Vốn ít, quy mô nhá», nhiá»u công ty tÆ° nhân phải bá» qua các cÆ¡ há»™i làm ăn, nhiá»u dá»± án khả thi cÅ©ng không thể thá»±c hiện.
Thị trÆ°á»ng chứng khoán (TTCK) phát triển Ä‘ã mở ra lối thoát cho không ít công ty Ä‘ang gặp khó khăn nhÆ° váºy thông qua việc chuyển đổi thành công ty cổ phần (CTCP), phát hành cổ phiếu (CP) tăng quy mô vốn, nâng cấp quản trị. Tuy nhiên, mặt trái của nó cÅ©ng Ä‘ang tạo ra những rủi ro rất lá»›n cho các nhà đầu tÆ° (NÄT).
Nâng cấp quản trị, vấn Ä‘á» quan trá»ng nhất
Cuối quý 1 năm 2007, Công ty TNHH ô tô TrÆ°á»ng Hải chính thức chuyển đổi thành CTCP ô tô TrÆ°á»ng Hải (Thaco). Ông Trần Bá DÆ°Æ¡ng, Chủ tịch HÄQT kiêm Giám đốc Ä‘iá»u hành Thaco, cho biết, ông Ä‘ã thai nghén mô hình CTCP vào những năm 1998 nhÆ°ng tại thá»i Ä‘iểm Ä‘ó, Thaco còn là công ty nhá», hoạt Ä‘á»™ng chính là làm đại lý bán hàng cho các hãng xe: Daewoo, Daihatsu, Mercedes… và nháºp khẩu, tân trang xe ô tô cÅ©. Chính vì váºy, dù biết được xu thế và sá»± linh hoạt của mô hình CTCP nhÆ°ng ông cÅ©ng nháºn thấy, mô hình công ty tÆ° nhân là vừa đủ. Sau 10 năm hoạt Ä‘á»™ng, quy mô ngày càng mở rá»™ng. Năm 2001, Thaco chính thức tham gia vào thị trÆ°á»ng ô tô vá»›i tÆ° cách là doanh nghiệp (DN) tÆ° nhân đầu tiên đầu tÆ° sản xuất lắp ráp xe ô tô tại Việt Nam. Năm 2004, Thaco tiếp tục thành láºp Công ty váºn tải biển Chu Lai – TrÆ°á»ng Hải; Công ty liên doanh sản xuất keo Việt – Gemphil; Công ty liên doanh sản xuất ghế và dây Ä‘iện ô tô VCNA… Vá»›i quy mô và sá»± phát triển này, mô hình công ty TNHH không còn phù hợp. "Vá»›i Thaco, vấn Ä‘á» quan trá»ng nhất khi chuyển sang CTCP là sá»± thay đổi vá» quản trị. Khi công ty lá»›n hÆ¡n Ä‘òi há»i sá»± phân cấp, phân quyá»n vá»›i những quyá»n lợi Ä‘i kèm sẽ khiến bá»™ máy hoạt Ä‘á»™ng chuyên nghiệp và hiệu quả hÆ¡n. Äó là chÆ°a kể đến, trong môi trÆ°á»ng hiện nay công ty lá»›n lên Ä‘òi há»i sá»± liên kết vá»›i các công ty khác cả vá» trách nhiệm và quyá»n lợi. Mô hình cổ phần má»›i Ä‘áp ứng nổi những yêu cầu Ä‘ó" – ông DÆ°Æ¡ng nói.
CTCP VÄ©nh Cá»u cÅ©ng là công ty được Ä‘ánh giá là thành công khi chuyển sang mô hình CTCP. Ông Trần Hoàng VÅ©, Phó tổng giám đốc công ty cho biết, mục Ä‘ích chuyển đổi của VÄ©nh Cá»u là huy Ä‘á»™ng tài lá»±c, váºt lá»±c. Sau gần 1 năm hoạt Ä‘á»™ng theo mô hình má»›i vá»›i những kết quả bÆ°á»›c đầu khả quan (tăng trưởng 30%/năm) kèm theo má»™t số hạng mục đầu tÆ° Ä‘ã chín muồi, công ty má»›i lên kế hoạch phát hành CP huy Ä‘á»™ng vốn và đặt mục tiêu niêm yết CP vào năm 2009. "Thành công lá»›n nhất của chúng tôi là Ä‘Æ°a được má»™t số cổ Ä‘ông lá»›n, có kinh nghiệm trong lÄ©nh vá»±c váºt liệu xây dá»±ng tÆ° vấn vá» quản trị cho VÄ©nh Cá»u" – ông VÅ© nói.
Huy Ä‘á»™ng vốn – con dao 2 lưỡi
Lợi thế huy Ä‘á»™ng vốn thông qua phát hành CP Ä‘ang tạo lá»±c hút đối vá»›i không ít DN tÆ° nhân trong thá»i gian qua. Không ít công ty Ä‘ã phát hành CP huy Ä‘á»™ng vốn lợi dụng sá»± tăng trưởng nóng của TTCK để thu giá trị thặng dÆ°. Äiá»u nguy hiểm là không ít công ty do không có kế hoạch sá» dụng vốn khả thi nên sau khi huy Ä‘á»™ng vốn lại mang số tiá»n này "quăng" lại TTCK để kiếm lá»i. Những NÄT mua CP của các DN này sẽ vô cùng rủi ro. Giám đốc má»™t DN Ä‘ang chuẩn bị cổ phần hóa thừa nháºn, huy Ä‘á»™ng vốn là quan trá»ng nhÆ°ng cÅ©ng là con dao 2 lưỡi. Nếu công ty tháºt sá»± lá»›n, có những dá»± án khả thi Ä‘ã chín muồi thì việc huy Ä‘á»™ng vốn thông qua phát hành CP má»›i hiệu quả.
Ông Huy Nam, chuyên gia chứng khoán tài chính, nháºn định, các công ty muốn chuyển đổi sang CTCP phải có chủ trÆ°Æ¡ng nhất quán và kế hoạch kinh doanh rõ ràng, nếu không có kế hoạch kinh doanh cụ thể, khả thi thì nguồn vốn này sẽ trở thành gánh nặng. "Tái cấu trúc phải Ä‘i từ căn bản. Nó cải thiện vá» quản trị, tăng cÆ°á»ng vá» sức mạnh, Ä‘á»™i ngÅ© vì các chính sách phải Ä‘i theo các quy Æ°á»›c khi phát triển thành công ty đại chúng. Chính vì váºy, muốn tái cấu trúc công ty cần có chiến lược cụ thể, có sá»± chuẩn bị và lá»™ trình cụ thể. Phải táºp dượt, huấn luyện Ä‘á»™i ngÅ© cán bá»™ quản lý và nhân viên Ä‘i theo lá»™ trình Ä‘ã vạch ra. Nếu không việc chuyển đổi sẽ Ä‘i vào bế tắc" – ông Huy Nam cho biết.