Giám đốc tiếp thị cá»§a bạn muốn bÆ¡m thêm 20% ngân quỹ để nâng cấp trang web vốn chưa mấy hiệu quả. Giám đốc bán hàng có được má»™t vài thông tin tuyệt vá»i vá» các khách hàng cá»§a năm tiếp theo, và muốn tuyển dụng thêm các nhân viên bán hàng và cải tiến hệ thống đặt hàng. Văn phòng có tá»›i hÆ¡n 30 nhân viên làm việc chen chúc trong má»™t căn phòng được thiết kế chỉ đủ chá»— cho 10 ngưá»i. Rõ ràng, bạn sẽ phải huy động tiá»n mặt. Váºy bạn nhấc Ä‘iện thoại lên, gá»i tá»›i ai và như thế nào?
Ở má»™t thá»i Ä‘iểm nào Ä‘ó trên chuyến hành trình, hầu hết các công ty Ä‘á»u cần tá»›i những đồng vốn góp từ má»i ngưá»i. Mặc dù nhiá»u chá»§ công ty nhá» có các ý tưởng tuyệt vá»i cùng nhiá»u mặt hấp dẫn, há» thưá»ng không táºn dụng hiệu quả các mối quan hệ vốn có thể mang lại các đồng vốn khi cần thiết.
Các chá»§ công ty Ä‘ôi khi quá báºn tâm và chìm ngáºp trong các công việc thưá»ng nháºt tại công ty mà không thế đủ thá»i gian để quan tâm tá»›i những ngưá»i há» cần tá»›i nhằm đầu tư tiá»n vào công ty.
Những chất xúc tác là chưa đủ. “Má»™t mối quan hệ sẽ không đảm bảo cho bạn kêu gá»i vốn góp hiệu quả”, Edward Zimmerman, chá»§ tịch Quỹ đầu tư mạo hiểm AngelVineVC, nháºn định, “Bạn vẫn phải hành động. Luôn có má»™t vài mối quan hệ sẽ Ä‘óng vai trò quan trá»ng hÆ¡n cả trước khi giao dịch hoàn tất”.
Nhiá»u chá»§ công ty không cảm thấy thoải mái khi ngá» lá»i xin vốn góp. Song những nhà huy động vốn chuyên nghiệp dành tất cả thá»i gian cá»§a há» cho công việc này và tháºt thông minh khi các chá»§ công ty áp dụng má»™t vài thá»§ thuáºt cá»§a há».
HÆ¡n tất cả, những hồi há»™p và lo lắng vá» việc kêu gá»i vốn góp sẽ má» dần khi bạn cháºm rãi xây dá»±ng các mối quan hệ vá»›i những ngưá»i sẽ thá»±c sá»± quan tâm tá»›i công ty bạn và sẵn sàng mở túi ra đầu tư cùng bạn.
Tìm kiếm các nhà góp vốn tiá»m năng
1. Nuôi dưỡng các nhà đầu tư là má»™t nhiệm vụ dài hạn.
"Phải có được lòng tôn trá»ng. Cảm xúc phải được đốt cháy”, David Lansdowne, nhà tư vấn huy động vốn và tác giả cuốn sách Fund Raising Realities Every Board Member Must Face (Các thá»±c tế huy động vốn mà má»i thành viên ban giám đốc phải đối mặt).
Äể thành công, bạn cần theo Ä‘uổi những nhà đầu tư tiá»m năng trong má»™t thá»i gian dài trước khi cần tá»›i nguồn tiá»n cá»§a há». “Chúng tôi luôn háo hức hÆ¡n nhiá»u trong việc nói chuyện vá»›i các chá»§ công ty khi há» không huy động vốn. Nó cho chúng tôi thá»i gian để phát triển mối quan hệ mà không có sức ép kết thúc giao dịch”, Joel Cutler, giám đốc quản lý tại Quỹ đầu tư mạo hiểm General Catalyst Partners vá»›i số vốn hÆ¡n 1 tá»· USD, nháºn định.
Bạn có thể có nhiá»u cÆ¡ há»™i tiếp cáºn các nhà đầu tư hÆ¡n bạn nghÄ©. Các ngân hàng hay nhân viên kế toán hiển nhiên là những ngưá»i trung gian, Ä‘ó cÅ©ng có thể là má»™t ngưá»i hàng xóm làm việc trong má»™t công ty luáºt chuyên vá» tài chính, má»™t ngưá»i bạn há»c cÅ© làm việc trong má»™t Quỹ đầu tư mạo hiểm, hay má»™t ngưá»i thân trong gia Ä‘ình Ä‘ang Ä‘iá»u hành má»™t công ty đầu tư nào Ä‘ó.
Äừng đỠnghị những nhà đầu tư tiá»m năng Ä‘ó bất cứ Ä‘iá»u gì ngoài việc giá»›i thiệu vá» các bản thân bạn. Cutler cho biết: “Tôi không muốn nói chuyện vá»›i má»™t nhân viên ngân hàng, má»™t kế toán hay má»™t luáºt sư. Tôi muốn nói chuyện vá»›i CEO. Äây là ngưá»i sẽ phát triển các mối quan hệ và là nhân váºt chính trong câu truyện huy động vốn”.
Sau Ä‘ó lá»i giá»›i thiệu có thể là má»™t bức thư hay email giải thích ngắn gá»n những gì công ty bạn Ä‘ang làm và tại sao các nhà đầu tư có thể muốn biết vá» nó. Hãy nhá»› đừng Ä‘è nặng lên Ä‘ôi vai các nhà đầu tư bằng các file PDF hay các bảng biểu excel vá»›i đầy các thông tin bán hàng tiếp thị.
Má»™t e-mail nói bạn sẽ tạo ra hàng tá»· USD sẽ không giá trị bằng việc nói rõ bạn là má»™t chá»§ công ty và Ä‘ang tìm kiếm vốn huy động trong lúc này. Tìm kiếm thá»i gian thích hợp để trao đổi vá»›i nhà đầu tư tiá»m năng.
Các đồng nghiệp và công ty cÅ© cÅ©ng có thể giúp đỡ. Từ lâu, Sheila Lirio Marcelo, sáng láºp viên và CEO cá»§a Care.com, má»™t công ty má»›i thành láºp tại Massachuset, Mỹ vá»›i 25 nhân viên chuyên vá» cung cấp các dịch vụ trá»±c tuyến, rất hy vá»ng má»™t ngày nào Ä‘ó có được má»™t công ty cá»§a riêng mình. Cô Ä‘ã gặp gỡ rất nhiá»u nhà đầu tư mạo hiểm tại các công ty mà cô làm việc. Cô có được mối quan hệ tốt vá»›i các nhà Ä‘iá»u hành cá»§a Quỹ đầu tư mạo hiểm Matrix Partners.
Nhá» Ä‘ó, giấc mÆ¡ cá»§a Marcelo Ä‘ã trở thành hiện thá»±c khi vào tháng 5 năm 2007, vá»›i 3,5 triệu USD từ Matrix, cô Ä‘ã chính thức khai trương Care.com. Marcelo cho biết: “Bạn phải có má»™t tầm nhìn dài hạn vá»›i từng công việc và mối quan hệ bạn có”.
Còn theo Panas, hãy tìm kiếm những nhà đầu tư tiá»m năng vá»›i tất cả tình cảm không khác gì tình yêu cá»§a bạn dành cho các ý tưởng kinh doanh cá»§a mình. Äừng ngại ngần quăng má»™t mẻ lưới rá»™ng. Các nhà đầu tư luôn chá» mong các công ty tốt để trợ giúp và hạnh phúc khi tìm hiểu vá» chúng.
Travis Corcoran Ä‘ã và Ä‘ang táºn dụng tối Ä‘a lợi thế cá»§a sá»± hăm hở Ä‘ó. Hầu như ngay láºp tức sau khi khai trương Smart-Flix vào tháng 1 năm 2005, Corcoran xây dá»±ng các e-mail newsletter định kỳ hàng tháng vá» công ty 1 triệu USD và 10 nhân viên vá»›i mô hình kinh doanh cho thuê phim ảnh tương tá»± kiểu Netflix. Corcoran Ä‘ã há»i các nhà quản trị và giám đốc công ty mà ông quen biết trong các công việc trước Ä‘ây xem há» có nháºn được táºp san cá»§a ông không. Nhiá»u ngưá»i trả lá»i là có. Kể từ Ä‘ó, số lượng ngưá»i nháºn được ngày má»™t tăng cao, trong Ä‘ó có không ít các nhà đầu tư vốn mạo hiểm.
Những buổi hẹn đầu tiên
2. Như trong bất cứ cuá»™c tán tỉnh nào, những buổi hẹn hò đầu tiên sẽ giúp bạn biết rõ vá» sở thích, mối quan tâm và ná»n tảng cá»§a ngưá»i mà bạn Ä‘ang theo Ä‘uổi.
Bạn thưá»ng có thể tìm thấy má»™t lượng lá»›n thông tin vá» má»i ngưá»i trên mạng, bao gồm cả các sở thích cá nhân, những vấn đỠchú ý và tháºm chí là tài sản riêng.
Hãy vào tìm kiếm tại Google cÅ©ng như nhiá»u trang mạng lưới kinh doanh khác tại địa phương. Hãy tìm xem nhà đầu tư tương lai cá»§a bạn thích nói chuyện vá» công việc tại bữa trưa, tại quán trà hay quán martini. Äồng thá»i, hãy luôn tuân theo các đỠnghị vá» thá»i gian và địa Ä‘iểm, tháºm chí bạn phải hoãn lại cuá»™c há»p trong má»™t vài tuần hay má»™t vài tháng. Luôn nhá»› rằng mục tiêu cá»§a bạn là má»™t mối quan hệ lâu dài.
Các nhà huy động khuyên rằng việc xây dá»±ng uy tín cho bạn trong thá»i Ä‘iểm ban đầu là rất quan trá»ng. Nếu bạn chưa có được, hãy đặt ra các mục tiêu lợi nhuáºn rõ ràng mà bạn có thể chia sẻ vá»›i các nhà đầu tư tiá»m năng. Bạn phải chắc chắn rằng bạn hiểu được bảng cân đối kế toán cÅ©ng như bất cứ Ä‘iểm yếu nào cá»§a công ty mà ngưá»i khác có thể đặt câu há»i. Theo Zimmerman, sẽ không có con số kỳ diệu nào cho việc bao nhiêu lợi nhuáºn bạn nên có trước khi tiếp cáºn các nhà đầu tư, nhưng bạn cần cho thấy tại sao và làm như thế nào bạn mong đợi sá»± phát triển mạnh mẽ, và bạn có thể phải giải thích rõ các nhân tố cạnh tranh.
Chưa bao giá» và cÅ©ng tháºt sai lầm khi đỠnghị các nhà đầu tư tiá»m năng góp vốn ngay trong cuá»™c gặp gỡ đầu tiên. “Không có gì là bất thưá»ng vá»›i việc gặp gỡ má»™t nhà từ thiện hai đến ba lần trước khi các bên thảo luáºn vá» khoản tiá»n quyên góp”, Lansdowne cho biết, “Những lần gặp gỡ sá»›m đầu tiên này là quan trá»ng để xây dá»±ng ná»n tảng cho mối quan hệ. Hãy dành thá»i gian để tìm hiểu vá» các sở thích lẫn mối quan tâm cá nhân cÅ©ng như kinh doanh cá»§a các nhà đầu tư”.
Hãy thể hiện niá»m Ä‘am mê đối vá»›i sản phẩm hay ý tưởng cá»§a bạn, nhưng đừng khoe khoang vá» các thành công cá»§a bạn. Ngược lại, hãy đỠnghị nhà đầu tư cho bạn các lá»i khuyên. Như váºy há» sẽ cảm thấy gắn kết tình cảm vá»›i sá»± tăng trưởng cá»§a công ty bạn.
Tại giai Ä‘oạn này, bạn không nên hướng tá»›i đơn lẻ má»™t hai nhà đầu tư. Hãy gặp gỡ nhiá»u nhất các nhà đầu tư tiá»m năng mà bạn có thể. Khi bạn biết vá» há», phạm vi sẽ thu hẹp lại. “Chúng ta có thể nhanh chóng xác định ngay má»™t công ty có ý tưởng tốt hay không tốt”, Michael Rolnick, giám đốc quản lý công ty đầu tư mạo hiểm ComVentures, cho biết, “Những gì chúng ta không thể nói ra ngay Ä‘ó là má»™t cá nhân nào Ä‘ó có sâu sắc, có quản lý tốt, có tuyển dụng tốt, có bán hàng tốt hay không? Vì váºy, sẽ luôn hữu ích cho chúng ta vá»›i việc giảm thiểu rá»§i ro bằng việc biết rõ má»™t ai Ä‘ó và để má»™t ai Ä‘ó chúng ta biết xác nháºn Ä‘iá»u Ä‘ó”.
Xây dá»±ng mối quan hệ
3. Sau cuá»™c gặp gỡ đầu tiên, hãy gá»i má»™t tấm thiệp hay má»™t email cảm Æ¡n.
Hãy giữ cho các nhà đầu tư tiá»m năng luôn quan tâm tá»›i công ty bạn, cho dù Ä‘ó là thông qua những cáºp nháºp định kỳ hay các tấm thiệp thỉnh thoảng sau khi bạn gặp gỡ há». Những nhà huy động vốn chuyên nghiệp như Panas cho rằng những tiếp xúc kiểu này nên định kỳ hàng tháng. Những ngưá»i khác thì khuyên rằng bạn nên chia sẻ các thông tin quan trá»ng đặc biệt.
Mặc dù váºy, Ä‘a phần nhà đầu tư sẽ không muốn nháºn thông tin từ bạn cho đến khi bạn giải quyết xong các vấn đỠhá» mang tá»›i trong cuá»™c gặp đầu tiên. Rolnick cho biết: “Nếu tôi có các câu há»i vá» má»™t công ty, thá»i Ä‘iểm thích hợp để tiếp xúc vá»›i tôi lần tiếp theo là khi các câu há»i Ä‘ó Ä‘ã được trả lá»i đầy đủ”. Váºy nên quãng thá»i gian này để cho thấy bạn Ä‘ã ghi nháºn rõ lá»i khuyên mà các nhà đầu tư tiá»m năng đưa ra cho bạn. Zimmerman khuyên: “Hãy dừng cung cấp thông tin. Bạn có thể nháºn được nhiá»u lá»i khuyên kinh doanh thích hợp trong quãng thá»i gian này, và Ä‘ó là cách thức tuyệt vá»i cho các nhà đầu tư để há» tiếp bước cùng công ty bạn”.
Khi hoạt động kinh doanh cá»§a bạn có được má»™t bước tiến má»›i vá» phía trước, thá»i Ä‘iểm thích hợp cho việc đỠxuất má»™t cuá»™c gặp gỡ khác – nÆ¡i mà bạn đỠxuất kêu gá»i vốn góp – Ä‘ã đến.
Gắn kết
4. Khi sẵn sàng đỠcáºp tá»›i chá»§ đỠtiá»n bạc, bạn có thể thấy rằng không quá khó khăn vá»›i việc đưa ra má»™t gợi ý.
Corcoran tại SmartFlix chưa từng đỠnghị bất cứ ai đầu tư vào, nhưng ông có những ngưá»i tình nguyện. Trong newsletter cá»§a SmartFlix vào mùa hè năm nay, Corconran đỠcáºp rằng dá»± Ä‘oán tăng trưởng là rất lạc quan, nhưng ông không chắc chắn cần tìm nguồn vốn ở Ä‘ây. Trong vòng 2 ngày sau Ä‘ó, ông Ä‘ã có lá»i má»i.
Cho dù không có ai “quăng” tiá»n cho bạn, bạn vẫn có thể biết rõ ai là nhà đầu tư tiá»m năng tốt nhất cá»§a mình và bao nhiêu tiá»n há» sẵn lòng đầu tư vào công ty bạn. Bạn cÅ©ng nên xác định rõ mình cần bao nhiêu tiá»n và bạn sẵn lòng từ bá» những gì để có được nó – có thể là má»™t chiếc ghế trong há»™i đồng quản trị hay má»™t vài vị trí cố vấn khác. Hãy đỠnghị hÆ¡n má»™t cuá»™c gặp vá»›i các nhà đầu tư cá»§a bạn và nói chuyện vá»›i há» vá» các mục tiêu cá»§a công ty bạn má»™t cách chân thá»±c nhất. Nếu há» không đồng ý vá»›i bạn vá» chiến lược, hãy thẳng thắn há»i tại sao. Cuối cùng, nếu há» trả lá»i “Có”, hãy má»i các luáºt sư và ngân hàng vào cuá»™c để thu xếp các thá»§ tục chính thức.
Trong trưá»ng hợp nhà đầu tư tiá»m năng cá»§a bạn trả lá»i “Không”, đừng nản lòng hay nghÄ© rằng ná»— lá»±c cá»§a bạn Ä‘ã lãng phí. Rolnick Ä‘ã làm thất vá»ng rất nhiá»u chá»§ công ty nhưng ông vẫn giữ mối liêc lạc vá»›i há» bởi vì: “Nếu tôi nghÄ© há» là những con ngưá»i chất lượng vá»›i những ý tưởng chất lượng, tôi sẽ luôn muốn duy trì mối quan hệ”. HÆ¡n má»™t lần Rolnick Ä‘ã quyết định á»§ng há»™ má»™t công ty má»™t thá»i gian sau khi từ chối đầu tư trước Ä‘ó.
Nói cách khác, nếu lần đầu không thành công, bạn nên tiếp tục đỠnghị lại và đỠnghị lại lần nữa.