Vô số sếp than phiá»n rằng nhân tài thưá»ng lặn Ä‘âu mất trong khi quanh mình chỉ toàn phưá»ng "giá áo túi cÆ¡m". Nhưng sá»± tháºt nằm ở chá»— nhiá»u khi, các sếp Ä‘ã để nhân tài dứt áo ra Ä‘i chỉ vì không tìm ra cái khác ngưá»i ở há».
1. Có táºt có tài
Không thể phá»§ nháºn Ä‘iá»u này, dù lắm khi nó làm nhiá»u ngưá»i, đặc biệt là các sếp rất khó chịu.
Theo thống kê cá»§a tạp chí Challenges (Pháp) thì hÆ¡n 80% tổng giám đốc ở Pháp Ä‘á»u ít nhất Ä‘ôi ba lần phàn nàn vá» những cố táºt cá»§a nhân tài trong công ty, chẳng hạn thích Ä‘i làm trá»…, hút thuốc ở những nÆ¡i có tấm bảng "Cấm hút thuốc", hoặc biến bàn làm việc thành kho… phế liệu tổng hợp.
Nếu biết đấu tranh và cả chịu đựng vá»›i những táºt này, các sếp có thể giữ chân những kho vàng tháºt sá»±, dù Ä‘ó là những nhân váºt không giống con giáp nào.
2. Ghét xu nịnh
Äây chính là má»™t trong những ưu Ä‘iểm nổi báºt cá»§a nhân tài, do há» có "chỉ số tá»± trá»ng" cao, cá»™ng thêm lòng kiêu hãnh Ä‘ôi khi theo kiểu "mục hạ vô nhân". Món cocktail này khiến nhân tài khinh ghét kẻ xu nịnh hoặc giả dối, Ä‘òi há»i má»i sá»± phải rõ ràng, vì danh môn chính phái không thể chung sống vá»›i bàng môn tả đạo.
3. Ghét bè phái
Theo nhà tâm lý há»c Saint-Ader Satano (Pháp), nhân tài Ä‘ích thá»±c không theo phe cánh nào cả, dù tình thế trong công ty bắt buá»™c toàn bá»™ nhân sá»± phải "má»™t chá»n Tần, hai chá»n Sở". Do tính khí độc láºp cao nên nhân tài bị xem là kẻ thích chÆ¡i trá»™i, ít hoà đồng và kiêu căng.
Má»™t môi trưá»ng đầy xung đột sẽ huá»· diệt nhân tài không thương tiếc. Do váºy, những sếp thông minh thưá»ng "tá» gia" trước, sau Ä‘ó má»›i "tam cố thảo lư".
4. Thích nói và làm ngược số Ä‘ông
Thá»i trang là má»™t trong những kẻ thù lá»›n cá»§a nhân tài, vì há» khinh bỉ nó. Tâm lý cá»§a nhân tài là hay bảo thá»§ và không a dua theo thiên hạ, thích Ä‘i ngược lại số Ä‘ông. Nhưng trong khi Ä‘i theo con đưá»ng riêng như váºy, nhân tài thưá»ng tìm ra những Ä‘áp áp tuyệt chiêu cho những bài toán hóc búa mà ngưá»i thưá»ng không tìm nổi.
Theo ông Allan Depoe, Giám đốc nhân sá»± công ty Defrost (Anh), thì trong khi nhân tài phát biểu, các sếp nên… lắng nghe.
5. Khắt khe
Sá»± khắt khe cá»§a má»™t nhân tài thể hiện ngay vá»›i chính bản thân há», đừng nói gì vá»›i ngưá»i khác. Trong khi "ngưá»i phàm" dá»… bằng lòng vá»›i thành quả lao động cá»§a há» thì nhân tài cày Ä‘i xá»›i lại cách giải quyết cá»§a chính mình, có khi vứt bá» công trình nghiên cứu cả mấy năm ròng.
6. Mâu thuẫn ná»™i tại
Theo giáo sư tâm lý há»c Alessandro Copigno (Italy), nhân tài thưá»ng dằn vặt vá»›i chính mình vì hay phạm phải những sai lầm trong hành xá». Chính sá»± mâu thuẫn cá»§a toà án lương tâm làm nhân tài bị stress trầm trá»ng, tá»± nguyá»n rá»§a và sau Ä‘ó lại… tái phạm.
7. Ghét kẻ bất tài và gặp may
Äây lại là má»™t biểu hiện rõ nét nhất cá»§a nhân tài, vì vá»›i há», không có chá»— cho sá»± may mắn, và kết quả chỉ đến vá»›i những ai có óc sáng tạo và IQ cao. Nếu trong công ty có những kẻ "sống lâu lên lão làng" mà lại "chảnh" thì nhân tài thưá»ng là gáo nước lạnh đầu tiên.
8. Ghét sá»± gò bó
Ká»· luáºt lao động vá»›i nhiá»u nhân tài là nhục hình thá»±c sá»±, vì nó giết mòn tư duy khác ngưá»i cá»§a há». Nhân tài hay bị ngưá»i khác hiểu lầm là chÆ¡i trá»™i, nhưng cái sá»± Ä‘i trá»… vá» sá»›m cá»§a há» có khi hÆ¡n chán vạn lần thái độ "miệt mài" cá»§a những ngưá»i tầm thưá»ng.
Theo bà Catherine Howard, Giám đốc Ä‘iá»u hành công ty Gasp Café cá»§a Bỉ, gò bó nhân tài là huá»· diệt doanh số công ty. Tuy nhiên, cái gì cÅ©ng có giá»›i hạn: nếu ngông nghênh quá, nhân tài dá»… bị xem là láºp dị.
9. Càng báºn rá»™n càng thích
Trong khi nhân gian sợ công việc như sợ cá»p thì vá»›i nhân tài, Ä‘ó là má»™t môi trưá»ng để tung hoành. Càng bị công việc thá» thách, nhân tài càng thích thú và càng muốn đương đầu.
10. Thẳng tính
Nhân tài hay nói không uyển ngôn nhã ngữ gì cả. Chính vì váºy nhân tài ít bạn, bị má»i ngưá»i cho là lếu láo, kỳ thá»±c Ä‘ó chỉ là "trung ngôn nghịch nhÄ©". Nếu chỉ ưa những nhân viên luôn mồm vâng dạ thì sếp sẽ không bao giá» có cÆ¡ há»™i táºn dụng nhân tài.
11. Cầu toàn
Thoạt trông, nhân tài là gánh nặng cá»§a công ty, là ngòi nổ cho má»i xung đột do thích Ä‘òi há»i má»i sá»± công bằng và hợp lý. Kỳ thá»±c, má»™t nhân tài luôn đấu tranh cho công lý và lẽ phải, không chấp nháºn sai sót và sá»± cẩu thả. Nhiá»u nhân tài luôn thay đổi công ty do không tìm được "minh chúa", do bị dồn vào bước đưá»ng cùng cá»§a lòng đố kỵ và cá»§a những âm mưu Ä‘ê tiện.
12. Thiếu kiên nhẫn
Nghịch lý này, tiếc thay, lại xảy ra thưá»ng xuyên vá»›i những nhân tài thá»±c thụ.
13. Lơ đễnh
Ông David Green, Giám đốc nhân sá»± cá»§a công ty A&B cá»§a Mỹ, cho biết: "Trong những buổi phá»ng vấn tìm nhân tài, chúng tôi tháºt sá»± quan tâm những nhân váºt Ä‘ãng trí. Má»™t lần, má»™t anh chàng Ä‘ang trả lá»i phá»ng vấn thì lôi phắt ra má»™t cây bút chì và và vẽ chân dung tôi theo kiểu hí hoạ, không kiêng nể chút nào. Tôi nghÄ© anh ta bị Ä‘iên. May thay, khi vào công ty, anh ta Ä‘ã chứng tá» mình là vá»±a sáng kiến".
Các nhà tâm lý há»c Ä‘á»u thừa nháºn rằng những nhân tài thưá»ng có vẻ lÆ¡ đễnh bá» ngoài, nhưng bên trong là cả má»™t hoả diệm sÆ¡n sùng sục. Há» luôn làm việc gấp năm gấp mưá»i so vá»›i ngưá»i thưá»ng và luôn cho ra những ý tưởng kinh ngưá»i.
14. Tham công tiếc việc
Äây là thói xấu vì "quý hồ tinh bất quý hồ Ä‘a", nhưng đối vá»›i má»™t nhân tài thá»±c sá»± thì Ä‘ó chỉ là lá»a thá» vàng. Trong khi những đồng nghiệp khác lao động theo trưá»ng phái "sáng cắp ô Ä‘i, tối vác vá»" thì nhân tài hùng hục Ä‘ánh váºt vá»›i đủ loại suy nghÄ©, ý tưởng. Chính vì váºy, trông há» lúc nào cÅ©ng cau có, bá»±c dá»c.
15. Thích cô độc
Những nhân váºt khác ngưá»i này ghét tiếng ồn, những câu chuyện phiếm vô bổ và ồn ào cá»§a những kẻ thiếu lịch sá»±. Những cuá»™c liên hoan hay há»p mặt cá»§a toàn công ty, vá»›i nhân tài, là địa ngục trần gian thá»±c sá»±.
Trong lúc cuá»™c vui lên đỉnh Ä‘iểm, há» lặng lẽ rút lui vì cái tâm trạng "ta dại ta tìm nÆ¡i vắng vẻ, ngưá»i không ngưá»i kiếm chốn lao xao". Những cuá»™c vui nhố nhăng và những câu nói vô ý thức làm nhân tài rất "dị ứng", há» sẵn sàng Ä‘ánh giá cả má»™t con ngưá»i qua má»™t câu nói hay má»™t hành động nhá». Thành thá», nhân tài luôn bị Ä‘ánh giá là hẹp lượng, không "thoáng".
16. Bị công việc ám ảnh
Trong khi những nhân viên bình thưá»ng chỉ làm cho xong việc và mau chóng vá» nhà thì nhân tài lặng lẽ ngồi lại, âm thầm tìm cách giải quyết công việc theo cái gu rất riêng. Anh ta chả cần ai hay biết việc này, tháºm chí còn cầu trá»i cho sếp đừng hay biết, để… đừng mang tiếng “lấy Ä‘iểm”. Má»™t số nhân tài tại nước Nháºt thưá»ng bị há»™i chứng Karoshi (đột tá» do làm việc quá sức) là thế.
17. Äòi thù lao tương xứng
Äây không phải là sá»± mè nheo vụn vặt cá»§a những kẻ lý tài và tham lam, mà là thái độ tá»± Ä‘ánh giá hết sức sòng phẳng vá» mình và vá» ngưá»i cá»§a nhân tài. Anh ta – trong những buổi phá»ng vấn – Ä‘i thẳng vào vấn đỠlương bổng và đỠnghị những mức tiá»n chóng mặt.
Những vị sếp thông minh không Ä‘á»i nào nhếch mép hay trợn mắt, mà phải xem Ä‘ó là dấu hiệu cá»§a má»™t thiên tài. Tất nhiên, cần phát hiện những kẻ… vÄ© cuồng.
18. Ít chứng tá»
Nhân tài có chân tài thá»±c há»c không cần phô trương kiến thức hay nói nhiá»u. Há» chỉ im lặng trong những phiên há»p ầm Ä©, ngay trong lúc những cái đầu rá»—ng tuếch thi nhau gào lên vá»›i sếp. Sáng kiến cá»§a nhân tài thưá»ng là loại đầy uy lá»±c.
19. Tá»± trá»ng
Nhân tài thưá»ng không chịu được cái tông kẻ cả cá»§a ngưá»i khác, đặc biệt cá»§a những kẻ vô tích sá»± mà ná» mồm. Nhân tài không có thói quen thu vén cá nhân, không "nấu cháo Ä‘iện thoại", không dùng thẻ taxi chùa cá»§a công ty, không dùng má»™t tá» giấy vào việc riêng. Anh ta tháºt sá»± Ä‘au khổ nếu lỡ phạm sai lầm, trong khi những kẻ "mặt nạc Ä‘óm dày" thưá»ng tỉnh khô tái phạm.
20. Bất cần kinh nghiệm
Những ông sếp giá»i và có khiếu tìm ngưá»i thưá»ng không dá»±a vào kinh nghiệm cá»§a nhân tài, dù há» Ä‘ang lao vào má»™t lÄ©nh vá»±c hoàn toàn má»›i mẻ. Rất nhiá»u ngưá»i nghÄ© rằng phải có kinh nghiệm má»›i nên cÆ¡m nên cháo, nhưng thá»±c tế chứng minh nhiá»u nhân tài tá» ra được việc hÆ¡n hẳn những kẻ đầy kinh nghiệm "rá»—ng".
Và nhiệm vụ cá»§a những ông sếp là phát hiện ra nhân tài, vì nhân tài thưá»ng ở ẩn..