Nếu mua lại má»™t doanh nghiệp Ä‘ang há»at Ä‘á»™ng có vẻ không phù hợp cho bạn nhÆ°ng việc bắt đầu má»i thứ từ đầu nghe có vẻ hÆ¡i căng đấy, thì bạn có thể thích hợp đối vá»›i hình thức sở hữu quyá»n kinh doanh má»™t thÆ°Æ¡ng hiệu. Nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại là gì? Và làm sao bạn biết được là mô hình này có phù hợp cho bạn không? Vá» cÆ¡ bản, bên nháºn nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại trả phí nhượng quyá»n ban đầu thanh tóan má»™t lần và phí hàng tháng cho bên nhượng quyá»n. Äổi lại, bên nháºn được sá» dụng thÆ°Æ¡ng hiệu, và được há»— trÆ¡ thÆ°á»ng xuyên từ bên nhượng quyá»n, và quyá»n sá» dụng hệ thống kinh doanh cÅ©ng nhÆ° bán các sản phẩm và cung ứng dịch vụ của bên nhượng quyá»n.
Ngoài việc thÆ°Æ¡ng hiệu nổi tiếng, nháºn nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại còn Ä‘em lại nhiá»u Æ°u thế khác mà má»™t nhà doanh nghiệp khởi sá»± kinh doanh vá»›i má»i thứ phải bắt đầu từ đầu không có được. Có lẽ Æ°u thế Ä‘áng kể nhất là bạn có được má»™t hệ thống kinh doanh Ä‘ã Ä‘i vào há»at Ä‘á»™ng và chÆ°Æ¡ng trình huấn luyện làm thế nào để Ä‘iá»u hành hệ thống kinh doanh Ä‘ó. Những bên nháºn nhượng quyá»n, nhất là những ngÆ°á»i má»›i bắt đầu bÆ°á»›c vào kinh doanh có thể tránh nhiá»u sai lầm mà các nhà doanh nghiệp má»›i bÆ°á»›c vào nghá» thÆ°á»ng hay mắc phải bởi vì bên nhượng quyá»n Ä‘ã hòan thiện các há»at Ä‘á»™ng kinh doanh thÆ°á»ng xuyên của há» thông qua các thá» nghiệm và sai sót.
Các bên chuyển nhượng có uy tín luôn tiến hành nghiên cứu thị trÆ°á»ng trÆ°á»›c khi nhượng má»™t cá»a hàng má»›i, vì váºy bạn sẽ cảm thấy tin tưởng má»™t cách chắc chắn là sản phẩm hoặc dịch vụ của bên nhượng quyá»n Ä‘ang có nhu cầu trên thị trÆ°á»ng. Không nghiên cứu thị trÆ°á»ng đầy đủ là má»™t trong những sai lầm lá»›n nhất mà các doanh nghiệp kinh doanh Ä‘á»™c láºp thÆ°á»ng hay mắc phải, trong khi nếu là ngÆ°á»i nháºn nhượng quyá»n, thì việc này do bên nhượng quyá»n thá»±c hiện. Bên nhượng quyá»n cÅ©ng Ä‘Æ°a ra cho bạn thấy má»™t bức tranh tòan diện vá» khả năng cạnh tranh cÅ©ng nhÆ° làm thế nào để bạn trở nên khác bịêt so vá»›i các đối thủ cạnh tranh khác.
Sau cùng, bên nháºn nhượng quyá»n còn nháºn được những lợi ích vá» mặt tài chính. Chi phí mua nguyên váºt liệu, hàng hóa và các dịch vụ nhÆ° quảng cáo, cÅ©ng nhÆ° các chi phí trong việc thÆ°Æ¡ng thảo thuê địa Ä‘iểm kinh doanh và các Ä‘iá»u khá»an cho thuê sẽ giảm Ä‘i. Nếu so sánh, ta sẽ thấy là các doanh nghiệp kinh doanh Ä‘á»™c láºp phải tá»± mình Ä‘i thÆ°Æ¡ng thảo và thÆ°á»ng là ky kết vá»›i ít Ä‘iá»u khá»an có lợi. Trong khi Ä‘ó má»™t số nhà cung cấp hàng hóa hoặc sẽ không chịu hợp tác vá»›i các doanh nghiệp má»›i toanh hoặc sẽ từ chối làm ăn vá»›i bạn vì tài khá»an của bạn không đủ lá»›n để đảm bảo việc thanh toán tiá»n hàng.
Nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại hay là cÆ¡ há»™i kinh doanh?
CÆ¡ há»™i kinh doanh thì không có nguyên tắc rõ ràng nhÆ° hình thức nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại, vì váºy không dể để định nghÄ©a rõ ràng cái gì cấu thành nên má»™t cÆ¡ há»™i kinh doanh. Vá» cÆ¡ bản, má»™t cÆ¡ há»™i kinh doanh là má»™t tổng hợp bất kỳ của các hàng hóa và dịch vụ mà có thể làm cho ngÆ°á»i mua hàng bá» tiá»n ra mua và ngÆ°á»i bán thể hiện được rằng anh ta có kế há»ach tiếp thị và bán hàng, rằng thị trÆ°á»ng có nhu cầu đối vá»›i hàng hóa và dịch vụ Ä‘ó, và rằng công việc kinh doanh này sẽ sinh lợi.
Sau Ä‘ây là những yếu tố quan trá»ng khác:
• Má»™t cÆ¡ há»™i kinh doanh thÆ°á»ng không làm nổi báºt thÆ°Æ¡ng hiệu của ngÆ°á»i bán mà ngÆ°á»i mua kinh doanh bằng thÆ°Æ¡ng hiệu riêng của mình.
• CÆ¡ há»™i kinh doanh thì có khuynh hÆ°á»›ng ít tốn kém hÆ¡n là hình thức nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại và thông thÆ°á»ng không tính phí hàng tháng.
• CÆ¡ há»™i kinh doanh cho phép ngÆ°á»i mua phát triển việc kinh doanh của mình mà không bị giá»›i hạn vá» thị trÆ°á»ng và các há»at Ä‘á»™ng kinh doanh xét vá» mặt địa ly.
• Hầu hết trong các công việc kinh doanh này thì mối quan hệ há»— trợ giữa ngÆ°á»i bán và ngÆ°á»i mua không được duy trì, sau khi mua món hàng, ngÆ°á»i mua phải tá»± lo liệu lấy má»i việc.
Ưu Ä‘iểm của hình thức nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại:
Ưu Ä‘iểm lá»›n nhất của hình thức nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại là khả năng táºp hợp các nhà bán lẻ Ä‘á»™c láºp lại vá»›i nhau và há» cùng sá» dụng má»™t thÆ°Æ¡ng hiệu và quan Ä‘iểm kinh doanh duy nhất. Việc táºp hợp này Ä‘em lại nhiá»u cái lợi: sá»± nháºn biết vá» thÆ°Æ¡ng hiệu từ ngừơi tiêu dùng, sá»± nhất quán trong việc Ä‘áp ứng yêu cầu của khách hàng, sức mạnh của việc quảng cáo táºp trung và hiệu quả từ việc mua hàng của má»™t nhóm Ä‘ông ngÆ°á»i tiêu dùng.
Äối vá»›i ngÆ°á»i chủ cá»a hàng Ä‘Æ¡n lẻ, thì nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại Ä‘em lại nhiá»u cái lợi. Nguy cÆ¡ thÆ°á»ng trá»±c là kinh doanh thất bại giảm Ä‘i khi mà quá trình kinh doanh Ä‘ã được chứng minh là thành công trên thị trÆ°á»ng; việc sá» dụng má»™t thÆ°Æ¡ng hiệu Ä‘ã có uy tín tiết kiệm cho ngÆ°á»i chủ cá»a hàng chi phí xây dá»±ng và quảng cáo má»™t thÆ°Æ¡ng hiệu để cho khách hàng nháºn biết; và lợi thế của việc sá» dụng chung các quảng cáo dành cho thÆ°Æ¡ng hiệu Ä‘ó và việc mua hàng của má»™t nhóm Ä‘ông ngÆ°á»i tiêu dùng làm cho há»at Ä‘á»™ng kinh doanh sinh lợi nhiá»u hÆ¡n. Thêm vào Ä‘ó, việc há»— trợ Ä‘ào tạo, huấn luyện thÆ°á»ng xuyên từ bên nhượng quyá»n sẽ giúp cho bên nhân nhượng quyá»n am hiểu và tinh thông ngay các vấn Ä‘á» trong công việc mà nếu không thì việc am hiểu này chỉ có được thông qua các thá» nghiệm và sai sót. Thêm nữa, vá»›i hình thức nhượng quyá»n kinh doanh thì việc mở rá»™ng kinh doanh dÆ°á»ng nhÆ° đến dá»… dàng hÆ¡n. Việc Ä‘iá»u hành thành công má»™t cá»a hàng nhượng quyá»n có thể nhanh chóng dẫn đến việc mở má»™t cá»a hàng thứ hai, thứ ba và cứ tiếp tục nhÆ° thế. Bằng cách này bạn giàu to.
Các lợi ích:
• Giảm thiểu các rủi ro
• Há»at Ä‘á»™ng theo hình thức trao tay: Bên nhượng quyá»n giúp bên nháºn nhượng quyá»n tạo dá»±ng cá»a hàng và chuyển giao cá»a hàng lại cho bên nháºn sá» dụng và kinh doanh
• Sản phẩm và hệ thống há»at Ä‘á»™ng được tiêu chuẩn hóa
• Hệ thống tài chính và kế tóan được tiêu chuấn hóa
• Sức mua hàng của má»™t nhóm Ä‘ông ngÆ°á»i
• Äược trông coi và tÆ° vấn má»i lúc
• Các chÆ°Æ¡ng trình quảng cáo ở cấp Ä‘á»™ tòan quốc và địa phÆ°Æ¡ng
• Quảng cáo tại nÆ¡i bán hàng
• Các há»at Ä‘á»™ng há»— trợ trá»n gói, thống nhất
• Nghiên cứu và phát triển không ngừng
• Äược há»— trợ tài chính
• Äược hÆ°á»›ng dẫn chá»n địa Ä‘iểm bán hàng
• Äược cung cấp sách hÆ°á»›ng dẫn vá» các há»at Ä‘á»™ng kinh doanh
• Äược há»— trợ bán hàng và tiếp thị
Những nhược điểm:
Tuy nhiên, hình thức nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại không phải thích hợp cho tất cả má»i ngÆ°á»i. Những lá»ai hình doanh nghiệp há»at Ä‘á»™ng hòan tòan Ä‘á»™c láºp (bạn biết bạn là ai) có thể khó chịu khi phải thá»±c hiện theo những yêu cầu và đặc Ä‘iểm há»at Ä‘á»™ng nghiêm ngặt của hình thức kinh doanh nhượng quyá»n. Nếu má»i việc phải được thá»±c hiện theo cách của bạn, thì bạn có thể muốn làm theo má»™t hÆ°á»›ng khác. (câu này mình cảm thấy chÆ°a được smooth lắm, bạn xem giúp nhé)
Và cÅ©ng cần biết là má»™t vài phÆ°Æ¡ng thức kinh doanh nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại hiệu quả hÆ¡n những phÆ°Æ¡ng thức khác. Má»™t phÆ°Æ¡ng thức nhượng quyá»n kém hiệu quả sẽ không huấn luyện bạn xá» ly tốt các tình huống khó khăn trong kinh doanh, sẽ không há»— trợ bạn tốt khi có vấn Ä‘á» phát sinh, và sẽ không sá» dụng hiệu quả chi phí dành cho quảng cáo của bạn.
Mặt trái của nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại:
• Mất quyá»n kiểm soát
• Má»™t hợp đồng bị ràng buá»™c
• Các vấn Ä‘á» của bên nhượng quyá»n cÅ©ng là vấn Ä‘á» của bạn
Nếu bạn Ä‘ang cân nhắc việc nháºn nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại, đừng để tình cảm ảnh hưởng đến quyết định của bạn. Trong khi hình thức nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại nhằm để tạo công việc kinh doanh cho những ngÆ°á»i mà trÆ°á»›c Ä‘ó chÆ°a bao giá» biết kinh doanh, thì cảm giác phấn khích được làm chủ sở hữu má»™t công việc kinh doanh có thể tạo ra má»™t sá»± thôi thúc bạn cứ tiến tá»›i mà không có má»™t kế há»ach cụ thể. Nếu bạn liá»u lÄ©nh lao vào việc nháºn nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại vá»›i mong đợi là thu nháºp kiếm được sẽ cao hÆ¡n mức lÆ°Æ¡ng mà bạn Ä‘ang nháºn được từ công việc hiện tại, nhÆ°ng thu nháºp kiếm được lại không hÆ¡n ná»a số lÆ°Æ¡ng của bạn trÆ°á»›c Ä‘ây, bạn sẽ rất thất vá»ng. Hãy liên hệ vá»›i má»™t chuyên viên kế toán để giúp bạn chuẩn bị má»™t kế há»ach vá» tiá»n vốn trÆ°á»›c khi bạn bÆ°á»›c vào kinh doanh. Bạn cần biết mất bao lâu thì việc kinh doanh này sẽ hòa vốn và sinh lá»i, cÅ©ng nhÆ° tiá»n lÆ°Æ¡ng mà trên thá»±c tế bạn có thể trả cho chính bạn.
Chi phí nháºn nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại:
Vá» chi phí đầu tÆ°, thì phí chuyển nhượng sẽ được quyết định bởi khả năng sinh lá»i của việc chuyển nhượng. Hầu hết các công ty Ä‘á»u có bảng phân chia tá»· lệ khi nói đến phí chuyển nhượng. Phí này có thể được phân chia từ 4,000 đến 20,000 Ä‘ôla và, trong má»™t số trÆ°á»ng hợp, lên đến 50,000 Ä‘ôla. Ngòai chi phí chuyển nhượng trả má»™t lần ngay khi bắt đầu chuyển nhượng mà bên chuyển nhựơng ấn định cho bạn để chuyển giao cho bạn quyá»n sá» dụng quan Ä‘iểm kinh doanh, tham gia chÆ°Æ¡ng trình huấn luyện và há»c tất cả những gì liên quan đến công việc kinh doanh – bạn còn phải trả phí hàng tháng, thÆ°á»ng là khá»ang 3 đến 8% trên tổng doanh thu.
Má»™t vài chi phí khác khi nháºn nhượng quyá»n kinh doanh bao gồm:
CÆ¡ sở váºt chất/ địa Ä‘iểm:
Trong má»™t số trÆ°á»ng hợp, bạn cÅ©ng có thể phải mua đất hoặc má»™t cá»a hàng, hoặc là bạn phải thuê má»™t cá»a hàng. Nếu bạn thuê má»™t cá»a hàng, bạn sẽ có trách nhiệm trả không những tiá»n thuê cá»a hàng hàng tháng mà còn tìên đặt cá»c trả má»™t lần nữa. Thêm vào Ä‘ó, bạn sẽ phải trả các chi phí để sá»a sang cá»a hàng theo qui định trong hợp đồng cho thuê. Trong má»™t số trÆ°á»ng hợp, chủ cá»a hàng cho thuê sẽ Ä‘Æ°a các chi phí này vào hợp đồng và tính vào chi phí cho thuê, khoảng 50 đến 100 Ä‘ôla nữa má»—i tháng. Bên nhượng quyá»n có thể trả cho bạn phí sá»a sang cá»a hàng nếu chi phí nhượng quyá»n trung bình trong khá»ang 5,000 đến 30,000 Ä‘ôla. Hầu hết các bên nhượng quyá»n Ä‘á»u sẽ thông báo cho bạn biết chi phí Æ°á»›c tính cho việc sá»a sang cá»a hàng là bao nhiêu.
Trang thiết bị:
Các lá»ai hình kinh doanh khác nhau sẽ cần các lá»ai trang thiết bị khác nhau. Thông thÆ°á»ng hầu hết các chi phí mua trang thiết bị sẽ được trả trong dài hạn. CÅ©ng may là má»™t số ngân hàng cho vay để mua trang thiết bị vì trang thiết bị cÅ©ng là tiá»n ky quỹ để Ä‘i vay.
Các bảng hiệu:
Các bảng hiệu dùng để trang trí bên ngòai cá»a hàng có thể rất đắt đối vá»›i chủ má»™t doanh nghiệp nhá». Hầu hết các bên chuyển nhượng Ä‘á»u cung cấp trá»n gói các bảng hiệu này mà bên nháºn chuyển nhượng có nghÄ©a vụ phải mua.
Hàng tồn trữ đầu kỳ:
Hàng tồn trữ đầu kỳ thÆ°á»ng sẽ gồm hàng tồn trữ cho ít nhất hai tuần, trừ khi ngành kinh doanh mà bạn Ä‘ang làm yêu cầu hàng tồn trữ phức tạp hÆ¡n nhiá»u. Hầu hết các bên chuyển nhượng sẽ cho bạn biết yêu cầu hàng tồn trữ đầu kỳ của há» là bao nhiêu.
Vốn lưu động:
Khi thuê cá»a hàng, bạn có thể bị yêu cầu trả trÆ°á»›c tiá»n thuê tháng đầu và những tháng cuối cùng cÅ©ng nhÆ° tiá»n ky quỹ. Bạn sẽ cÅ©ng phải đặt cá»c má»™t khá»an tiá»n cho các công ty cung cấp Ä‘iện, gas và Ä‘iện thoại (những công ty này sẽ muốn bạn đặt cá»c trÆ°á»›c khi cung cấp dịch vụ cho bạn). Bạn sẽ cần má»™t số vốn lÆ°u Ä‘á»™ng và tiá»n mặt để xoay sở. Bạn sẽ cần tiá»n để trả lÆ°Æ¡ng cho ngÆ°á»i làm. Bạn sẽ cần tiá»n chỉ để duy trì há»at Ä‘á»™ng cho đến khi việc kinh doanh làm phát sinh dòng tiá»n ra vào trong tài khá»an của bạn. Nếu việc kinh doanh theo hình thức nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại của bạn phụ thuá»™c vào các khoản mua chịu của khách hàng, bạn sẽ cần thêm má»™t số tiá»n để duy trì há»at Ä‘á»™ng trÆ°á»›c khi các khá»an mua chịu được khách hàng thanh toán lại cho bạn.
Chi phí quảng cáo:
ThÆ°á»ng thì có phí dành cho quảng cáo theo cấp Ä‘á»™ toàn quốc hay khu vá»±c. Hầu hết các bên chuyển nhượng có quy mô há»at Ä‘á»™ng lá»›n Ä‘á»u yêu cầu bên nháºn chuyển nhượng trả má»™t khoản nào Ä‘ó vào quỹ quảng cáo trên tòan quốc, quỹ này dùng để quảng bá thúc đẩy quan Ä‘iểm kinh doanh của bên chuyển nhượng. Ví dụ, táºp Ä‘òan McDonald’s láºp quỹ dành cho quảng cáo vá»›i gần khá»ang 100 triệu Ä‘ôla, quỹ này do McDonald’s và các bên nháºn chuyển nhượng của táºp Ä‘òan này Ä‘óng góp. Lợi ích có thể thấy rõ nhất và khá là lá»›n xét vá» mặt tầm ảnh hưởng mà bạn nháºn được từ cách quảng cáo mà hầu hết các bên chuyển nhượng thá»±c hiện.
Luáºt nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại:
Äể bảo vệ ngÆ°á»i nháºn nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại, Quốc há»™i Ä‘ã thông qua Luáºt thÆ°Æ¡ng mại có hiệu lá»±c từ ngày 01/01/2006, trong Ä‘ó có qui định vá» vấn Ä‘á» nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại. Qui định này yêu cầu bên nhượng quyá»n phải công khai đầy đủ các thông tin mà bên muốn nháºn nhượng quyá»n cần để Ä‘Æ°a ra quyết định Ä‘úng là nên hay không nên đầu tÆ° vào hình thức kinh doanh này. Việc công khai các thông tin này phải thá»±c hiện ngay từ lần tiếp xúc cá nhân đầu tiên, trong Ä‘ó hai bên sẽ bàn bạc vỠđối tượng của việc nhượng quyá»n, và việc bàn bạc này phải diá»…n ra ít nhất 10 ngày trÆ°á»›c khi ky kết bất kỳ hợp đồng nào vá»›i bên nháºn nhượng quyá»n hoặc nháºn bất cứ khá»an tiá»n nào từ bên nháºn. Äây là khá»ang thá»i gian “làm nguá»™i” dành để ngăn bên nháºn nhượng quyá»n không hấp tấp lao vào việc kinh doanh này mà không xem xét cẩn tháºn và cân nhắc những gì mà há» Ä‘ang làm.
Äiá»u này có nghÄ©a là bên nhượng quyá»n, ngÆ°á»i môi giá»›i nhượng quyá»n hay bất kỳ ngÆ°á»i nào khác đại diện bên nhượng quyá»n phải công khai tài liệu Thông báo chung đối vá»›i việc nhượng quyá»n thÆ°Æ¡ng mại, thông báo này phải bao gồm tất cả các thông tin vá» việc nhượng quyá»n. HÆ¡n nữa, bên nháºn nhượng quyá»n phải được cung cấp các bản hợp đồng Ä‘ã được sá»an sẵn bao gồm tất cả các Ä‘iểm quan trá»ng ít nhất 5 ngày trÆ°á»›c ngày thá»±c tế ky vào các hợp đồng Ä‘ó. Äây cÅ©ng lại là má»™t khá»ang thá»i gian “làm nguá»™i” nữa và là cÆ¡ há»™i cho bên nháºn nhượng quyá»n nhá» luáºt sÆ° xem xét các bản hợp đồng trÆ°á»›c khi tiến hành ky kết.
To ngÆ°á»i hiệu Ä‘ính: trong Ä‘oạn này mình Ä‘ã Ä‘Æ°a thá»±c tế của Việt Nam vào, Ä‘ó là Luáºt thÆ°Æ¡ng mại của Việt Nam torng Ä‘ó có qui định vấn Ä‘á» franchising. Ở VN chÆ°a có Luáºt vể franchising riêng biệt nhÆ° ở Mỹ. Còn những thông tin khác trong phần này thì tháºt tình mình ko biết là có giống vá»›i qui định của VN không.
Có phần vá» luáºt của từng bang tại Mỹ, mình không dịch vì không giống ở VN mình. NhÆ°ng nếu bạn thấy cấn thiết thì cứ bảo mình nhé, mình sẽ dịch bổ sung.
Ở những phần trên, có những Ä‘á»an mình diá»…n giải ra khá dài để có thể chuyển tải hết y của tác giả. Bạn xem giúp nhé
Trong quá trình hiệu Ä‘ính lại bài dịch của mình, nếu có vấn Ä‘á» gì cần trao đổi vá»›i mình để lần sau mình dịch tốt hÆ¡n, bạn cứ liên hệ vá»›i mình qua địa chỉ email: letnmai@hotmail.com . Xin cảm Æ¡n.