Không thể có nhận thức mới bằng tầm nhìn cũ

Tại sao cần sáng tạo và đổi má»›i? má»—i lần bạn trả lời sẽ có má»™t Ä‘áp án khác nhau. NhÆ°ng câu trả lời chÆ°a dẫn bạn đến việc thay đổi. Tuy nhiên, nếu bạn suy nghÄ© dÆ°á»›i dạng các họng súng vô hình, thái Ä‘á»™ của bạn sẽ khác.

Họng súng tài chính
Tiền Ä‘ã trở thành má»™t nhu cầu của tất cả mọi người, từ nhà tu ẩn mình trên Tây Tạng huyền bí đến tổng thống quyền lá»±c của nÆ°á»›c Mỹ đều bị ảnh hưởng và tác Ä‘á»™ng bởi họng súng này. Tiền trở thành nhu cầu vạn năng vì nó có thể dá»… dàng chuyển hoá để thoả mãn các nhu cầu khác từ ăn uống, nhà cá»­a đến quan hệ và danh vọng hay sá»± khẳng định mình. Họng súng này Ä‘ang khiến chúng ta phải làm việc, tranh đấu, thay đổi, cải tiến, kiếm tìm các cÆ¡ há»™i nhằm Ä‘áp ứng nhu cầu ngày tăng về tài chính. Có phải vợ, hoặc chồng, hoặc con, hoặc bố mẹ của bạn Ä‘ang chÄ©a mÅ©i súng này về phía bạn không?

 

Họng súng chính sách
Các chính sách sẽ tác Ä‘á»™ng thần kỳ đến số phận của má»—i con người hay doanh nghiệp. Nó có thể biến má»™t người nông dân trở thành tá»· phú sau má»™t Ä‘êm hoặc ngược lại má»™t doanh nhân thành đạt trở thành má»™t kẻ trắng tay. Các chính sách ra đời hàng năm về thuế, quy hoạch, tạo ra cả hai, cÆ¡ há»™i và nguy cÆ¡. Người biết dá»± báo và tận dụng nó sẽ có công cụ má»›i để cạnh tranh hoặc biến nó trở thành lợi thế. Ngược lại, sá»± thiếu sáng tạo, không nắm bắt thông tin sẽ khiến cho cá nhân Ä‘ó, doanh nghiệp Ä‘ó trở thành nạn nhân do thiếu may mắn.

Họng súng công nghệ
Vá»›i sá»± thay đổi không ngừng và Ä‘á»™t phá trong công nghệ thông tin, sinh học, y học, Ä‘ã tạo ra những công cụ lao Ä‘á»™ng má»›i hiện đại Ä‘ã giảm thiểu thời gian, công sức lao Ä‘á»™ng cÅ©ng nhÆ° nối dài giác quan của con người. Tuy nhiên, khả năng ứng dụng các công nghệ má»›i sao cho chúng trở thành những bàn đạp nhảy vọt cho sá»± phát triển của doanh nghiệp và giảm thiểu các tác hại đỏi hỏi má»™t sá»± suy nghÄ©, tÆ° duy bao quát rá»™ng khắp, phân tích, Ä‘ánh giá trên nhiều phÆ°Æ¡ng diện, nhiều yếu tố. Vì công nghệ giúp tăng tốc Ä‘á»™, mở rá»™ng không gian tác Ä‘á»™ng do Ä‘ó nếu không biết dùng sẽ chỉ làm tăng tốc đến thất bại và mở rá»™ng vùng bị ‘thiên tai’. NhÆ° vậy khả năng sáng tạo, cập nhật, vận dụng công nghệ má»›i sẽ giúp bạn ít nhất tránh khỏi làn đạn của những sáng chế, phát minh má»›i hoặc nếu may mắn hÆ¡n bạn sẽ là người nắm được họng súng này.

Họng súng văn hoá – xã há»™i
Các niềm tin, hệ tÆ° tưởng, thái Ä‘á»™ sống của các thế hệ Ä‘ã thay đổi nhanh tá»· lệ vá»›i tốc Ä‘á»™ thay đổi của công nghệ thông tin. Ở Việt nam, thế hệ 8X Ä‘ã nghÄ© khác nhiều vá»›i 7X, tÆ°Æ¡ng tá»±, giá trị theo Ä‘uổi của 9X ‘đời đầu’ cÅ©ng không giống vá»›i 8X. Có lẽ 9X đời cuối cÅ©ng sẽ chứng minh 9X đời đầu là lạc hậu vá»›i phong cách sống má»›i. Trong gia Ä‘ình và doanh nghiệp cÅ©ng nảy sinh nhiều vấn đề do sá»± thay đổi và khác biệt giữa quan Ä‘iểm sống, niềm tin, văn hoá, cách ứng xá»­ của các thế hệ. Sá»± gắn kết của hai người để trở thành má»™t gia Ä‘ình có thể chỉ cần qua vài lần chát vá»›i nhau hoặc dá»±a trên bói toán về hợp xung của số mạng. Nhân viên cÅ©ng không còn nhiều tÆ° tưởng về sá»± trung thành, sá»± cống hiến, nên sá»± gắn kết vá»›i doanh nghiệp càng trở thành thách thức lá»›n cho nhà quản lý. Chúng ta có thể không nhận thức đầy đủ những thay đổi về văn hoá xã há»™i trong những năm gần Ä‘ây, nhÆ°ng chắc chắn là, chúng ta chÆ°a biết gì về tÆ°Æ¡ng lai của những thay đổi này. Đừng để họng súng này ‘hạ’ bạn.

Họng súng môi trường
Chúng ta Ä‘ang đứng trÆ°á»›c những thách thức chÆ°a từng có, chúng ta Ä‘ang phải đối mặt vá»›i má»™t loại ‘giặc’ má»›i. Cho dù Việt nam Ä‘ã Ä‘uổi được giặc ngoại xâm, giảm bá»›t giặc Ä‘ói và dốt, chúng ta sẽ phải chiến đấu vá»›i những biến đổi khí hậu. Loại giặc má»›i này Ä‘ang tàn phá mùa màng, công trình, cuá»™c sống, sá»± ổn định. Không riêng má»™t quốc gia nào không bị ảnh hưởng nếu trái đất bị ngập trong biển nÆ°á»›c. Chính vậy, mà bảo vệ môi trường, sản phẩm thân thiện môi trường, những người sống biết quan tâm đến môi trường Ä‘ang ngày càng nhận được sá»± kính trọng, sá»± quan tâm của cá»™ng đồng. Doanh nghiệp Ä‘i ngược lại xu hÆ°á»›ng này sẽ bị coi là tổ chức ‘giết’ người không dùng súng và chắc chắn họng súng môi trường sẽ chÄ©a vào họ đầu tiên.

Họng súng khách hàng
Thị trường không còn dá»… dàng phân chia nhÆ° trÆ°á»›c kia nữa, các sản phẩm ngày càng khó để định vị hÆ¡n. Các doanh nghiệp Ä‘ang ngày càng chia nhỏ thị trường hÆ¡n nữa. Chúng ta Ä‘ã có dầu gá»™i đầu cho Ä‘àn ông, Ä‘àn bà, dầu gá»™i đầu cho trẻ con từ 1 đến 5 tuổi và dầu gá»™i đầu cho thanh niên từ 10 đến 15 để hấp dẫn bạn cùng tuổi và ngược lại. Khách hàng ngày càng thông minh hÆ¡n, dá»… thay đổi, dá»… tiếp nhận những sản phẩm má»›i và dịch vụ má»›i, họ có thể so sánh và Ä‘ánh giá cả những thông tin ghi trên bao bì sản phẩm mà còn những giá trị, thông Ä‘iệp, phong cách, cảm xúc mà thÆ°Æ¡ng hiệu sản phẩm mang lại. Điều Ä‘ó mang lại áp lá»±c cho doanh nghiệp rất lá»›n vì để Ä‘i được vào ‘màn hình’ lá»±a chọn của khách hàng Ä‘ã là khó chÆ°a kể việc thuyết phục họ sá»­ dụng sản phẩm và dịch vụ của mình. Điều này cÅ©ng có nghÄ©a chi phí quảng cáo, tiếp thị sẽ càng ngày càng tăng dẫn đến rủi ro cao hÆ¡n cho việc tung sản phẩm, dịch vụ má»›i cho doanh nghiệp lá»›n và rào cản cao hÆ¡n cho những doanh nghiệp nhỏ nếu không tìm được con đường Ä‘á»™c Ä‘áo vừa ít tốn kém nhÆ°ng nhanh chóng Ä‘i đến trái tim của khách hàng. Khách hàng sẽ ngày càng cẩn thận, tá»± Ä‘iều chỉnh, nâng cao khả năng lá»±a chọn bởi vì họ, cÅ©ng giống nhÆ° bạn, cÅ©ng Ä‘ang phải đứng dÆ°á»›i nhiều họng súng.

Họng súng đối thủ cạnh tranh trá»±c tiếp
Đối thủ cạnh tranh trá»±c tiếp mang ý nghÄ©a rá»™ng. Nếu bạn là má»™t nhân viên thì những đồng nghiệp cÅ©ng có thể là đối thủ cạnh tranh trá»±c tiếp cho dù bạn vẫn phải hợp tác để hoàn thành mục tiêu chung. Đối vá»›i doanh nghiệp, đối thủ có thể không ngừng đổi má»›i để có thể ‘bắn hạ’ doanh nghiệp của bạn, chúng ta chỉ có thể biết được là bị bắn khi viên đạn Ä‘ã ghim vào người. Chính vì vậy, những biện pháp thu thập thông tin, so sánh, Ä‘o lường vá»›i đối thủ Ä‘ã ngày càng trở nên ít tác dụng vì khi bạn biết họ muốn làm gì vá»›i bạn thì mọi sá»± sẽ dường nhÆ° là Ä‘ã muá»™n. Điều khó nhất là cạnh tranh vá»›i chính mình vá»›i thái Ä‘á»™ hài lòng, cho là Ä‘ã đủ, cho là Ä‘ã hoàn hảo. Vì sao vậy?

Họng súng sản phẩm thay thế
Rất khó biết trÆ°á»›c tÆ°Æ¡ng lai, rất khó biết trÆ°á»›c những sản phẩm má»›i nào ra đời có thể ‘cắn’ má»™t phần miếng bánh thị trường của bạn khi mà tốc Ä‘á»™ thay đổi sẽ không giảm mà sẽ tiếp tục tăng lên. Người Ä‘i sau sẽ thách thức người Ä‘i trÆ°á»›c. Những doanh nghiệp nhỏ vá»›i khả năng linh hoạt, cÆ¡ Ä‘á»™ng, chấp nhận rủi ro lá»›n để thám hiểm các phát hiện má»›i sẽ tạo ra Ä‘á»™ng lá»±c lá»›n cho sá»± Ä‘a dạng sản phẩm, Ä‘a dạng dịch vụ và chiến lược thâm nhập. CÆ¡n sóng kinh tế, pháp luật, môi trường, khoa học, công nghệ, kỹ thuật, tôn giáo Ä‘ã, Ä‘ang và sẽ vùi lấp nhiều niềm tin vào sá»± an toàn, sá»± chắc chắn, sá»± vÄ©nh cá»­u để chỉ còn lại má»™t trụ cá»™t nhận thức duy nhất ‘thế giá»›i luôn thay đổi’.

Họng súng của sá»± xâm lăng không biết trÆ°á»›c
Công nghệ Ä‘óng vai trò rất lá»›n trong việc thu hẹp không gian, rút ngắn thời gian tÆ°Æ¡ng tác của chúng ta, má»™t phản ứng phụ là khi không gian hẹp Ä‘i, thời gian ít Ä‘i thì sá»± cạnh tranh sẽ khốc liệt hÆ¡n. Không phải ngẫu nhiên, những tÆ° tưởng về quản trị kinh doanh ngày này thường nói đến nhÆ° ‘Đổi má»›i là năng lá»±c cốt lõi của mọi tổ chức’, các chiến lược kinh doanh nhÆ° “Đại dÆ°Æ¡ng xanh”, “Phát triển ra ngoài năng lá»±c nõi”, “Từ tốt đến vÄ© đại” Ä‘ang là những tÆ° tưởng thời thượng. Những Ä‘úc kết này được đăng vào 5 năm gần Ä‘ây trên tạp chí quản trị kinh doanh hàng đầu của Mỹ, Harvard Business Review, chỉ để mô tả, khái quát lại những gì mà các tập Ä‘oàn quốc tế Ä‘ã vận dụng. NhÆ° vậy nguy cÆ¡ của các sản phẩm, dịch vụ, trong nÆ°á»›c không còn là Ä‘iều Ä‘áng bàn nữa, Ä‘iều Ä‘áng quan tâm lúc này là giải pháp cho không chỉ 1 đến 5 năm trÆ°á»›c mắt mà còn cho 30 đến 50 năm tiếp theo.

Đòi hỏi sáng tạo và đổi má»›i ngày nay
Không phải ngẫu nhiên Bá»™ chính trị, Đảng và Chính phủ phát Ä‘á»™ng chÆ°Æ¡ng trình học tập TÆ° tưởng – Đạo đức Hồ Chí Minh. TÆ° tưởng Ä‘ã giúp dân tá»™c Việt Nam Ä‘oàn kết vượt qua thá»­ thách lá»›n nhất, chặng đường gian nan nhất đề từ má»™t nÆ°á»›c phong kiến, thuá»™c địa trở thành má»™t nÆ°á»›c hiện đại, Ä‘á»™c lập, tá»± chủ. TÆ° tưởng Hồ Chí Minh khó có thể tóm tắt trong vài câu nói, nhÆ°ng ít nhất, tÆ° tưởng Ä‘ó chứa Ä‘á»±ng tÆ° duy sáng tạo, tÆ° duy đổi má»›i, tÆ° duy Ä‘á»™t phá. TÆ° duy sáng tạo má»›i có thể giải quyết triệt để các mâu thuẫn cÆ¡ bản, lấy yếu thắng mạnh, chuyển hoá ngoại lá»±c thành sức mạnh. TÆ° duy đổi má»›i là học Ä‘i Ä‘ôi vá»›i hành, nói Ä‘i Ä‘ôi vá»›i làm, tiếp thu có chọn lọc, để ứng dụng và triển khai má»™t cách sáng tạo những học thuyết, những tÆ° tưởng của nhân loại sao cho phù hợp vá»›i truyền thống của dân tá»™c, sức mạnh của nhân dân, hạn chế Ä‘iểm yếu, chuyển hoá nguy cÆ¡ thành cÆ¡ há»™i giúp nhanh đến mục Ä‘ích hoà bình. TÆ° tưởng Ä‘á»™t phá dá»±a trên những khả năng dá»± báo, phán Ä‘oán quy luật, nắm bắt thời cÆ¡ và dốc toàn tâm, sức thá»±c hiện.

Tóm lại, má»—i cá nhân trong má»—i doanh nghiệp ngày này cần phát triển năng lá»±c sáng tạo và đổi má»›i má»™t cách thá»±c tế, khoa học, có mục Ä‘ích rõ ràng tránh những kết quả viển vông, thiếu cÆ¡ sở, không Ä‘em lại lợi ích. Má»—i nhân viên, nhà quản lý cần nâng cấp chính mình để cùng xây dá»±ng doanh nghiệp thành công bền vững về mặt tài chính, tuân thủ pháp luật và vận dụng chính sách má»™t cách hợp lý, hợp cÆ¡. Chúng ta cần lá»±a chọn và phát triển những công nghệ phù hợp, thân thiện vá»›i môi trường và xây dá»±ng giá trị, niềm tin dá»±a trên đạo lý và khoa học.

TÆ° duy sáng tạo và đổi má»›i sẽ không thoả hiệp mà cần xá»­ lý triệt để các mâu thuẫn, khai thác tối Æ°u lợi thế các nguồn lá»±c có sẵn và phát triển các lợi thế má»›i. HÆ¡n thế nữa, tÆ° duy sáng tạo sẽ bao gồm cả quá trình tìm kiếm các nguyên tắc sáng tạo, phát hiện các quy luật phát triển nhằm thiết kế nên cÆ¡ há»™i tăng trưởng Ä‘á»™t phá. HÆ¡n tất cả mọi Ä‘iều, sáng tạo, đổi má»›i, phát triển cần Ä‘em lại hoà bình, thịnh vượng, hạnh phúc cho má»—i cá nhân, tổ chức, dân tá»™c và thế giá»›i