Những vấn đề cơ bản trong nhượng quyền thương mại

Nếu mua lại má»™t doanh nghiệp Ä‘ang họat Ä‘á»™ng có vẻ không phù hợp cho bạn nhÆ°ng việc bắt đầu mọi thứ từ đầu nghe có vẻ hÆ¡i căng đấy, thì bạn có thể thích hợp đối vá»›i hình thức sở hữu quyền kinh doanh má»™t thÆ°Æ¡ng hiệu. Nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại là gì? Và làm sao bạn biết được là mô hình này có phù hợp cho bạn không? Về cÆ¡ bản, bên nhận nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại trả phí nhượng quyền ban đầu thanh tóan má»™t lần và phí hàng tháng cho bên nhượng quyền. Đổi lại, bên nhận được sá»­ dụng thÆ°Æ¡ng hiệu, và được há»— trÆ¡ thường xuyên từ bên nhượng quyền, và quyền sá»­ dụng hệ thống kinh doanh cÅ©ng nhÆ° bán các sản phẩm và cung ứng dịch vụ của bên nhượng quyền.
Ngoài việc thÆ°Æ¡ng hiệu nổi tiếng, nhận nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại còn Ä‘em lại nhiều Æ°u thế khác mà má»™t nhà doanh nghiệp khởi sá»± kinh doanh vá»›i mọi thứ phải bắt đầu từ đầu không có được. Có lẽ Æ°u thế Ä‘áng kể nhất là bạn có được má»™t hệ thống kinh doanh Ä‘ã Ä‘i vào họat Ä‘á»™ng và chÆ°Æ¡ng trình huấn luyện làm thế nào để Ä‘iều hành hệ thống kinh doanh Ä‘ó. Những bên nhận nhượng quyền, nhất là những người má»›i bắt đầu bÆ°á»›c vào kinh doanh có thể tránh nhiều sai lầm mà các nhà doanh nghiệp má»›i bÆ°á»›c vào nghề thường hay mắc phải bởi vì bên nhượng quyền Ä‘ã hòan thiện các họat Ä‘á»™ng kinh doanh thường xuyên của họ thông qua các thá»­ nghiệm và sai sót.

Các bên chuyển nhượng có uy tín luôn tiến hành nghiên cứu thị trường trÆ°á»›c khi nhượng má»™t cá»­a hàng má»›i, vì vậy bạn sẽ cảm thấy tin tưởng má»™t cách chắc chắn là sản phẩm hoặc dịch vụ của bên nhượng quyền Ä‘ang có nhu cầu trên thị trường. Không nghiên cứu thị trường đầy đủ là má»™t trong những sai lầm lá»›n nhất mà các doanh nghiệp kinh doanh Ä‘á»™c lập thường hay mắc phải, trong khi nếu là người nhận nhượng quyền, thì việc này do bên nhượng quyền thá»±c hiện. Bên nhượng quyền cÅ©ng Ä‘Æ°a ra cho bạn thấy má»™t bức tranh tòan diện về khả năng cạnh tranh cÅ©ng nhÆ° làm thế nào để bạn trở nên khác bịêt so vá»›i các đối thủ cạnh tranh khác.
Sau cùng, bên nhận nhượng quyền còn nhận được những lợi ích về mặt tài chính. Chi phí mua nguyên vật liệu, hàng hóa và các dịch vụ nhÆ° quảng cáo, cÅ©ng nhÆ° các chi phí trong việc thÆ°Æ¡ng thảo thuê địa Ä‘iểm kinh doanh và các Ä‘iều khỏan cho thuê sẽ giảm Ä‘i. Nếu so sánh, ta sẽ thấy là các doanh nghiệp kinh doanh Ä‘á»™c lập phải tá»± mình Ä‘i thÆ°Æ¡ng thảo và thường là k‎y kết vá»›i ít Ä‘iều khỏan có lợi. Trong khi Ä‘ó má»™t số nhà cung cấp hàng hóa hoặc sẽ không chịu hợp tác vá»›i các doanh nghiệp má»›i toanh hoặc sẽ từ chối làm ăn vá»›i bạn vì tài khỏan của bạn không đủ lá»›n để đảm bảo việc thanh toán tiền hàng.
Nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại hay là cÆ¡ há»™i kinh doanh?
CÆ¡ há»™i kinh doanh thì không có nguyên tắc rõ ràng nhÆ° hình thức nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại, vì vậy không dể để định nghÄ©a rõ ràng cái gì cấu thành nên má»™t cÆ¡ há»™i kinh doanh. Về cÆ¡ bản, má»™t cÆ¡ há»™i kinh doanh là má»™t tổng hợp bất kỳ của các hàng hóa và dịch vụ mà có thể làm cho người mua hàng bỏ tiền ra mua và người bán thể hiện được rằng anh ta có kế họach tiếp thị và bán hàng, rằng thị trường có nhu cầu đối vá»›i hàng hóa và dịch vụ Ä‘ó, và rằng công việc kinh doanh này sẽ sinh lợi.
Sau Ä‘ây là những yếu tố quan trọng khác:
• Má»™t cÆ¡ há»™i kinh doanh thường không làm nổi bật thÆ°Æ¡ng hiệu của người bán mà người mua kinh doanh bằng thÆ°Æ¡ng hiệu riêng của mình.
• CÆ¡ há»™i kinh doanh thì có khuynh hÆ°á»›ng ít tốn kém hÆ¡n là hình thức nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại và thông thường không tính phí hàng tháng.
• CÆ¡ há»™i kinh doanh cho phép người mua phát triển việc kinh doanh của mình mà không bị giá»›i hạn về thị trường và các họat Ä‘á»™ng kinh doanh xét về mặt địa l‎y.
• Hầu hết trong các công việc kinh doanh này thì mối quan hệ há»— trợ giữa người bán và người mua không được duy trì, sau khi mua món hàng, người mua phải tá»± lo liệu lấy mọi việc.
Ưu Ä‘iểm của hình thức nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại:
Ưu Ä‘iểm lá»›n nhất của hình thức nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại là khả năng tập hợp các nhà bán lẻ Ä‘á»™c lập lại vá»›i nhau và họ cùng sá»­ dụng má»™t thÆ°Æ¡ng hiệu và quan Ä‘iểm kinh doanh duy nhất. Việc tập hợp này Ä‘em lại nhiều cái lợi: sá»± nhận biết về thÆ°Æ¡ng hiệu từ ngừơi tiêu dùng, sá»± nhất quán trong việc Ä‘áp ứng yêu cầu của khách hàng, sức mạnh của việc quảng cáo tập trung và hiệu quả từ việc mua hàng của má»™t nhóm Ä‘ông người tiêu dùng.
Đối vá»›i người chủ cá»­a hàng Ä‘Æ¡n lẻ, thì nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại Ä‘em lại nhiều cái lợi. Nguy cÆ¡ thường trá»±c là kinh doanh thất bại giảm Ä‘i khi mà quá trình kinh doanh Ä‘ã được chứng minh là thành công trên thị trường; việc sá»­ dụng má»™t thÆ°Æ¡ng hiệu Ä‘ã có uy tín tiết kiệm cho người chủ cá»­a hàng chi phí xây dá»±ng và quảng cáo má»™t thÆ°Æ¡ng hiệu để cho khách hàng nhận biết; và lợi thế của việc sá»­ dụng chung các quảng cáo dành cho thÆ°Æ¡ng hiệu Ä‘ó và việc mua hàng của má»™t nhóm Ä‘ông người tiêu dùng làm cho họat Ä‘á»™ng kinh doanh sinh lợi nhiều hÆ¡n. Thêm vào Ä‘ó, việc há»— trợ Ä‘ào tạo, huấn luyện thường xuyên từ bên nhượng quyền sẽ giúp cho bên nhân nhượng quyền am hiểu và tinh thông ngay các vấn đề trong công việc mà nếu không thì việc am hiểu này chỉ có được thông qua các thá»­ nghiệm và sai sót. Thêm nữa, vá»›i hình thức nhượng quyền kinh doanh thì việc mở rá»™ng kinh doanh dường nhÆ° đến dá»… dàng hÆ¡n. Việc Ä‘iều hành thành công má»™t cá»­a hàng nhượng quyền có thể nhanh chóng dẫn đến việc mở má»™t cá»­a hàng thứ hai, thứ ba và cứ tiếp tục nhÆ° thế. Bằng cách này bạn giàu to.
Các lợi ích:
• Giảm thiểu các rủi ro
• Họat Ä‘á»™ng theo hình thức trao tay: Bên nhượng quyền giúp bên nhận nhượng quyền tạo dá»±ng cá»­a hàng và chuyển giao cá»­a hàng lại cho bên nhận sá»­ dụng và kinh doanh
• Sản phẩm và hệ thống họat Ä‘á»™ng được tiêu chuẩn hóa
• Hệ thống tài chính và kế tóan được tiêu chuấn hóa
• Sức mua hàng của má»™t nhóm Ä‘ông người
• Được trông coi và tÆ° vấn mọi lúc
• Các chÆ°Æ¡ng trình quảng cáo ở cấp Ä‘á»™ tòan quốc và địa phÆ°Æ¡ng
• Quảng cáo tại nÆ¡i bán hàng
• Các họat Ä‘á»™ng há»— trợ trọn gói, thống nhất
• Nghiên cứu và phát triển không ngừng
• Được há»— trợ tài chính
• Được hÆ°á»›ng dẫn chọn địa Ä‘iểm bán hàng
• Được cung cấp sách hÆ°á»›ng dẫn về các họat Ä‘á»™ng kinh doanh
• Được há»— trợ bán hàng và tiếp thị
Những nhược điểm:
Tuy nhiên, hình thức nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại không phải thích hợp cho tất cả mọi người. Những lọai hình doanh nghiệp họat Ä‘á»™ng hòan tòan Ä‘á»™c lập (bạn biết bạn là ai) có thể khó chịu khi phải thá»±c hiện theo những yêu cầu và đặc Ä‘iểm họat Ä‘á»™ng nghiêm ngặt của hình thức kinh doanh nhượng quyền. Nếu mọi việc phải được thá»±c hiện theo cách của bạn, thì bạn có thể muốn làm theo má»™t hÆ°á»›ng khác. (câu này mình cảm thấy chÆ°a được smooth lắm, bạn xem giúp nhé)
Và cÅ©ng cần biết là má»™t vài phÆ°Æ¡ng thức kinh doanh nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại hiệu quả hÆ¡n những phÆ°Æ¡ng thức khác. Má»™t phÆ°Æ¡ng thức nhượng quyền kém hiệu quả sẽ không huấn luyện bạn xá»­ l‎y tốt các tình huống khó khăn trong kinh doanh, sẽ không há»— trợ bạn tốt khi có vấn đề phát sinh, và sẽ không sá»­ dụng hiệu quả chi phí dành cho quảng cáo của bạn.
Mặt trái của nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại:
• Mất quyền kiểm soát
• Má»™t hợp đồng bị ràng buá»™c
• Các vấn đề của bên nhượng quyền cÅ©ng là vấn đề của bạn
Nếu bạn Ä‘ang cân nhắc việc nhận nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại, đừng để tình cảm ảnh hưởng đến quyết định của bạn. Trong khi hình thức nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại nhằm để tạo công việc kinh doanh cho những người mà trÆ°á»›c Ä‘ó chÆ°a bao giờ biết kinh doanh, thì cảm giác phấn khích được làm chủ sở hữu má»™t công việc kinh doanh có thể tạo ra má»™t sá»± thôi thúc bạn cứ tiến tá»›i mà không có má»™t kế họach cụ thể. Nếu bạn liều lÄ©nh lao vào việc nhận nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại vá»›i mong đợi là thu nhập kiếm được sẽ cao hÆ¡n mức lÆ°Æ¡ng mà bạn Ä‘ang nhận được từ công việc hiện tại, nhÆ°ng thu nhập kiếm được lại không hÆ¡n ná»­a số lÆ°Æ¡ng của bạn trÆ°á»›c Ä‘ây, bạn sẽ rất thất vọng. Hãy liên hệ vá»›i má»™t chuyên viên kế toán để giúp bạn chuẩn bị má»™t kế họach về tiền vốn trÆ°á»›c khi bạn bÆ°á»›c vào kinh doanh. Bạn cần biết mất bao lâu thì việc kinh doanh này sẽ hòa vốn và sinh lời, cÅ©ng nhÆ° tiền lÆ°Æ¡ng mà trên thá»±c tế bạn có thể trả cho chính bạn.
Chi phí nhận nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại:
Về chi phí đầu tÆ°, thì phí chuyển nhượng sẽ được quyết định bởi khả năng sinh lời của việc chuyển nhượng. Hầu hết các công ty đều có bảng phân chia tá»· lệ khi nói đến phí chuyển nhượng. Phí này có thể được phân chia từ 4,000 đến 20,000 Ä‘ôla và, trong má»™t số trường hợp, lên đến 50,000 Ä‘ôla. Ngòai chi phí chuyển nhượng trả má»™t lần ngay khi bắt đầu chuyển nhượng mà bên chuyển nhựơng ấn định cho bạn để chuyển giao cho bạn quyền sá»­ dụng quan Ä‘iểm kinh doanh, tham gia chÆ°Æ¡ng trình huấn luyện và học tất cả những gì liên quan đến công việc kinh doanh – bạn còn phải trả phí hàng tháng, thường là khỏang 3 đến 8% trên tổng doanh thu.
Má»™t vài chi phí khác khi nhận nhượng quyền kinh doanh bao gồm:
Cơ sở vật chất/ địa điểm:
Trong má»™t số trường hợp, bạn cÅ©ng có thể phải mua đất hoặc má»™t cá»­a hàng, hoặc là bạn phải thuê má»™t cá»­a hàng. Nếu bạn thuê má»™t cá»­a hàng, bạn sẽ có trách nhiệm trả không những tiền thuê cá»­a hàng hàng tháng mà còn tìên đặt cọc trả má»™t lần nữa. Thêm vào Ä‘ó, bạn sẽ phải trả các chi phí để sá»­a sang cá»­a hàng theo qui định trong hợp đồng cho thuê. Trong má»™t số trường hợp, chủ cá»­a hàng cho thuê sẽ Ä‘Æ°a các chi phí này vào hợp đồng và tính vào chi phí cho thuê, khoảng 50 đến 100 Ä‘ôla nữa má»—i tháng. Bên nhượng quyền có thể trả cho bạn phí sá»­a sang cá»­a hàng nếu chi phí nhượng quyền trung bình trong khỏang 5,000 đến 30,000 Ä‘ôla. Hầu hết các bên nhượng quyền đều sẽ thông báo cho bạn biết chi phí Æ°á»›c tính cho việc sá»­a sang cá»­a hàng là bao nhiêu.
Trang thiết bị:
Các lọai hình kinh doanh khác nhau sẽ cần các lọai trang thiết bị khác nhau. Thông thường hầu hết các chi phí mua trang thiết bị sẽ được trả trong dài hạn. CÅ©ng may là má»™t số ngân hàng cho vay để mua trang thiết bị vì trang thiết bị cÅ©ng là tiền k‎y quỹ để Ä‘i vay.
Các bảng hiệu:
Các bảng hiệu dùng để trang trí bên ngòai cá»­a hàng có thể rất đắt đối vá»›i chủ má»™t doanh nghiệp nhỏ. Hầu hết các bên chuyển nhượng đều cung cấp trọn gói các bảng hiệu này mà bên nhận chuyển nhượng có nghÄ©a vụ phải mua.
Hàng tồn trữ đầu kỳ:
Hàng tồn trữ đầu kỳ thường sẽ gồm hàng tồn trữ cho ít nhất hai tuần, trừ khi ngành kinh doanh mà bạn Ä‘ang làm yêu cầu hàng tồn trữ phức tạp hÆ¡n nhiều. Hầu hết các bên chuyển nhượng sẽ cho bạn biết yêu cầu hàng tồn trữ đầu kỳ của họ là bao nhiêu.
Vốn lưu động:
Khi thuê cá»­a hàng, bạn có thể bị yêu cầu trả trÆ°á»›c tiền thuê tháng đầu và những tháng cuối cùng cÅ©ng nhÆ° tiền ky quỹ. Bạn sẽ cÅ©ng phải đặt cọc má»™t khỏan tiền cho các công ty cung cấp Ä‘iện, gas và Ä‘iện thoại (những công ty này sẽ muốn bạn đặt cọc trÆ°á»›c khi cung cấp dịch vụ cho bạn). Bạn sẽ cần má»™t số vốn lÆ°u Ä‘á»™ng và tiền mặt để xoay sở. Bạn sẽ cần tiền để trả lÆ°Æ¡ng cho người làm. Bạn sẽ cần tiền chỉ để duy trì họat Ä‘á»™ng cho đến khi việc kinh doanh làm phát sinh dòng tiền ra vào trong tài khỏan của bạn. Nếu việc kinh doanh theo hình thức nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại của bạn phụ thuá»™c vào các khoản mua chịu của khách hàng, bạn sẽ cần thêm má»™t số tiền để duy trì họat Ä‘á»™ng trÆ°á»›c khi các khỏan mua chịu được khách hàng thanh toán lại cho bạn.
Chi phí quảng cáo:
Thường thì có phí dành cho quảng cáo theo cấp Ä‘á»™ toàn quốc hay khu vá»±c. Hầu hết các bên chuyển nhượng có quy mô họat Ä‘á»™ng lá»›n đều yêu cầu bên nhận chuyển nhượng trả má»™t khoản nào Ä‘ó vào quỹ quảng cáo trên tòan quốc, quỹ này dùng để quảng bá thúc đẩy quan Ä‘iểm kinh doanh của bên chuyển nhượng. Ví dụ, tập Ä‘òan McDonald’s lập quỹ dành cho quảng cáo vá»›i gần khỏang 100 triệu Ä‘ôla, quỹ này do McDonald’s và các bên nhận chuyển nhượng của tập Ä‘òan này Ä‘óng góp. Lợi ích có thể thấy rõ nhất và khá là lá»›n xét về mặt tầm ảnh hưởng mà bạn nhận được từ cách quảng cáo mà hầu hết các bên chuyển nhượng thá»±c hiện.
Luật nhượng quyền thương mại:
Để bảo vệ người nhận nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại, Quốc há»™i Ä‘ã thông qua Luật thÆ°Æ¡ng mại có hiệu lá»±c từ ngày 01/01/2006, trong Ä‘ó có qui định về vấn đề nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại. Qui định này yêu cầu bên nhượng quyền phải công khai đầy đủ các thông tin mà bên muốn nhận nhượng quyền cần để Ä‘Æ°a ra quyết định Ä‘úng là nên hay không nên đầu tÆ° vào hình thức kinh doanh này. Việc công khai các thông tin này phải thá»±c hiện ngay từ lần tiếp xúc cá nhân đầu tiên, trong Ä‘ó hai bên sẽ bàn bạc về đối tượng của việc nhượng quyền, và việc bàn bạc này phải diá»…n ra ít nhất 10 ngày trÆ°á»›c khi ky kết bất kỳ hợp đồng nào vá»›i bên nhận nhượng quyền hoặc nhận bất cứ khỏan tiền nào từ bên nhận. Đây là khỏang thời gian “làm nguá»™i” dành để ngăn bên nhận nhượng quyền không hấp tấp lao vào việc kinh doanh này mà không xem xét cẩn thận và cân nhắc những gì mà họ Ä‘ang  làm.
Điều này có nghÄ©a là bên nhượng quyền, người môi giá»›i nhượng quyền hay bất kỳ người nào khác đại diện bên nhượng quyền phải công khai tài liệu Thông báo chung đối vá»›i việc nhượng quyền thÆ°Æ¡ng mại, thông báo này phải bao gồm tất cả các thông tin về việc nhượng quyền. HÆ¡n nữa, bên nhận nhượng quyền phải được cung cấp các bản hợp đồng Ä‘ã được sọan sẵn bao gồm tất cả các Ä‘iểm quan trọng ít nhất 5 ngày trÆ°á»›c ngày thá»±c tế ky vào các hợp đồng Ä‘ó. Đây cÅ©ng lại là má»™t khỏang thời gian “làm nguá»™i” nữa và là cÆ¡ há»™i cho bên nhận nhượng quyền nhờ luật sÆ° xem xét các bản hợp đồng trÆ°á»›c khi tiến hành k‎y kết.
To người hiệu Ä‘ính: trong Ä‘oạn này mình Ä‘ã Ä‘Æ°a thá»±c tế của Việt Nam vào, Ä‘ó là Luật thÆ°Æ¡ng mại của Việt Nam torng Ä‘ó có qui định vấn đề franchising. Ở VN chÆ°a có Luật vể franchising riêng biệt nhÆ° ở Mỹ. Còn những thông tin khác trong phần này thì thật tình mình ko biết là có giống vá»›i qui định của VN không.
Có phần về luật của từng bang tại Mỹ, mình không dịch vì không giống ở VN mình. NhÆ°ng nếu bạn thấy cấn thiết thì cứ bảo mình nhé, mình sẽ dịch bổ sung.
Ở những phần trên, có những đọan mình diá»…n giải ra khá dài để có thể chuyển tải hết y của tác giả. Bạn xem giúp nhé
Trong quá trình hiệu Ä‘ính lại bài dịch của mình, nếu có vấn đề gì cần trao đổi vá»›i mình để lần sau mình dịch tốt hÆ¡n, bạn cứ liên hệ vá»›i mình qua địa chỉ email: letnmai@hotmail.com . Xin cảm Æ¡n.