Cổ phiếu ngành điện không dễ lãi

Trong số các doanh nghiệp ngành Ä‘iện tiến hành đấu giá cổ phần qua thị trường chứng khoán từ đầu năm tá»›i nay, tá»· trọng doanh nghiệp phải tiến hành đấu giá lại chiếm trên 50%, vì bị nhà đầu tÆ° bỏ cọc trên 30% số cổ phần.

Má»™t số doanh nghiệp khi thá»±c hiện đấu giá lần 2 có mức giá bình quân chỉ bằng 50% giá của lần 1.

Má»™t số nhà máy Ä‘iện được quan tâm trÆ°á»›c Ä‘ây nhÆ° Thuá»· Ä‘iện A LÆ°á»›i, Nậm Chiến… Ä‘ang trong quá trình xây dá»±ng nhà máy cÅ©ng có tình trạng "Ä‘óng về giá" khiến các nhà đầu tÆ° ngắn hạn không có cÆ¡ há»™i thu hồi vốn nhanh nhÆ° mong muốn.

 

Cổ phiếu ngành Ä‘iện vốn được các chuyên gia Ä‘ánh giá là khoản đầu tÆ° an toàn bởi hệ thống Ä‘iện Ä‘ang nằm trong tình trạng cung không Ä‘áp ứng được cầu, Ä‘iện làm ra vẫn được mua hết. Tuy nhiên, thá»±c tế việc huy Ä‘á»™ng vốn để đầu tÆ° vào lÄ©nh vá»±c sản xuất Ä‘iện nhÆ° má»™t số công ty cổ phần Ä‘Æ°a ra thời gian gần Ä‘ây lại không hoàn toàn "ngon ăn" nhÆ° quảng bá.

Điện là mặt hàng nhà nÆ°á»›c quy định giá và Ä‘iện làm ra không phải dùng xe ôtô để chở đến nÆ¡i tiêu thụ. Theo lá»™ trình của thị trường Ä‘iện thì phải tá»›i sau năm 2022, các nhà đầu tÆ° xây dá»±ng nhà máy Ä‘iện má»›i có cÆ¡ há»™i bán cho người tiêu dùng trá»±c tiếp.

Về nguyên tắc, bất cứ nhà máy Ä‘iện dù có quy mô công suất ở mức nào thì trÆ°á»›c khi xây dá»±ng đều phải có sá»± thoả thuận vá»›i Tổng công ty Điện lá»±c Việt Nam (EVN) về việc đấu nối lÆ°á»›i Ä‘iện và mức giá Ä‘iện. Hiện mức giá này thường phải dÆ°á»›i 4,5 cents/kWh thì má»›i có cÆ¡ há»™i được xem xét. Đối vá»›i các nhà máy Ä‘iện quy mô dÆ°á»›i 20 MW trở xuống, các vấn đề Ä‘àm phán về đấu nối vá»›i lÆ°á»›i Ä‘iện quốc gia và giá bán không phải quá khó khăn, nhÆ°ng các nhà máy này hầu nhÆ° chỉ là dá»± án thuá»· Ä‘iện nhỏ, tận dụng dòng chảy của các con sông nhỏ.

Trên thá»±c tế, tất cả các dòng sông ở Việt Nam đều Ä‘ã được Ä‘Æ°a vào nghiên cứu và quy hoạch xây dá»±ng nhà máy thuá»· Ä‘iện, bởi bên cạnh mục tiêu phát Ä‘iện, tìm kiến lợi nhuận thuần tuý, còn vì mục tiêu chống lÅ©, cứu hạn. Vì thế, các nhà máy thuá»· Ä‘iện từ 50 MW trở lên nói chung thường có giá thành tốt nhất trong các nguồn Ä‘iện, không phải ai "xí phần" cÅ©ng được chia, nhất là các công ty tÆ° nhân.

Đối vá»›i các nhà máy nhiệt Ä‘iện chạy than mà má»™t số công ty cổ phần Ä‘ã ra thông tin là Ä‘ang xin làm, thì đều chÆ°a có dá»± án nào được Bá»™ Công nghiệp hay EVN chấp thuận. Nguyên nhân là để nhà máy có tính kinh tế thì phải có quy mô từ 300 MW trở lên. Theo tính toán của ngành Ä‘iện, cứ 1.000 MW thì cần khoảng 3 triệu tấn than sá»­ dụng má»—i năm.

NhÆ° vậy, Ä‘i kèm theo nhà máy Ä‘iện phải là cÆ¡ sở hạ tầng để nhập than vào nhà máy nhÆ° bến cảng, đường sắt; kho bãi chứa than đầu vào, bãi thải xỉ đầu ra, mức Ä‘á»™ ô nhiá»…m môi trường… Đặc biệt, giá thành bán Ä‘iện cho hệ thống Ä‘iện quốc gia phải dÆ°á»›i 4,5 cent/kWh và nhà máy Ä‘ó phải nằm trong quy hoạch phát triển ngành Ä‘iện do Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ phê duyệt từng thời kỳ (để ngành Ä‘iện chuẩn bị đầu tÆ° lÆ°á»›i Ä‘iện).

NhÆ° vậy, vá»›i những nhà máy nhiệt Ä‘iện, than "cứ tưởng" là nằm ở nÆ¡i Ä‘ã có lÆ°á»›i Ä‘iện quốc gia Ä‘i qua, nhà đầu tÆ° "chấp nhận" đầu tÆ° cÆ¡ sở hạ tầng khá tốn kém và giá bán Ä‘iện Ä‘Æ°a ra chào mời dÆ°á»›i 4,5 cent/kWh cÅ©ng không chắc Ä‘ã được xây dá»±ng. Mục tiêu của hệ thống Ä‘iện Việt Nam là Ä‘áp ứng phụ tải ngay tại chá»— nhằm giảm truyền tải trên hai đường dây 500 kV Bắc – Nam nhÆ° hiện nay.

Vì thế, nếu ý định đầu tÆ° vào Ä‘úng khu vá»±c được dá»± báo chÆ°a phát triển kinh tế mạnh trong khoảng 5-7 năm nữa, tức là làm ra không để dùng ngay trong khu vá»±c mà buá»™c phải truyền tải thì đề nghị đầu tÆ° cÅ©ng khó lòng được chấp thuận, vì đường truyền tải có giá»›i hạn trong khi không thể xây dá»±ng được nhiều đường 500 kV Bắc – Nam.

Đối vá»›i các dá»± án Ä‘iện khí, tình trạng cÅ©ng không khả quan hÆ¡n. Theo tính toán của các chuyên gia khi xây dá»±ng Tổng sÆ¡ đồ phát triển Ä‘iện tá»›i năm 2015, có tính tá»›i năm 2025 thì do nguồn khí dẫn vào bờ không dồi dào, nên chỉ có các nhà máy Ä‘iện thuá»™c sở hữu nhà nÆ°á»›c hoặc của các nhà đầu tÆ° mỏ khí và đường ống dẫn khí từ ngoài khÆ¡i vào bờ má»›i được Æ°u tiên xem xét trÆ°á»›c.

Chính vì vậy, viá»…n cảnh "là chủ đầu tÆ° xây dá»±ng nhà máy Ä‘iện này, nhà máy Ä‘iện kia" mà các công ty cổ phần Ä‘Æ°a ra gần Ä‘ây nhằm Ä‘ánh bóng thÆ°Æ¡ng hiệu của mình má»›i chỉ là "bánh vẽ"