Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, việc mở cá»a, giao lưu kinh tế – văn hóa vá»›i các nước là Ä‘iá»u không thể tránh khá»i và rá»§i ro trên thương trưá»ng đối vá»›i các doanh nghiệp cÅ©ng không nhá». Phân tích SWOT sẽ giúp các doanh nghiệp “cân – Ä‘ong – Ä‘o – đếm” má»™t cách chính xác trước khi quyết định thâm nháºp thị trưá»ng quốc tế.
SWOT là từ ghép từ các chữ cái đầu cá»§a các từ tiếng Anh gồm Strengths, Weaknesses, Opportunities và Threats.
Phân tích SWOT là má»™t trong 5 bước hình thành chiến lược kinh doanh cá»§a má»™t doanh nghiệp bao gồm: xác láºp tôn chỉ cá»§a doanh nghiệp, phân tích SWOT, xác định mục tiêu chiến lược, hình thành các mục tiêu và kế hoạch chiến lược, xác định cÆ¡ chế kiểm soát chiến lược. Má»™t khi doanh nghiệp muốn phát triển, từng bước tạo láºp uy tín, thương hiệu cho mình má»™t cách chắc chắn và bá»n vững thì phân tích SWOT là má»™t khâu không thể thiếu trong quá trình hoạch định chiến lược kinh doanh cá»§a doanh nghiệp.
Như váºy, phân tích SWOT là phân tích các yếu tố môi trưá»ng bên ngoài mà doanh nghiệp phải đối mặt (các cÆ¡ há»™i và nguy cÆ¡) cÅ©ng như các yếu tố thuá»™c môi trưá»ng ná»™i bá»™ doanh nghiệp (các mặt mạnh và mặt yếu). Äây là má»™t việc làm khó Ä‘òi há»i nhiá»u thá»i gian, công sức, chi phí, khả năng thu nháºp, phân tích và xá» lý thông tin sao cho hiệu quả nhất.
Doanh nghiệp xác định các cÆ¡ há»™i và nguy cÆ¡ thông qua phân tích dữ liệu vá» thay đổi trong các môi trưá»ng: kinh tế, tài chính, chính trị, pháp lý, xã há»™i và cạnh tranh ở các thị trưá»ng nÆ¡i doanh nghiệp Ä‘ang hoạt động hoặc dá»± định thâm nháºp. Các cÆ¡ há»™i có thể bao gồm tiá»m năng phát triển thị trưá»ng, khoảng trống thị trưá»ng, gần nguồn nguyên liệu hay nguồn nhân công rẻ và có tay nghá» phù hợp. Các nguy cÆ¡ đối vá»›i doanh nghiệp có thể là thị trưá»ng bị thu hẹp, cạnh tranh ngày càng khốc liệt, những thay đổi vá» chính sách có thể xảy ra, bất ổn vá» chính trị ở các thị trưá»ng chá»§ chốt hay sá»± phát triển công nghệ má»›i làm cho các phương tiện và dây chuyá»n sản xuất cá»§a doanh nghiệp có nguy cÆ¡ trở nên lạc háºu.
Vá»›i việc phân tích môi trưá»ng ná»™i bá»™ cá»§a doanh nghiệp, các mặt mạnh vá» tổ chức doanh nghiệp có thể là các kỹ năng, nguồn lá»±c và những lợi thế mà doanh nghiệp có được trước các đối thá»§ cạnh tranh (năng lá»±c chá»§ chốt cá»§a doanh nghiệp) như có nhiá»u nhà quản trị tài năng, có công nghệ vượt trá»™i, thương hiệu nổi tiếng, có sẵn tiá»n mặt, doanh nghiệp có hình ảnh tốt trong mắt công chúng hay chiếm thị phần lá»›n trong các thị thưá»ng chá»§ chốt. Những mặt yếu cá»§a doanh nghiệp thể hiện ở những thiểu sót hoặc nhược Ä‘iểm và kỹ năng, nguồn lá»±c hay các yếu tố hạn chế năng lá»±c cạnh tranh cá»§a các doanh nghiệp. Äó có thể là mạng lưới phân phối kém hiệu quả, quan hệ lao động không tốt, thiếu các nhà quản trị có kinh nghiệm quốc tế hay sản phẩm lạc háºu so vá»›i các đối thá»§ cạnh tranh…
Kết quả cá»§a quá trình phân tích SWOT phải đảm bảo được tính cụ thể, chính xác, thá»±c tế và khả thi vì doanh nghiệp sẽ sá» dụng kết quả Ä‘ó để thá»±c hiện những bước tiếp theo như: hình thành chiến lược, mục tiêu chiến lược chiến thuáºt và cÆ¡ chế kiểm soát chiến lược cụ thể. Chiến lược hiệu quả là những chiến lược táºn dụng được các co há»™i bên ngoài và sức mạnh bên trong cÅ©ng như vô hiệu hóa được những nguy cÆ¡ bên ngoài và hạn chế hoặc vượt qua được những yếu kém cá»§a bản thân doanh nghiệp. Mục tiêu chiến lược (là những mục tiêu chính mà doanh nghiệp muốn theo Ä‘uổi thông qua việc thá»±c hiện má»™t loạt các hành động cụ thể) phải Ä‘o lưá»ng được, mang tính khả thi và có thá»i hạn thá»±c hiện. Các chiến thuáºt thưá»ng được thiết láºp theo hướng táºp trung cụ thể hóa chi tiết việc thá»±c hiện các kế hoạch chi tiết như thế nào. CÆ¡ chế kiểm soát chiến lược là cÆ¡ chế quản lý và tổ chức chiến lược mà doanh nghiệp sá» dụng để kiểm soát bất cứ bước nào trong 5 bước hình thành chiến lược nhằm đảm bảo quá trình thá»±c hiện Ä‘i theo Ä‘úng định hướng mục tiêu chiến lược.
Chẳng hạn cho tá»›i năm 1992, Walt Disney Company luôn thành công ở những công viên chá»§ đỠDisneyland ở Anaheim, Calífornia (1955), ở Florida (1970), và ở Tokyo (1983). Năm 1992, Disney lại tiếp tục thành công tại Paris nhà những kết quả chính xác thá»±c tế và khả thi cá»§a quá trình phân tích SWOT, cụ thể, S: Sá»± nổi tiếng cá»§a các nhân váºt phim hoạt hình, thương hiệu Walt Disney nổi tiếng, tiá»m lá»±c tài chính vững mạnh, W: sá»± hiểu biết vá» văn hóa, sở thích cá»§a ngưá»i Pháp chưa đầy đủ, O: Vị trí địa lý cá»§a Phi thuáºn lợi (trung tâm Châu Âu), Chính phá»§ Pháp có những biện pháp khuyến khích và há»— trợ vá» giao thông, vá» giá đất, vá» Ä‘óng góp cổ phần… T: Sá»± cạnh tranh cá»§a các công viên chá»§ đỠkhác ở Paris…