Các doanh nghiệp thất bại do rất nhiá»u lý do. Äôi khi lý do là chính bạn. Hãy tìm hiểu làm thế nào bạn có thể trở thành ngÆ°á»i Ä‘ang hủy hoại công ty của chính mình—và làm thế nào để chấm dứt tình trạng Ä‘ó.
Các doanh nghiệp bị chết yểu, nhiá»u thất bại trong số Ä‘ó hầu nhÆ° không nằm trong tầm kiểm soát của doanh nhân: Cạnh tranh quá gay gắt. Công chúng không còn quan tâm đến sản phẩm hay dịch vụ của bạn nữa. Bạn là nạn nhân của váºn rủi—bạn mở má»™t doanh nghiệp tại bở vịnh chỉ má»™t vài tuần trÆ°á»›c khi Bão Katrina áºp tá»›i. Có thể má»™t nhân viên thân tín làm gian láºn sổ sách, hoặc má»™t khủng hoảng gia Ä‘ình làm cho bạn suy sụp.
NhÆ°ng Ä‘ôi khi, sá»± thá»±c Ä‘au lòng là doanh nghiệp sụp đổ vì má»™t lý do duy nhất: bạn. Cuối cùng, khi bất cứ công ty nào phải chịu khủng hoảng, có má»™t câu há»i mà má»i doanh nhân Ä‘á»u phải đặt ra khi nhìn vào gÆ°Æ¡ng:
Có phải tôi Ä‘ang hủy hoại doanh nghiệp của mình?
Chúng tôi Ä‘ã Ä‘á» nghị nhiá»u chuyên gia nói lên suy nghÄ© của há» vá» việc thông thÆ°á»ng làm thế nào chúng ta lại tá»± Ä‘á vào chân mình nhÆ° thế. Mặc dù có khoảng hÆ¡n 500 phÆ°Æ¡ng pháp để giết chết má»™t công ty Ä‘a quốc gia hay bóp nghẹt má»™t công ty nhá» trong má»™t ngày, chúng tôi đồng ý rằng có năm cách để việc này dá»… xảy ra nhất.
Quản lý vi mô
NhÆ° ngÆ°á»i ta vẫn nói, bÆ°á»›c đầu tiên là nháºn định bạn có vấn Ä‘á». Tốt thôi, nhÆ°ng những dấu hiệu là gì? Margaret Morford, chủ tịch đồng thá»i là chủ sở hữu hãng HR Edge, má»™t công ty tÆ° vấn quản lý tại Brentwood, bang Tennessee, chỉ ra má»™t số dấu hiệu khó nháºn thấy chỉ ra rằng việc quản lý vi mô của bạn Ä‘ã ra ngoài tầm kiểm soát. Ví dụ:
• Morford nói: “Những ngÆ°á»i làm việc cho bạn luôn luôn trình bày những vấn Ä‘á», nhÆ°ng không bao giá» Ä‘Æ°a ra các giải pháp.” Nhân viên có lẽ Ä‘ang tá»± há»i tại sao há» lại phải báºn tâm khi mà bạn luôn luôn có giải pháp.
• Công ty có tỉ lệ luân chuyển công việc cao bất thÆ°á»ng.
• Không ai ná»™p dá»± án cho bạn mà bạn lại không phải chỉnh sá»a cái gì Ä‘ó. Morford nói: “Sau má»™t thá»i gian, má»i ngÆ°á»i sẽ bắt đầu ná»™p những thành phẩm cẩu thả vì há» biết dù thế nào thì bạn cÅ©ng sẽ thay đổi nói.”
Rich Enos, đồng sáng láºp ra hãng StudySmart có trụ sở tại Boston, má»™t dịch vụ cung cấp gia sÆ° má»™t dạy má»™t cho há»c sinh từ nhà trẻ đến lá»›p 12, Ä‘ã nháºn ra má»™t số dấu hiệu nhÆ° thế (ví dụ nhÆ° tỉ lệ luân chuyển cao) và sá»›m phát hiện ra rằng nhân viên của anh cảm thấy bị quản lý vi mô. Khi Enos và ngÆ°á»i đồng sáng láºp Greg Zumas, má»™t ngÆ°á»i 31 tuổi và má»™t ngÆ°á»i 29, Ä‘ã mở công ty StudySmart vào năm 2000, há» Ä‘ã làm tất cả má»i việc trong doanh nghiệp. Má»™t cách tá»± nhiêm—há» là công ty khởi nghiệp không có nhân viên. NhÆ°ng má»™t thá»i gian dài sau khi Ä‘ã tuyển thêm nhân viên, há» vẫn tiếp tục làm má»i việc.
Enos và Zumas cảm thấy há» Ä‘ã giải quyết được vấn Ä‘á» quản lý vi mô bằng cách mà có lẽ bạn cÅ©ng Ä‘oán ra, Ä‘ó là quản lý vi mô cách há» quản lý vi mô. Ngày nay, nhÆ° Enos nói, các nhân viên của Study-Smart:
• Hiểu những gì ở hỠđược trông đợi qua những mục tiêu được xác định rõ ràng.
• Äược Ä‘ào tạo và cung cấp các nguồn lá»±c cần thiết để đạt được những mục tiêu của há».
• Äược có không gian riêng để làm việc nhằm đạt tá»›i những mục tiêu Ä‘ó.
• Báo cáo và Ä‘ánh giá tiến Ä‘á»™ thá»±c hiện mục tiêu của há».
• Sẵn sàng nháºn sá»± hÆ°á»›ng dẫn và giám sát thêm khi hiệu quả công việc có vẻ nhÆ° sẽ không đạt được mục tiêu, và được công nháºn và trao quyá»n tá»± chủ hÆ¡n nếu đạt mục tiêu.
Giải pháp nhiá»u bÆ°á»›c của há» trông có vẻ rắc rối, nhÆ°ng nếu nó cho phép những ngÆ°á»i sáng láºp ra công ty táºp trung vào việc tạo không gian thoải mái cho nhân viên làm việc, Ä‘ó má»›i là Ä‘iá»u quan trá»ng. Và nó dÆ°á»ng nhÆ° Ä‘ã có hiệu quả: tỉ lệ giữ được chân nhân viên tại StudySmart tăng lên, công ty Ä‘ã mở các văn phòng đại diện ở bảy thành phố trên khắp nÆ°á»›c Mỹ, và doanh thu năm 2006 vào khoảng 3,2 triệu Ä‘ô la.
Dù bạn làm gì, cần phải nghiêm khắc má»›i ngừng được việc quản lý vi mô, đặc biệt là nếu bạn Ä‘ã Ä‘ào tạo cho nhân viên đến gặp bạn má»—i khi có vấn Ä‘á». Khi Ä‘iá»u Ä‘ó xảy ra, Morford Ä‘Æ°a ra má»™t ý: “Má»—i lần có ai Ä‘ó trình bày vá»›i bạn má»™t vấn Ä‘á», hãy há»i há» ‘Anh nghÄ© chúng ta nên làm gì?’ Nếu bạn không thích Ä‘á» xuất Ä‘ó, hãy há»i tiếp câu này: ‘Nếu chúng ta thá»±c hiện Ä‘iá»u Ä‘ó, anh sẽ làm gì vá» việc (Ä‘iá»n vào chá»— trống)?’ Hãy cho há» thá»i gian suy nghÄ©. Há» sẽ sá»a đổi sá»± phản đối của bạn, trong trÆ°á»ng hợp nào bạn nên thá»±c hiện Ä‘á» xuất của há», hoặc là há» sẽ Ä‘Æ°a ra Ä‘á» xuất má»›i.”
Tiêu tiá»n sai chá»—
Peter D’Arruda, tác giả cuốn Financial Safari, có má»™t số lá»i khuyên cho những ngÆ°á»i cố gắng mở rá»™ng công việc kinh doanh vá»›i nguồn vốn có hạn: “Những bÆ°á»›c Ä‘i nhá» quan trá»ng hÆ¡n bÆ°á»›c nhảy lá»›n. Câu chuyện cổ vá» Thá» và Rùa là quá rõ ràng: Äừng chạy khi bạn có thể Ä‘i bá»™.”
• Không gian làm việc: Nếu bạn làm trong ngành bán lẻ. D’Arruda nói: “Nháºn thức là thá»±c tế, và ‘vị trí, vị trí và vị trí’ là câu nói phổ biến.” NhÆ°ng nếu bạn có thể chuyển đến vị trí bá»›t đắt Ä‘á» hÆ¡n mà khách hàng không phiá»n lòng, tại sao lại không?
• Nhân viên: “Nếu bạn cần sá»± giúp đỡ của há» và có thể chứng minh sá»± cần thiết cho chi phí thuê má»™t ngÆ°á»i má»›i, dù bằng cách nào, hãy thuê há».” Äó là lá»i khuyên của D’Arruda, nhÆ°ng ông cÅ©ng bổ sung thêm rằng má»—i nhân viên lại mang tá»›i nhiá»u dạng phí tổn khác nhau, vì thế bạn cần phải tính đến những Ä‘iá»u này khi quyết định tuyển má»™t nhân viên má»›i. “Má»™t quy tắc hay là nếu bạn thuê ai Ä‘ó vá»›i mức lÆ°Æ¡ng 10 Ä‘ô la má»™t giá», chi phí thá»±c sá»± bạn phải trả là vào khoảng từ 16 đến 20 Ä‘ô la má»™t giá» sau khi tính tất cả các chi phí có liên quan tá»›i ngÆ°á»i nhân viên Ä‘ó.”
• Há»™i chợ thÆ°Æ¡ng mại: “Nhiá»u chủ doanh nghiệp bị huyá»…n hoặc bởi sá»± quảng bá phóng đại và vẻ ngoài quyến rÅ© cá»™ng vá»›i những Ä‘iá»u “đặc biệt” tại những sá»± kiện nhÆ° thế này và thá»±c hiện quá nhiá»u giao dịch mua bán. Việc đặt hàng quá nhiá»u có thể giết chết doanh nghiệp má»™t cách nhanh chóng.”
Bạn nên biết tại sao bạn lại tiêu tiá»n vào những thứ bạn không cần đến. Theo Jim Stroup, má»™t chuyên gia tÆ° vấn vá» quản lý và là tác giả cuốn Managing Leadership, cho biết bạn có thể là nạn nhân của chứng “sợ chuyên môn”. Nó cÅ©ng cùng má»™t chứng bệnh mà những ngÆ°á»i thích quản lý vi mô mắc phải. Stroup nói: “Những doanh nhân có ý tưởng là những ngÆ°á»i sẽ phát đạt… Ä‘ôi khi, trong hào quang của trí tuệ Ä‘ã được công nháºn, cho rằng trí tuệ Ä‘ó mở ra má»i lÄ©nh vá»±c liên quan đến doanh nghiệp, từ marketing đến kế toán đến hoạt Ä‘á»™ng và quản lý, sá»± thiếu tôn trá»ng của bạn đối vá»›i những Ä‘á» xuất của bạn bè, nhà tÆ° vấn có thể là ngu ngốc và gây tác hại cho bản thân bạn.”
Săn Ä‘uổi má»i khách hàng
Sẽ là lãng phí các nguồn lá»±c khi dành tất cả thá»i gian, sức lá»±c và tiá»n bạc để săn Ä‘uổi từng khách hàng. Michael Lovas, ngÆ°á»i sáng láºp ra About People, má»™t hãng tÆ° vấn và Ä‘ào tạo tại Colbert, Washington chuyên giúp các công ty và doanh nhân hiểu, thu hút và liên lạc tốt hÆ¡n vá»›i khách hàng của há», cho biết: chỉ những “khách hàng lý tưởng” má»›i là những ngÆ°á»i bạn nên cố gắng tiếp cáºn.
Lovas cho rằng bạn nên cố gắng tìm hiểu những khách hàng thÆ°á»ng xuyên của mình thích Ä‘iểm gì ở sản phẩm hay dịch vụ mà bạn cung cấp. Hãy coi việc thu tháºp nháºn xét chi tiết từ khách hàng là Æ°u tiên, và chắt lá»c tất cả những thông tin Ä‘ó thành ba đến năm giá trị hàng đầu—cuối cùng bạn sẽ tìm hiểu ra đặc tính quan trá»ng nhất thu hút khách hàng đến vá»›i công ty bạn. Lovas cho biết: “Má»™t khi bạn Ä‘ã có những từ thông tin Ä‘ó, bạn có thể bắt đầu xây dá»±ng chiến lược marketing nhằm Ä‘úng những đối tượng nào Ä‘ánh giá cao cái mà sản phẩm hay dịch vụ của bạn mang lại.”
Äiá»u bạn thá»±c sá»± muốn là lá»±c lượng khách hàng thÆ°á»ng xuyên của bạn nghÄ© tá»›i bạn nhÆ° má»™t đối tác suốt Ä‘á»i, chứ không phải là má»™t nhà buôn vụ lợi chỉ mong kiếm tiá»n từ há» má»™t cách dá»… dàng. Olivia Fox Cabane, tác giả cuốn The Pocket Guide to Becoming a Superstar in Your Field (Sách hÆ°á»›ng dẫn bá» túi cách trở thành siêu sao trong lÄ©nh vá»±c của bạn), cảnh báo các thÆ°Æ¡ng nhân vá» việc “cố gắng quảng cáo vá»›i khách hàng vá» bất cứ thứ gì. Äó là cách nhanh nhất để hủy hoaij quan hệ vá»›i khách hàng tháºm chí trÆ°á»›c khi nó kịp hình thành. Má»i ngÆ°á»i không muốn bị bám theo để bán hàng.”
Dá»±a dẫm quá nhiá»u vào những nhân viên trụ cá»™t
Pam Holloway, đối tác kinh doanh của Lovas, nêu ra những Ä‘iểm mà phụ thuá»™c vào má»™t nhân viên trụ cá»™t có thể trở thành tai há»a: “Há» có thể bá» Ä‘i để kiếm việc khác, [hay trở thành nạn nhân của má»™t] tai nạn, ốm yếu hay tá» vong. Hầu hết các công ty Ä‘á»u không nghÄ© đến vấn Ä‘è này, nhÆ°ng nó vẫn luôn xảy ra. Chúng tôi Ä‘ã làm việc vá»›i má»™t công ty giấy, ở Ä‘ó má»™t nhân viên tối quan trá»ng trong việc báo thu tài khoản lên cÆ¡n Ä‘au tim. Toàn bá»™ quy trình báo thu bị ngừng trệ vì quá nhiá»u kiến thức quan trá»ng nằm cả trong đầu anh ta.”
DÄ© nhiên, nếu bạn chợt nháºn ra rằng mình thá»±c sá»± dá»±a quá nhiá»u vào má»™t nhân viên chủ chốt, có lẽ bạn Ä‘ang tá»± há»i: “Làm thế nào để sá»a đổi?”
Holloway đặt ra câu há»i: “Bạn có thưởng cho những nhân viên trụ cá»™t vì há» chia sẻ kiến thức và giúp đỡ ngÆ°á»i khác hay không? Hay là bạn thưởng cho há» khi làm tốt công việc?” Tuy nhiên, cô chỉ ra rằng Ä‘á»™i ngÅ© nhân viên của bạn có thể coi việc chia sẻ các kỹ năng vá»›i đồng nghiệp là má»™t cách tá»± loại mình ra khá»i cuá»™c Ä‘ua đến má»™t vị trí làm việc tÆ°Æ¡ng lai trong văn phòng. Cô còn thêm rằng cần có thá»i gian để má»™t nhân viên hÆ°á»›ng dẫn cho má»™t nhân viên khác mà không ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc của bản thân há», vì thế bạn phải làm cho việc Ä‘ó càng dá»… dàng vá»›i há» càng tốt.
Jim Crystal, chủ tịch đồng thá»i là giám đốc Ä‘iá»u hành công ty Frank Crystal & Co., má»™t hãng bảo hiểm nổi tiếng tại thành phố New York, khuyên nên mua bảo hiểm cho những ngÆ°á»i trụ cá»™t, Ä‘iá»u này sẽ bảo vệ các doanh nghiệp khá»i thất thoát vá» tài chính có thể xảy ra nếu má»™t nhân viên quan trá»ng bất chợt không thể thá»±c hiện nhiệm vụ. NhÆ° Crystal lý luáºn thì “Các công ty nên coi bảo hiểm cho những ngÆ°á»i trụ cá»™t là má»™t khoản đầu tÆ° vào nhân viên, cÅ©ng nhÆ° thành công và những ná»— lá»±c trong tÆ°Æ¡ng lai của công ty.”
Không kiểm soát được những con số của mình
Phil Wilkins, má»™t nhà tÆ° vấn tại Lexington, Kentucky, đồng thá»i là tác giả cuốn Own Your Business, Own Your Life: 21 Strategies for Becoming a Wealthy Entrepreneur (Sở hữu doanh nghiệp của bạn, sở hữu cuá»™c sống của bạn: 21 chiến lược để trở thành má»™t thÆ°Æ¡ng nhân giàu có), Ä‘Æ°a ra má»™t số lá»i khuyên để kiểm soát hoạt Ä‘á»™ng tài chính của công ty. Hầu hết Ä‘á»u liên quan đến sá»± tháºt không may là nếu bạn không có tÆ° duy tài chính, bạn cần phải trở thành ngÆ°á»i có tÆ° duy tài chính—hay ít nhất thuê được ai Ä‘ó làm giám đốc tài chính cho bạn.
NhÆ°ng nếu bạn muốn tá»± nghiá»n ngẫm các con số, Wilkins khuyên bạn nên tổ chức các cuá»™c há»p thÆ°á»ng kỳ để rà soát lại các số liệu bán hàng và chi phí. Wilkins, ngÆ°á»i sở hữu ba doanh nghiệp, gồm cả Diverse Wealth Systems, má»™t hãng tÆ° vấn và Ä‘ào tạo, tiến hành các cuá»™c há»p ban giám đốc hàng tuần và tá»± rà soát các số liệu bán hàng má»—i ngày.
Anh Ä‘á» nghị đầu tÆ° vào má»™t cuốn lịch kế hoạch cá nhân lá»›n và đặt các hóa Ä‘Æ¡n chính lên lịch hàng tháng, từ bảng lÆ°Æ¡ng và tiá»n trả cho các nhà cung ứng đế thuế doanh thu và tiá»n thuê hay thế chấp. Làm việc liên tục vá»›i ngân hàng hay tổ chức tài chính của bạn để có được tỉ lệ lãi suất vay tốt nhất có thể.
“Hãy thÆ°Æ¡ng lượng má»i thứ,” Wilkins tha thiết khuyên bạn. “Má»™t chủ doanh nghiệp là khách hàng rất có giá trị đối vá»›i má»™t tổ chức tài chính, [và] bạn có thể thúc đẩy Ä‘iá»u Ä‘ó biến thành lợi thế của bạn bằng cách yêu cầu những thứ nhÆ° nghiệp vụ ngân hàng riêng, kế hoạch bất Ä‘á»™ng sản và giảm lãi suất thế chấp nhà và doanh nghiệp, tất cả đồng thá»i vá»›i việc tăng lượng tiá»n quay vòng trong doanh nghiệp.”
Hãy xem, tất cả đếu có mối liên hệ vá»›i nhau: Há»c cách không tiêu tiá»n sai chá»—, và bạn sẽ kiểm soát được tốt hÆ¡n các con số tài chính. Ít quản lý vi mô Ä‘i và bạn có thể tạo nên nhiá»u nhân viên giàu kiến thức thay vì chỉ má»™t hay hai ngÆ°á»i. Thôi không săn Ä‘uổi tất cả các khách hàng nữa và bạn sẽ không tiêu tiá»n vào ít nhất là má»™t số chá»— sai. Lợi nhuáºn Æ°? Cải thiện bản thân, cải thiện doanh nghiệp của bạn.
Mâu thuẫn vá» cá tính
Terry Bacon, chuyên gia tÆ° vấn kinh doanh đồng thá»i là tác giả cuốn What People Want: A Manager’s Guide to Building Relationships That Work (Cái mà ngÆ°á»i ta muốn: HÆ°á»›ng dẫn các giám đốc xây dá»±ng những mối quan hệ hiệu quả) nháºn xét rằng Ä‘ôi khi, Ä‘iá»u hủy hoại công ty bạn có thể chính là sá»± tháºt giản Ä‘Æ¡n rằng bạn không phải là ngÆ°á»i phù hợp vá»›i má»i ngÆ°á»i. “Tôi Ä‘ã chứng kiến Ä‘iá»u này kkhas nhiá»u lần”.
Chủ yếu anh gặp phải những nhà quản lý vi mô. Khi khảo sát 500 nhân viên để viết sách, anh phát hiện ra rằng 87% muốn chủ của há» tin tưởng mình hÆ¡n bất cứ thứ gì khác, “và nhà quản lý vi mô rõ ràng là không làm được Ä‘iá»u Ä‘ó.” Ngoài ra còn có những đặc Ä‘iểm cá tính khác cần tránh: cá tính “theo Ä‘Æ°á»ng của tôi hay Ä‘Æ°á»ng cao tốc”, không đầu tÆ° tình cảm hay sá»± đầm ấm khi làm việc vá»›i nhân viên và đồng nghiệp, và quá Ä‘á» cao bản ngã của mình.
BÆ°á»›c đầu tiên trong quá trình thay đổi theo Bacon là nháºn thức. “Bạn cần phải biết rằng bạn chính là vấn Ä‘á».” Bacon khuyên bạn tham vấn má»™t chuyên gia tÆ° vấn kinh doanh khi cố gắng giải quyết vấn Ä‘á» do cá tính gây ra, nhÆ°ng anh cho rằng bất cứ loại chuyên gia tÆ° vấn hay bạn tâm tình nào mà bạn chá»n Ä‘á»u được, miá»…n là ngÆ°á»i này Ä‘áng tin cáºy và “giúp bạn nâng cao chiếc gÆ°Æ¡ng để nhìn rõ chính mình và nhìn thấy những gì Ä‘ang diá»…n ra.”
Bacon khuyên bạn ngồi nói chuyện thân máºt vá»›i từng nhân viên, hay ít nhất là những ngÆ°á»i chủ chốt, và bàn vá» mối quan hệ của bạn. Bạn phải há»i: Chúng ta Ä‘ang làm việc thế nào? Äiá»u gì là có hiệu quả, Ä‘iá»u gì không? Anh giải thích: “Äiá»u bạn cố gắng thá»±c hiện là má»™t cuá»™c trò chuyện mở, ở Ä‘ó ngÆ°á»i nhân viên cảm thấy thoải mái khi nháºn xét và biết rằng bạn sẽ không lên lá»›p há». Äó là má»™t trong những cách hay nhất để thá»±c sá»± hiểu được ngÆ°á»i khác nhìn nháºn bạn ra sao.”
Geoff Williams