Kinh nghiệm khi thị trường biến động!

Bạn Ä‘ang có trong tay má»™t số cổ phiếu. Bạn lo lắng không biết khi nào thì sẽ bán ra thị trường hay giữ lại. Bài viết dÆ°á»›i Ä‘ây sẽ cung cấp cho bạn má»™t vài kinh nghiệm trong đầu tÆ° chứng khoán khi thị trường biến Ä‘á»™ng:

1.Biến Ä‘á»™ng là gì?
Sá»± biến Ä‘á»™ng Ä‘ó là má»™t thÆ°á»›c Ä‘o thống kê cho thấy khuynh hÆ°á»›ng của má»™t thị trường hoặc má»™t chứng khoán sẽ tăng giá hay rá»›t giá mạnh trong má»™t khoảng thời gian ngắn nào Ä‘ó. Sá»± biến Ä‘á»™ng thông thường được Ä‘o bằng Ä‘á»™ lệch chuẩn của tá»· suất sinh lợi. Độ lệch chuẩn trong thống kê là khái niệm cho biết mức Ä‘á»™ dao Ä‘á»™ng của tá»· suất sinh lợi sai khác vá»›i tá»· suất sinh lợi mà chúng ta mong đợi.

Lấy ví dụ nhÆ° chỉ số S&P500 có Ä‘á»™ lệch chuẩn khoảng 15%, trong khi Ä‘ó các khoản đầu tÆ° được bảo đảm khác nhÆ° tài khoản tiền gá»­i vào ngân hàng có Ä‘á»™ lệch chuẩn bằng 0, bởi vì tá»· suất sinh lợi nhuận được từ tìên gá»­i ngân hàng không thay đổi trong suốt thời gian đầu tÆ°.

 

Những thị trường có nhiều biến Ä‘á»™ng là những thị trường mà giá cả dao Ä‘á»™ng trong phạm vi rất lá»›n, khối lượng giao dịch nhiều. Chúng ta biết rằng giá cả được hình thành từ sá»± cân bằng giữa cung và cầu trên thị trường. Má»™t sá»± mất cân bằng cung cầu sẽ dẫn đến hiện tượng giá thay đổi. Giá thấp trong trường hợp quá nhiều người bán mà rất ít người mua và ngược lại.

Má»™t số người cho rằng nguyên nhân gây ra sá»± biến Ä‘á»™ng cho thị trường chính là từ những thứ nhÆ° tin tức doanh nghiệp, sá»± đề cao má»™t doanh nghiệp nào Ä‘ó từ má»™t chuyên gia phân tích tài chính hàng đầu, hoặc là các vụ phát hành lần đầu ra công chúng IPO, các kết quả lợi nhuận được công bố không nhÆ° mong đợi cÅ©ng là má»™t nguyên nhân gây ra tính biến Ä‘á»™ng thị trường. Má»™t số khác đổ lá»—i cho những nhà đầu cÆ¡, những nhà đầu tÆ° có tổ chức là những người Ä‘ã gây ra tính biến Ä‘á»™ng thị trường.

Thế nhÆ°ng giải thích hợp lý nhất có lẽ chính là những nguyên nhân tâm lý gây ra phản ứng của nhà đầu tÆ°. Đó má»›i chính là nguyên nhân tạo nên tính biến Ä‘á»™ng nhiều nhất cho thị trường. Cách tiếp cận dá»±a trên những giải thích về tài chính hành vi dường nhÆ° Ä‘ã “tấn công” mạnh mẽ vào cái gọi là lý thuyết thị trường hiệu quả.

Theo lý thuyết thị trường hiệu quả, tức giá cả thị trường luôn phản ánh chính xác mọi thông tin có liên quan. Không má»™t nhà đầu tÆ° nào có khả năng tìm kiếm lợi nhuận cao hÆ¡n người khác, nhà đầu tÆ° luôn khôn ngoan và hành Ä‘á»™ng giống nhau. Thế nhÆ°ng tài chính hành vi cho thấy kết quả những biến Ä‘á»™ng giá quan trọng nhất xuất phát từ sá»± thay đổi trong suy nghÄ© theo má»™t hÆ°á»›ng nào Ä‘ó của công chúng đầu tÆ°.

Rõ ràng thì chẳng bao giờ chúng ta có thể tìm thấy sá»± nhất trí về những nguyên nhân gây ra tính biến Ä‘á»™ng thị trường. Tuy nhiên vì dù bạn muốn hay không, thị trường vẫn biến Ä‘á»™ng, vì thế chúng ta- những nhà đầu tÆ° phải tìm cách để có thể sống chung vá»›i biến Ä‘á»™ng?

2.Đầu tÆ° dài hạn
Má»™t cách để tồn tại trong má»™t thị trường biến Ä‘á»™ng là việc hãy phá»›t lờ sá»± biến Ä‘á»™ng Ä‘i, nghÄ©a là bạn đầu tÆ° hÆ°á»›ng đến mục tiêu trong dài hạn, không quan tâm đến những dao Ä‘á»™ng trong ngắn hạn.

Đôi khi chiến lược này cÅ©ng khó thá»±c hiện, nhất khi sá»± biến Ä‘á»™ng của thị trường cho danh mục đầu tÆ° của bạn cÆ¡ há»™i lấy được tá»· suất sinh lợi 50% trong thị trường Ä‘i xuống, nhiều hÆ¡n mức mà nhiều người có thể làm được. Lòng tham của con người sẽ khó lòng giúp bạn giữ vững vị thế của nhà đầu tÆ° dài hạn.

Đầu tÆ° dài hạn Ä‘òi hỏi bạn phải có những nghiên cứu kỹ lưỡng trÆ°á»›c khi đầu tÆ° bởi vì trong dài hạn các thị trường luôn được Ä‘iều khiển bởi các yếu tố tài chính doanh nghiệp cÆ¡ bản.

Nếu bạn tìm thấy má»™t doanh nghiệp vá»›i bảng cân đối kế toán rất khỏe mạnh và doanh nghiệp Ä‘ó có thu nhập bền vững, những dao Ä‘á»™ng trong ngắn hạn sẽ không ảnh hưởng đến giá trị trong dài hạn của công ty.

Sá»± thật thì Ä‘ôi khi bạn có thể lợi dụng các khoảng thời gian biến Ä‘á»™ng mà giá cổ phiếu của má»™t công ty tốt Ä‘ang bị Ä‘ánh giá thấp để mua vào và nắm giữ cho dài hạn.

Tranh luận quan trọng đằng sau chiến lược mua và nắm giữ chính là nhà đầu tÆ° có thể Ä‘ã bỏ lỡ mất cÆ¡ há»™i để bán cổ phiếu Ä‘i, tạo ra má»™t tá»· suất sinh lợi ấn tượng trong má»™t vài ngày thị trường giao dịch tốt nhất trong năm. Có những câu đại loại thế này: “Nếu bạn Ä‘ã bỏ lỡ 20 ngày tốt nhất trong năm có thể làm cho tá»· suất sinh lợi của bạn Ä‘ã giảm Ä‘i hÆ¡n má»™t ná»­a”.

Má»™t mặt, Ä‘iều này là Ä‘úng, nhÆ°ng chúng ta cÅ©ng cần nhìn thấy rằng ngược lại, việc bỏ lỡ 20 ngày tệ nhất trong năm Ä‘ã làm gia tăng tá»· suất sinh lợi cho danh mục đầu tÆ° của bạn tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế. Thế nhÆ°ng trong má»™t vài trường hợp thì bạn khó lòng mà giữ vững chiến lược mua và nắm giữ, Ä‘ôi khi bạn vẫn thá»±c hiện giao dịch trong những khoảng thời gian biến Ä‘á»™ng.

3.Những điều bạn cần phải biết
Các nhà đầu tÆ°, đặc biệt là những người sá»­ dụng giao dịch trá»±c tuyến nên biết rằng trong suốt những khoảng thời gian thị trường biến Ä‘á»™ng, nhiều doanh nghiệp sẽ bổ sung thêm những dịch vụ thay thế để có thể làm giảm mức rủi ro của doanh nghiệp so vá»›i rủi ro tăng thêm do tính biến Ä‘á»™ng của thị trường xuống. Ví dụ, trong quá khứ, má»™t vài nhà tạo lập thị trường Ä‘ã tạm thời dừng các lệnh giao dịch trá»±c tuyến và thá»±c hiện các lệnh theo cách thủ công ban đầu.

Hệ thống CNTT há»— trợ kinh doanh chứng khoán: Đôi khi nhà đầu tÆ° sẽ gặp khó khăn khi thá»±c hiện giao dịch bởi vì khả năng giá»›i hạn của hệ thống phục vụ cho nhà đầu tÆ°. Chúng ta vẫn nhá»› Ä‘ã từng có 2 lần sàn giao dịch TPHCM ngừng giao dịch vì sá»± cố kỹ thuật.

Do vậy, hạ tầng cÆ¡ sở phục vụ cho nhà đầu tÆ° rất quan trọng, đặc biệt là nhà đầu tÆ° thá»±c hiện giao dịch trá»±c tuyến. Là nhà đầu tÆ°, nếu giao dịch trá»±c tuyến bạn hãy cẩn thẩn vá»›i những thời Ä‘iểm sá»± truy cập internet quá nhiều và bạn không tài nào đăng nhập tài khoản của mình vì nghẽn mạng.

Do vậy, Ä‘ó là lý do nhiều công ty chứng khoán vẫn cung cấp các dịch vụ phục vụ nhà đầu tÆ° nhÆ° giao dịch qua Ä‘iện thoại, giao dịch qua fax, giao dịch trá»±c tiếp bên cạnh giao dịch online.

Sá»± sai lệch trong giá niêm yết: Có thể có những sá»± sai lệch rất lá»›n giữa giá niêm yết nhà đầu tÆ° nhận Ä‘uợc và mức giá mà nhà đầu tÆ° thật sá»± giao dịch. Hãy nhá»› rằng, trong má»™t thị trường đầy biến Ä‘á»™ng, thậm chí ngay cả khi giá chứng khoán vừa được niêm yết thì nó cÅ©ng có thể sẽ khác xa vá»›i những gì Ä‘ang xảy ra trên thị trường ngay sau Ä‘ó.

Thêm vào Ä‘ó, số lượng cổ phiếu dÆ° mua, dÆ° bán thể hiện trên các bảng Ä‘iện tá»­ có thể cÅ©ng sẽ thay đổi má»™t chóng, do vậy chúng ành hưởng đến mức giá niêm yết mà nhà đầu tÆ° nhìn thấy là Ä‘iều dá»… hiểu.

4.Những Ä‘iều cần quan tâm khác
Các lệnh mà bạn chọn cÅ©ng rất quan trọng khi thị trường không di chuyển theo hÆ°á»›ng bình thường. Má»™t lệnh thị trường sẽ luôn luôn là má»™t người bạn đồng hành tốt, nhÆ°ng trong các thị trường trÆ°á»›c Ä‘ây, bạn có thể sẽ rất ngạc nhiên trÆ°á»›c mức giá mà bạn mua bởi vì so vá»›i giá được niêm yết thì giá bạn được mua khác xa Ä‘áng kể đấy.

Trong má»™t thị trường biến Ä‘á»™ng, lệnh giá»›i hạn có thể là má»™t người bạn của nhà đầu tÆ°. Lệnh giá»›i hạn mà nhà đầu tÆ° sẽ yêu cầu nhà môi giá»›i thá»±c hiện (mua hoặc bán) má»™t lượng cổ phiếu Ä‘ã được xác định trÆ°á»›c tại má»™t mức giá xác định hoặc là tại má»™t mức tốt hÆ¡n mức giá xác định.

Thường thì lệnh giá»›i hạn có chí phí cao hÆ¡n má»™t chút so vá»›i lệnh thị trường nhÆ°ng nó luôn là má»™t người bạn tốt cho các nhà đầu tÆ° bởi vì mức giá mà bạn muốn mua hay bán Ä‘ã được xác định trÆ°á»›c, nhÆ°ng nên nhá»› là lệnh giá»›i hạn cÅ©ng không bao giờ là má»™t sá»± đảm bảo cho bạn má»™t sá»± đầu tÆ° thắng lợi.