khách hàng. Äiá»u này đặc biệt Ä‘úng khi bạn muốn tiếp cáºn vá»›i đại bá»™ pháºn công chúng.
Tôi Ä‘ã không tiết lá»™ cho nhiá»u ngưá»i vá» việc mình đặt tên cho công ty phát triển thương hiệu có chữ Tungsten đứng sau tên má»™t kim loại mà Thomas Edison Ä‘ã dùng để tạo ra ánh sáng. Nhưng khách hàng cá»§a tôi Ä‘á»u có kiến thức chuyên môn sâu rá»™ng, có thể hiểu được ngụ ý sâu xa và mong đợi má»™t cái tên thương hiệu chứa đựng trong Ä‘ó cả má»™t câu chuyện ý nghÄ©a nào Ä‘ó, và tôi hiểu rằng cái tên mình đặt Ä‘ã phát huy tác dụng. Äó cÅ©ng là má»™t cách để tạo nên sá»± khác biệt giữa dịch vụ cá»§a tôi vá»›i các hãng khác – sáng tá», rõ ràng và minh bạch. Nhưng có thể những cái tên tạo nên sá»± khác biệt vá»›i má»™t công ty chuyên vá» phát triển thương hiệu như cá»§a tôi lại không mấy Ä‘em vá» hiệu quả cho má»™t cá»a tiệm kem hay má»™t quầy dịch vụ chăm sóc cÆ¡ thể.
Sai lầm thứ bảy: Äặt tên theo cách cá»§a hãng chế biến súp Campbell.
Bị chi phối bởi yêu cầu đặt tên kết hợp vá»›i lÄ©nh vá»±c hoạt động cá»§a mình, nhiá»u hãng phải dùng đến những cái tên Ä‘á»c lên rất ngượng nghịu và cố tình viết sai chính tả. Kết quả là những cái tên Ä‘ó có vẻ giống như má»™t toa thuốc chứ chẳng phản ánh bản chất cá»§a công ty. Sai lầm thứ hai Ä‘ôi khi cÅ©ng lạc vào những kết hợp kiểu này và kết quả là những cái tên như KwaliTronix. Tháºt kì khôi vì sau cả má»™t Ä‘êm dài tìm kiếm cái tên sao cho Ä‘úng vá»›i lÄ©nh vá»±c cá»§a mình, kết quả cho ra lại là má»™t cái tên kiểu như váºy. Hãy kiá»m chế sá»± thôi thúc. Äừng thay chữ “Q” bằng chữ “K” hay chữ “F” bằng chữ “Ph”. Nó làm cho má»i việc trở nên khó khăn hÆ¡n khi bạn muốn Ä‘ánh vần cái tên Ä‘ó, cÅ©ng như khi bạn muốn đưa doanh nghiệp cá»§a mình lên mạng.
Tuy nhiên không phải cách đặt tên như váºy lúc nào cÅ©ng phản tác dụng. Chẳng hạn, hãy xem những hãng như Xerox hay Kodak. Nhưng hãy chú ý là những cái tên này bản thân chúng không mang nghÄ©a gì cả. Vì thế chúng phụ thuá»™c rất nhiá»u vào chiến lược quảng cáo để xây dá»±ng được ý nghÄ©a, mà Ä‘iá»u này thì tương đối tốn kém. Những công ty thành công theo kiểu này thưá»ng là phải có ngân sách quảng cáo ban đầu khá lá»›n hoặc là Ä‘i tiên phong trong má»™t lÄ©nh vá»±c nào Ä‘ó. Verizon, chẳng hạn, chi đến hàng triệu Ä‘ô cho ná»— lá»±c gây dá»±ng tên tuổi nhãn hiệu. Hay như Accenture cÅ©ng váºy. Hãy cân nhắc tháºt kỹ lưỡng trước khi quyết định đặt tên theo kiểu này.
Sai lầm thứ tám: Lá»±a chá»n má»™t cái tên sai lầm sau Ä‘ó không chịu thay đổi.
Nhiá»u chá»§ doanh nghiệp tá»± biết rằng cái tên mà hỠđặt có vấn Ä‘á», nhưng vẫn cứ hy vá»ng là nó sẽ tạo nên sá»± thay đổi kì diệu nào Ä‘ó. Má»™t khách hàng cá»§a tôi lúc đầu đặt tên cho công ty cá»§a mình là “Portables”, nhằm gợi sá»± chú ý đối vá»›i những ai hay phải di dá»i thưá»ng xuyên hoặc chuyển chá»— ở liên tục, và cái tên này mô tả chính xác vá» dịch vụ mà hãng này cung cấp. Nhưng công ty bắt đầu gặp rắc rối khi doanh thu cá»§a há» lại đến từ lÄ©nh vá»±c váºn chuyển và lưu kho. Sau khi cân nhắc kÄ© lưỡng anh ta Ä‘ã quyết định ngắt nó ra và đổi lại là PODS, má»™t cụm từ viết tắt cá»§a Portable On Demand Storage. Và kết quả tháºt Ä‘áng ghi nháºn khi giá» Ä‘ây há» Ä‘ã mở rá»™ng quy mô hoạt động ra toàn quốc cÅ©ng như ra nước ngoài.
Ông Mike Harper chá»§ cá»§a khu du lịch biển Huntington, California, Ä‘ã thuê má»™t nhân viên 30 tuổi để trông nom khu đất và mua cả má»™t công ty chuyên bảo dưỡng phòng ốc căn há»™ tên là Regency. Chúng tôi Ä‘ã nhất trí vá»›i nhau là làm như thế có vẻ giống vá»›i khu trung tâm giải trí rạp hát và rạp chiếu phim hÆ¡n là má»™t hãng quản lý nhà đất. Sau má»™t quá trình nghiên cứu để tìm ra cái tên phù hợp, chúng tôi Ä‘ã cho ra cái tên Spruce Facilities Management. Chữ Spruce (cây vân sam/sạch sẽ) không chỉ gợi lên hình ảnh vá» má»™t cây vân sam thân thiện vá»›i môi trưá»ng, mà còn có nghÄ©a là sạch sẽ gá»n gàng. Cái tên Ä‘ó Ä‘á»c lên giống như là : Spruce…” công ty cá»§a những hàng cây thoáng mát trong lành”.
Chỉ là rắc rối vá» vấn đỠthá»i gian khi các hãng Southwest Airlines, Burlington Coat Factory hay nhiá»u hãng khác thành công trong việc mở rá»™ng thị trưá»ng và tìm lá»i giải cho vấn đỠxây dá»±ng chá»— đứng cá»§a mình. CÅ©ng giống như hãng 3M và KFC, há» cần phải tạo ra sá»± thay đổi để theo kịp tốc độ phát triển và hình ảnh má»›i cá»§a mình.
Trong cÆ¡n sốt thành láºp doanh nghiệp và mở rá»™ng quy mô hoạt động, hãy dành nhiá»u thá»i gian để suy ngẫm vá» những vấn đỠtrên Ä‘ây. Hãy váºn dụng sá»± sáng tạo cá»§a bạn và tránh xa những cạm bẫy tiá»m tàng. Chắc chắn bạn sẽ tạo ra được má»™t cái tên tồn tại bá»n vững cả trong ngắn hạn lẫn dài hạn. CÅ©ng giống như cái móng cá»§a ngôi nhà váºy, nó sẽ há»— trợ cho sá»± phát triển và nâng công ty cá»§a bạn lên tầm cao má»›i.