Ý tưởng kinh doanh “trốn” ở đâu?

Nếu bạn tá»± đặt nhiệm vụ phải nghÄ© ra ý tưởng má»›i trong má»™t thời hạn nào Ä‘ó (nhÆ° kiểu lên kế hoạch) thì gần nhÆ° bạn không thể làm được. Thế nhÆ°ng, ý tưởng má»›i luôn ở Ä‘âu Ä‘ó quanh bạn, Ä‘ôi khi chỉ cần nhìn qua cá»­a sổ hay chăm chú quan sát hoạt Ä‘á»™ng của công ty mình, hay Ä‘Æ¡n giản hÆ¡n bạn chỉ cần nhìn lại bản thân và gạt bỏ Ä‘i những tÆ° tưởng cÅ© kỹ, là cÆ¡ há»™i Ä‘ã có thể nằm trong tay bạn rồi.

 Hãy làm những việc người khác từ chối

Khi các nhà sáng lập công ty Home Depot, Arthur Blanc và Berny Marcus, làm việc trong hệ thống cá»­a hàng Handy Dan Improvement Centers chuyên kinh doanh dụng cụ gia Ä‘ình, họ Ä‘ã nhiều lần đề nghị ban lãnh đạo tiến hành cải tổ hoạt Ä‘á»™ng, tạo ra dịch vụ cao cấp và thá»±c hiện chính sách giá thấp. Tuy nhiên, các vị lãnh đạo bỏ ngoài tai ý kiến Ä‘ó, họ không tin rằng những khách hàng chỉ mua má»™t cuá»™n giấy dán tường sẽ cần đến loại dịch vụ dành riêng nào Ä‘ó.

 

Những ý tưởng bị bỏ qua Ä‘ó cuối cùng Ä‘ã được Blanc và Marcus thá»±c hiện năm 1979 ở ba cá»­a hàng do chính họ thành lập và Ä‘iều hành. Việc bám sát hai nguyên tắc chủ đạo Ä‘ã biến Home Depot trở thành “đại gia” trong lÄ©nh vá»±c bán lẻ, thậm chí người ta còn đặt cho nó cái tên “Wal-Mart cầm búa”. Nếu những người lãnh đạo ở Handy Dan Improvement Centers không quá bảo thủ nhÆ° vậy thì có thể họ Ä‘ã thành công vá»›i ý tưởng của Blanc và Marcus.

Trong má»™t cuốn sách của mình, Seth Godin nhận xét đại ý rằng, hầu nhÆ° má»—i công ty đều có má»™t kho ý tưởng, vấn đề là lãnh đạo không tin những “chuyện vá»› vẩn” này lại Ä‘áng được quan tâm. Nếu bạn không phải là lãnh đạo, có lẽ bạn cÅ©ng nên thá»­ thu gom những ý tưởng vÆ°Æ¡ng vãi kia. Vá»›i hành trang Ä‘ó, không ít những người quản lý ở các công ty lá»›n Ä‘ã ra Ä‘i để sau Ä‘ó trở thành người đứng đầu trong những lÄ©nh vá»±c nhỏ hÆ¡n nhÆ°ng làm việc năng Ä‘á»™ng hÆ¡n và thú vị hÆ¡n nhiều.

Giữa mÆ¡ Æ°á»›c và khả năng không có sá»± thoả hiệp

Người tiêu dùng muốn mua món hàng tốt hÆ¡n và rẻ hÆ¡n, còn nhà sản xuất lại muốn bán được hàng chất lượng vừa phải vá»›i giá cao hÆ¡n má»™t chút (!), cho nên chúng ta có thể coi hoạt Ä‘á»™ng mua bán chính là sá»± thoả hiệp giữa hai mong muốn đối lập nhau. Nhà tÆ° vấn George Stock thuá»™c The Boston Consulting Group viết trong cuốn sách “Trò chÆ¡i nghiệt ngã” rằng, để tìm được hÆ°á»›ng kinh doanh má»›i, bạn chỉ cần phá vỡ sá»± thoả hiệp Ä‘ã ăn sâu từ trÆ°á»›c.

Scott Muthew, má»™t doanh nhân ở Whisconsin, Ä‘ã phá vỡ được sá»± thoả hiệp giữa tốc Ä‘á»™ và giá thành. Người Ä‘Æ°a pizza từ lâu Ä‘ã trở thành nhân vật chính của hàng loạt những câu châm chọc, người luôn bị chủ nhà Ä‘uổi ra khỏi cá»­a mà không thèm trả tiền chỉ vì anh ta mang đến những cái pizza nguá»™i ngắt. Muthew quyết định chấm dứt tình trạng này bằng việc thành lập công ty mang tên SuperFastPizza vào tháng 3 năm nay. Ông trang bị cho xe bán hàng tủ lạnh, lò vi sóng và lắp đặt cả Internet không dây. Nhờ Ä‘ó, người lái xe có thể nhận đặt hàng qua Internet, cho pizza vào lò nÆ°á»›ng và tối Ä‘a sau 15 phút, khách hàng Ä‘ã nhận được pizza theo yêu cầu- chỉ mất ná»­a thời gian so vá»›i cách đặt hàng thông thường.

Sá»± thoả hiệp trở nên khó thá»±c hiện hÆ¡n ở những nÆ¡i mà sá»± xuất hiện của công nghệ hay hình thức kinh doanh má»›i có thể làm thay đổi giá cả và chất lượng sản phẩm, trong khi nhà sản xuất và người tiêu dùng vẫn giữ nguyên lối tÆ° duy cÅ©. Các nhà sáng lập công ty Basic, Đức, Ä‘ã thay đổi nếp nghÄ© Ä‘ó trong mảng thị trường kinh doanh thá»±c phẩm sạch, khi từ năm 1988, Basic áp dụng hình thức giảm giá đối vá»›i mặt hàng này. Người tiêu dùng vẫn quen nghÄ© rằng thá»±c phẩm sạch có giá cao hÆ¡n trung bình đến 50%, nhÆ°ng nhờ việc tiết kiệm chi phí và tăng lượng hàng bán ở các siêu thị, giá thá»±c phẩm sạch do Basic bán ra vẫn giữ được mức giá tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng những thá»±c phẩm khác.

Cố ý tạo ra sá»± phản cảm

Bạn có biết nhà tạo mẫu Nhật bản Ä‘ã chiếm lÄ©nh thị trường thời trang Paris thế nào không? Để Ä‘Æ°a cái tên Comme des Garcons vào nhóm những thÆ°Æ¡ng hiệu nổi tiếng nhất ở Pháp, Rey Kawakubo quyết định tạo ra những sản phẩm Ä‘á»™c Ä‘áo và …phản cảm. Chúng ta đều Ä‘ã quen nghÄ© rằng nÆ°á»›c hoa thì phải có mùi dá»… chịu, trong khi nÆ°á»›c hoa Odeur 53 của hãng này lại có mùi cao su bị đốt cháy trá»™n lẫn mùi aceton. NhÆ°ng chính loại nÆ°á»›c hoa này Ä‘ã tạo ra hình ảnh thÆ°Æ¡ng hiệu cho CDG.

Những sản phẩm gây khó chịu có thể không chỉ tạo ra sá»± giật gân nhất thời để gây chú ý, mà còn trở thành nền móng của công việc kinh doanh. Để nghÄ© ra sản phẩm này chỉ cần thay đổi những đặc tính “không thể thay đổi” của sản phẩm, theo quan Ä‘iểm của nhiều người. Nhà xuất bản Azbuka cÅ©ng làm nhÆ° vậy.

Ai nấy đều quen nhìn những bá»™ sách văn học cổ Ä‘iển phải là những quyển sách bìa cứng, dày cá»™p, đầy chữ và được in trên giấy tốt có thể để hàng chục năm trên kệ không hỏng. Azbuka cho xuất bản sách của các tác giả Ä‘áng kính thế ká»· XX dÆ°á»›i dạng sách bỏ túi vá»›i bìa mềm và giấy mỏng, được viết dÆ°á»›i dạng rút gọn. Ban đầu, Ä‘á»™c giả không chấp nhận, nhÆ°ng rồi bá»™ những bá»™ sách Ä‘ó lại trở thành dá»± án thành công nhất của Azbuka trong suốt 10 năm qua.

Cái má»›i là cái cÅ© Ä‘ã bị lãng quên

Đa số các công ty cố gắng thu hút sá»± quan tâm của người tiêu dùng bằng cách Ä‘Æ°a vào những yếu tố má»›i, hiện đại, còn nhà xuất bản Redkaya Kniga lại bị công nghệ cổ chinh phục.

Mối quan tâm của khách hàng đối vá»›i những sản phẩm được làm theo công thức cổ xÆ°a ngày càng tăng, ví dụ tÆ¡ lụa dệt thủ công hay nhạc cụ làm theo cách dân gian luôn làm khách hàng thích thú. Giám đốc nhà xuất bản không hề tính đến Ä‘iều Ä‘ó trong chÆ°Æ¡ng trình khảo sát thị trường của mình, nhÆ°ng khi nhìn thấy cuốn album của người bạn được làm theo lối in bản thạch (lithograph) vá»›i bìa bọc da, ông nghÄ© ngay rằng sách quý hiếm không chỉ dành cho việc sÆ°u tập, mà còn có thể xuất bản.

Ông bắt đầu tìm kiếm, thu thập máy in cổ. Trong 14 năm, nhà xuất bản này chỉ cho ra 22 đầu sách. Họ còn in 10 Ä‘iều răn của Moise lên sứ, trên má»—i tấm là má»™t Ä‘iều răn bằng tiếng Ivrit kèm theo bản dịch ra 7 thứ tiếng. Má»™t cách xuất bản khác nữa là khắc chữ trên đồ gốm mô phỏng theo lối viết cổ và được thá»±c hiện y nhÆ° “công nghệ” của người xÆ°a.

Má»—i ấn phẩm chỉ có nhiều nhất là 25 bản vá»›i giá má»—i bản từ 900- 25000 USD. Họ không đăng quảng cáo ở bất cứ Ä‘âu, thế nhÆ°ng nhà xuất bản này không lo thiếu người mua.

Hãy dừng lại và ngắm nhìn chung quanh

Lance Freid ngồi trong nhà ngắm vườn nho của gia Ä‘ình trải dài dọc theo bờ sông. Đúng lúc Ä‘ó, trong đầu ông chợt loé lên ý nghÄ© tạo ra máy nghe nhạc mp3 cho phép mang Ä‘i bất cứ Ä‘âu, kể cả xuống nÆ°á»›c hay Ä‘i trượt tuyết. Ý tưởng kinh doanh của công ty Freestyle Audio Ä‘ã ra đời nhÆ° vậy.

Điều quan trọng là có thể nghÄ© ra ý tưởng mà không cần phải tìm kiếm ở Ä‘âu xa, chỉ cần ngồi xuống và chăm chú quan sát quanh mình. Năm 1991, Ben Fishman và Douge Karp, trong lúc đợi đến giờ lên lá»›p ở Trường tổng hợp Boston, chợt nhận ra rằng các bạn cùng khoá Ä‘á»™i những chiếc mÅ© bóng chày rất đẹp. Sau khi tìm mãi không ra chá»— để mua chiếc mÅ© Ä‘á»™i cho Ä‘úng mốt, hai sinh viên này nảy ra ý định mở cá»­a hàng thời trang dành cho bạn trẻ chuyên bán đủ loại, đủ kiểu mÅ© “sành Ä‘iệu” nhất. Họ đặt tên chuá»—i cá»­a hàng này là Lids.

Kết luận

Nhà triết học cổ Platon cho rằng, ý tưởng tồn tại không phụ thuá»™c vào con người và trong má»™t thời Ä‘iểm nào Ä‘ó, ý tưởng cao siêu má»›i “chiếu cố” đến con người, tuy nhiên Jeffrey Fox, trong cuốn sách “Kiếm khoản tiền lá»›n từ công việc kinh doanh nhỏ”, Ä‘ã chỉ ra rằng, những ý tưởng thú vị luôn ở Ä‘âu Ä‘ó quanh ta, vấn đề ở chá»—, làm thế nào để nắm bắt được những ý tưởng cần thiết vào Ä‘úng thời Ä‘iểm cần thiết.