Giám đốc tiếp thị của bạn muốn bÆ¡m thêm 20% ngân quỹ để nâng cấp trang web vốn chÆ°a mấy hiệu quả. Giám đốc bán hàng có được má»™t vài thông tin tuyệt vá»i vá» các khách hàng của năm tiếp theo, và muốn tuyển dụng thêm các nhân viên bán hàng và cải tiến hệ thống đặt hàng. Văn phòng có tá»›i hÆ¡n 30 nhân viên làm việc chen chúc trong má»™t căn phòng được thiết kế chỉ đủ chá»— cho 10 ngÆ°á»i. Rõ ràng, bạn sẽ phải huy Ä‘á»™ng tiá»n mặt. Váºy bạn nhấc Ä‘iện thoại lên, gá»i tá»›i ai và nhÆ° thế nào?
Ở má»™t thá»i Ä‘iểm nào Ä‘ó trên chuyến hành trình, hầu hết các công ty Ä‘á»u cần tá»›i những đồng vốn góp từ má»i ngÆ°á»i. Mặc dù nhiá»u chủ công ty nhá» có các ý tưởng tuyệt vá»i cùng nhiá»u mặt hấp dẫn, há» thÆ°á»ng không táºn dụng hiệu quả các mối quan hệ vốn có thể mang lại các đồng vốn khi cần thiết.
Các chủ công ty Ä‘ôi khi quá báºn tâm và chìm ngáºp trong các công việc thÆ°á»ng nháºt tại công ty mà không thế đủ thá»i gian để quan tâm tá»›i những ngÆ°á»i há» cần tá»›i nhằm đầu tÆ° tiá»n vào công ty.
Những chất xúc tác là chÆ°a đủ. “Má»™t mối quan hệ sẽ không đảm bảo cho bạn kêu gá»i vốn góp hiệu quả”, Edward Zimmerman, chủ tịch Quỹ đầu tÆ° mạo hiểm AngelVineVC, nháºn định, “Bạn vẫn phải hành Ä‘á»™ng. Luôn có má»™t vài mối quan hệ sẽ Ä‘óng vai trò quan trá»ng hÆ¡n cả trÆ°á»›c khi giao dịch hoàn tất”.
Nhiá»u chủ công ty không cảm thấy thoải mái khi ngá» lá»i xin vốn góp. Song những nhà huy Ä‘á»™ng vốn chuyên nghiệp dành tất cả thá»i gian của há» cho công việc này và tháºt thông minh khi các chủ công ty áp dụng má»™t vài thủ thuáºt của há».
HÆ¡n tất cả, những hồi há»™p và lo lắng vá» việc kêu gá»i vốn góp sẽ má» dần khi bạn cháºm rãi xây dá»±ng các mối quan hệ vá»›i những ngÆ°á»i sẽ thá»±c sá»± quan tâm tá»›i công ty bạn và sẵn sàng mở túi ra đầu tÆ° cùng bạn.
Tìm kiếm các nhà góp vốn tiá»m năng
1. Nuôi dưỡng các nhà đầu tÆ° là má»™t nhiệm vụ dài hạn.
"Phải có được lòng tôn trá»ng. Cảm xúc phải được đốt cháy”, David Lansdowne, nhà tÆ° vấn huy Ä‘á»™ng vốn và tác giả cuốn sách Fund Raising Realities Every Board Member Must Face (Các thá»±c tế huy Ä‘á»™ng vốn mà má»i thành viên ban giám đốc phải đối mặt).
Äể thành công, bạn cần theo Ä‘uổi những nhà đầu tÆ° tiá»m năng trong má»™t thá»i gian dài trÆ°á»›c khi cần tá»›i nguồn tiá»n của há». “Chúng tôi luôn háo hức hÆ¡n nhiá»u trong việc nói chuyện vá»›i các chủ công ty khi há» không huy Ä‘á»™ng vốn. Nó cho chúng tôi thá»i gian để phát triển mối quan hệ mà không có sức ép kết thúc giao dịch”, Joel Cutler, giám đốc quản lý tại Quỹ đầu tÆ° mạo hiểm General Catalyst Partners vá»›i số vốn hÆ¡n 1 tá»· USD, nháºn định.
Bạn có thể có nhiá»u cÆ¡ há»™i tiếp cáºn các nhà đầu tÆ° hÆ¡n bạn nghÄ©. Các ngân hàng hay nhân viên kế toán hiển nhiên là những ngÆ°á»i trung gian, Ä‘ó cÅ©ng có thể là má»™t ngÆ°á»i hàng xóm làm việc trong má»™t công ty luáºt chuyên vá» tài chính, má»™t ngÆ°á»i bạn há»c cÅ© làm việc trong má»™t Quỹ đầu tÆ° mạo hiểm, hay má»™t ngÆ°á»i thân trong gia Ä‘ình Ä‘ang Ä‘iá»u hành má»™t công ty đầu tÆ° nào Ä‘ó.
Äừng Ä‘á» nghị những nhà đầu tÆ° tiá»m năng Ä‘ó bất cứ Ä‘iá»u gì ngoài việc giá»›i thiệu vá» các bản thân bạn. Cutler cho biết: “Tôi không muốn nói chuyện vá»›i má»™t nhân viên ngân hàng, má»™t kế toán hay má»™t luáºt sÆ°. Tôi muốn nói chuyện vá»›i CEO. Äây là ngÆ°á»i sẽ phát triển các mối quan hệ và là nhân váºt chính trong câu truyện huy Ä‘á»™ng vốn”.
Sau Ä‘ó lá»i giá»›i thiệu có thể là má»™t bức thÆ° hay email giải thích ngắn gá»n những gì công ty bạn Ä‘ang làm và tại sao các nhà đầu tÆ° có thể muốn biết vá» nó. Hãy nhá»› đừng Ä‘è nặng lên Ä‘ôi vai các nhà đầu tÆ° bằng các file PDF hay các bảng biểu excel vá»›i đầy các thông tin bán hàng tiếp thị.
Má»™t e-mail nói bạn sẽ tạo ra hàng tá»· USD sẽ không giá trị bằng việc nói rõ bạn là má»™t chủ công ty và Ä‘ang tìm kiếm vốn huy Ä‘á»™ng trong lúc này. Tìm kiếm thá»i gian thích hợp để trao đổi vá»›i nhà đầu tÆ° tiá»m năng.
Các đồng nghiệp và công ty cÅ© cÅ©ng có thể giúp đỡ. Từ lâu, Sheila Lirio Marcelo, sáng láºp viên và CEO của Care.com, má»™t công ty má»›i thành láºp tại Massachuset, Mỹ vá»›i 25 nhân viên chuyên vá» cung cấp các dịch vụ trá»±c tuyến, rất hy vá»ng má»™t ngày nào Ä‘ó có được má»™t công ty của riêng mình. Cô Ä‘ã gặp gỡ rất nhiá»u nhà đầu tÆ° mạo hiểm tại các công ty mà cô làm việc. Cô có được mối quan hệ tốt vá»›i các nhà Ä‘iá»u hành của Quỹ đầu tÆ° mạo hiểm Matrix Partners.
Nhá» Ä‘ó, giấc mÆ¡ của Marcelo Ä‘ã trở thành hiện thá»±c khi vào tháng 5 năm 2007, vá»›i 3,5 triệu USD từ Matrix, cô Ä‘ã chính thức khai trÆ°Æ¡ng Care.com. Marcelo cho biết: “Bạn phải có má»™t tầm nhìn dài hạn vá»›i từng công việc và mối quan hệ bạn có”.
Còn theo Panas, hãy tìm kiếm những nhà đầu tÆ° tiá»m năng vá»›i tất cả tình cảm không khác gì tình yêu của bạn dành cho các ý tưởng kinh doanh của mình. Äừng ngại ngần quăng má»™t mẻ lÆ°á»›i rá»™ng. Các nhà đầu tÆ° luôn chá» mong các công ty tốt để trợ giúp và hạnh phúc khi tìm hiểu vá» chúng.
Travis Corcoran Ä‘ã và Ä‘ang táºn dụng tối Ä‘a lợi thế của sá»± hăm hở Ä‘ó. Hầu nhÆ° ngay láºp tức sau khi khai trÆ°Æ¡ng Smart-Flix vào tháng 1 năm 2005, Corcoran xây dá»±ng các e-mail newsletter định kỳ hàng tháng vá» công ty 1 triệu USD và 10 nhân viên vá»›i mô hình kinh doanh cho thuê phim ảnh tÆ°Æ¡ng tá»± kiểu Netflix. Corcoran Ä‘ã há»i các nhà quản trị và giám đốc công ty mà ông quen biết trong các công việc trÆ°á»›c Ä‘ây xem há» có nháºn được táºp san của ông không. Nhiá»u ngÆ°á»i trả lá»i là có. Kể từ Ä‘ó, số lượng ngÆ°á»i nháºn được ngày má»™t tăng cao, trong Ä‘ó có không ít các nhà đầu tÆ° vốn mạo hiểm.
Những buổi hẹn đầu tiên
2. NhÆ° trong bất cứ cuá»™c tán tỉnh nào, những buổi hẹn hò đầu tiên sẽ giúp bạn biết rõ vá» sở thích, mối quan tâm và ná»n tảng của ngÆ°á»i mà bạn Ä‘ang theo Ä‘uổi.
Bạn thÆ°á»ng có thể tìm thấy má»™t lượng lá»›n thông tin vá» má»i ngÆ°á»i trên mạng, bao gồm cả các sở thích cá nhân, những vấn Ä‘á» chú ý và tháºm chí là tài sản riêng.
Hãy vào tìm kiếm tại Google cÅ©ng nhÆ° nhiá»u trang mạng lÆ°á»›i kinh doanh khác tại địa phÆ°Æ¡ng. Hãy tìm xem nhà đầu tÆ° tÆ°Æ¡ng lai của bạn thích nói chuyện vá» công việc tại bữa trÆ°a, tại quán trà hay quán martini. Äồng thá»i, hãy luôn tuân theo các Ä‘á» nghị vá» thá»i gian và địa Ä‘iểm, tháºm chí bạn phải hoãn lại cuá»™c há»p trong má»™t vài tuần hay má»™t vài tháng. Luôn nhá»› rằng mục tiêu của bạn là má»™t mối quan hệ lâu dài.
Các nhà huy Ä‘á»™ng khuyên rằng việc xây dá»±ng uy tín cho bạn trong thá»i Ä‘iểm ban đầu là rất quan trá»ng. Nếu bạn chÆ°a có được, hãy đặt ra các mục tiêu lợi nhuáºn rõ ràng mà bạn có thể chia sẻ vá»›i các nhà đầu tÆ° tiá»m năng. Bạn phải chắc chắn rằng bạn hiểu được bảng cân đối kế toán cÅ©ng nhÆ° bất cứ Ä‘iểm yếu nào của công ty mà ngÆ°á»i khác có thể đặt câu há»i. Theo Zimmerman, sẽ không có con số kỳ diệu nào cho việc bao nhiêu lợi nhuáºn bạn nên có trÆ°á»›c khi tiếp cáºn các nhà đầu tÆ°, nhÆ°ng bạn cần cho thấy tại sao và làm nhÆ° thế nào bạn mong đợi sá»± phát triển mạnh mẽ, và bạn có thể phải giải thích rõ các nhân tố cạnh tranh.
ChÆ°a bao giá» và cÅ©ng tháºt sai lầm khi Ä‘á» nghị các nhà đầu tÆ° tiá»m năng góp vốn ngay trong cuá»™c gặp gỡ đầu tiên. “Không có gì là bất thÆ°á»ng vá»›i việc gặp gỡ má»™t nhà từ thiện hai đến ba lần trÆ°á»›c khi các bên thảo luáºn vá» khoản tiá»n quyên góp”, Lansdowne cho biết, “Những lần gặp gỡ sá»›m đầu tiên này là quan trá»ng để xây dá»±ng ná»n tảng cho mối quan hệ. Hãy dành thá»i gian để tìm hiểu vá» các sở thích lẫn mối quan tâm cá nhân cÅ©ng nhÆ° kinh doanh của các nhà đầu tÆ°”.
Hãy thể hiện niá»m Ä‘am mê đối vá»›i sản phẩm hay ý tưởng của bạn, nhÆ°ng đừng khoe khoang vá» các thành công của bạn. Ngược lại, hãy Ä‘á» nghị nhà đầu tÆ° cho bạn các lá»i khuyên. NhÆ° váºy há» sẽ cảm thấy gắn kết tình cảm vá»›i sá»± tăng trưởng của công ty bạn.
Tại giai Ä‘oạn này, bạn không nên hÆ°á»›ng tá»›i Ä‘Æ¡n lẻ má»™t hai nhà đầu tÆ°. Hãy gặp gỡ nhiá»u nhất các nhà đầu tÆ° tiá»m năng mà bạn có thể. Khi bạn biết vá» há», phạm vi sẽ thu hẹp lại. “Chúng ta có thể nhanh chóng xác định ngay má»™t công ty có ý tưởng tốt hay không tốt”, Michael Rolnick, giám đốc quản lý công ty đầu tÆ° mạo hiểm ComVentures, cho biết, “Những gì chúng ta không thể nói ra ngay Ä‘ó là má»™t cá nhân nào Ä‘ó có sâu sắc, có quản lý tốt, có tuyển dụng tốt, có bán hàng tốt hay không? Vì váºy, sẽ luôn hữu ích cho chúng ta vá»›i việc giảm thiểu rủi ro bằng việc biết rõ má»™t ai Ä‘ó và để má»™t ai Ä‘ó chúng ta biết xác nháºn Ä‘iá»u Ä‘ó”.
Xây dá»±ng mối quan hệ
3. Sau cuá»™c gặp gỡ đầu tiên, hãy gá»i má»™t tấm thiệp hay má»™t email cảm Æ¡n.
Hãy giữ cho các nhà đầu tÆ° tiá»m năng luôn quan tâm tá»›i công ty bạn, cho dù Ä‘ó là thông qua những cáºp nháºp định kỳ hay các tấm thiệp thỉnh thoảng sau khi bạn gặp gỡ há». Những nhà huy Ä‘á»™ng vốn chuyên nghiệp nhÆ° Panas cho rằng những tiếp xúc kiểu này nên định kỳ hàng tháng. Những ngÆ°á»i khác thì khuyên rằng bạn nên chia sẻ các thông tin quan trá»ng đặc biệt.
Mặc dù váºy, Ä‘a phần nhà đầu tÆ° sẽ không muốn nháºn thông tin từ bạn cho đến khi bạn giải quyết xong các vấn Ä‘á» há» mang tá»›i trong cuá»™c gặp đầu tiên. Rolnick cho biết: “Nếu tôi có các câu há»i vá» má»™t công ty, thá»i Ä‘iểm thích hợp để tiếp xúc vá»›i tôi lần tiếp theo là khi các câu há»i Ä‘ó Ä‘ã được trả lá»i đầy đủ”. Váºy nên quãng thá»i gian này để cho thấy bạn Ä‘ã ghi nháºn rõ lá»i khuyên mà các nhà đầu tÆ° tiá»m năng Ä‘Æ°a ra cho bạn. Zimmerman khuyên: “Hãy dừng cung cấp thông tin. Bạn có thể nháºn được nhiá»u lá»i khuyên kinh doanh thích hợp trong quãng thá»i gian này, và Ä‘ó là cách thức tuyệt vá»i cho các nhà đầu tÆ° để há» tiếp bÆ°á»›c cùng công ty bạn”.
Khi hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh của bạn có được má»™t bÆ°á»›c tiến má»›i vá» phía trÆ°á»›c, thá»i Ä‘iểm thích hợp cho việc Ä‘á» xuất má»™t cuá»™c gặp gỡ khác – nÆ¡i mà bạn Ä‘á» xuất kêu gá»i vốn góp – Ä‘ã đến.
Gắn kết
4. Khi sẵn sàng Ä‘á» cáºp tá»›i chủ Ä‘á» tiá»n bạc, bạn có thể thấy rằng không quá khó khăn vá»›i việc Ä‘Æ°a ra má»™t gợi ý.
Corcoran tại SmartFlix chÆ°a từng Ä‘á» nghị bất cứ ai đầu tÆ° vào, nhÆ°ng ông có những ngÆ°á»i tình nguyện. Trong newsletter của SmartFlix vào mùa hè năm nay, Corconran Ä‘á» cáºp rằng dá»± Ä‘oán tăng trưởng là rất lạc quan, nhÆ°ng ông không chắc chắn cần tìm nguồn vốn ở Ä‘ây. Trong vòng 2 ngày sau Ä‘ó, ông Ä‘ã có lá»i má»i.
Cho dù không có ai “quăng” tiá»n cho bạn, bạn vẫn có thể biết rõ ai là nhà đầu tÆ° tiá»m năng tốt nhất của mình và bao nhiêu tiá»n há» sẵn lòng đầu tÆ° vào công ty bạn. Bạn cÅ©ng nên xác định rõ mình cần bao nhiêu tiá»n và bạn sẵn lòng từ bá» những gì để có được nó – có thể là má»™t chiếc ghế trong há»™i đồng quản trị hay má»™t vài vị trí cố vấn khác. Hãy Ä‘á» nghị hÆ¡n má»™t cuá»™c gặp vá»›i các nhà đầu tÆ° của bạn và nói chuyện vá»›i há» vá» các mục tiêu của công ty bạn má»™t cách chân thá»±c nhất. Nếu há» không đồng ý vá»›i bạn vá» chiến lược, hãy thẳng thắn há»i tại sao. Cuối cùng, nếu há» trả lá»i “Có”, hãy má»i các luáºt sÆ° và ngân hàng vào cuá»™c để thu xếp các thủ tục chính thức.
Trong trÆ°á»ng hợp nhà đầu tÆ° tiá»m năng của bạn trả lá»i “Không”, đừng nản lòng hay nghÄ© rằng ná»— lá»±c của bạn Ä‘ã lãng phí. Rolnick Ä‘ã làm thất vá»ng rất nhiá»u chủ công ty nhÆ°ng ông vẫn giữ mối liêc lạc vá»›i há» bởi vì: “Nếu tôi nghÄ© há» là những con ngÆ°á»i chất lượng vá»›i những ý tưởng chất lượng, tôi sẽ luôn muốn duy trì mối quan hệ”. HÆ¡n má»™t lần Rolnick Ä‘ã quyết định ủng há»™ má»™t công ty má»™t thá»i gian sau khi từ chối đầu tÆ° trÆ°á»›c Ä‘ó.
Nói cách khác, nếu lần đầu không thành công, bạn nên tiếp tục Ä‘á» nghị lại và Ä‘á» nghị lại lần nữa.