Trên thÆ°Æ¡ng trÆ°á»ng, vì lợi ích kinh doanh, các doanh nhân buá»™c phải biết nói dối và biết chấp nháºn lá»i nói dối. Quan trá»ng là nói sao cho “ngá»t” và không vi phạm đạo đức kinh doanh.
Nói dối khéo léo là má»™t kỹ năng
Hãy tưởng tượng bạn Ä‘ang ở Nháºt Bản, đất nÆ°á»›c luôn Æ°u tiên hàng đầu môi trÆ°á»ng làm việc hòa hợp. Bạn, má»™t nhân viên báºc trung, rÆ¡i vào má»™t tình cảnh khó khăn: Sếp muốn biết tại sao lại có sá»± cháºm trá»… trong việc giao hàng. Bạn biết Ä‘ó là do lá»—i của đồng nghiệp. NhÆ°ng biết chỉ là để biết thế thôi bởi ở Nháºt, bạn phải tránh tuyệt đối làm bẽ mặt đồng nghiệp trÆ°á»›c mặt ngÆ°á»i khác nếu không muốn bị coi là kẻ hay chỉ trích và thiếu trưởng thành.
Váºy bạn phải làm gì?
Dù chẳng thú vị gì nhÆ°ng trong hoàn cảnh này, tốt nhất là hãy xin lá»—i sếp (dù rõ ràng bạn chẳng phải là ngÆ°á»i mắc lá»—i). Tá»± nghÄ© ra Ä‘ôi lá»i nói dối có thể chấp nháºn được. Vấn Ä‘á» vá»›i sếp Ä‘ã xong, bạn hãy nói chuyện riêng vá»›i ngÆ°á»i đồng nghiệp kia. Nếu anh ta biết chÆ¡i đẹp, anh ta sẽ tá»± Ä‘i tìm sếp để thanh minh cho bạn.
Nói dối trÆ°á»›c Ä‘ám Ä‘ông vì lợi ích và danh dá»± của ai Ä‘ó là má»™t việc nên làm.
Khi “Có” không có nghÄ©a là “Có”
Do nhiá»u ná»n văn hóa không chấp nháºn sá» dùng từ “Không” trong đối thoại hoặc Ä‘àm phán làm ăn nên ngÆ°á»i ta Ä‘ã tìm các cách khác để diá»…n đạt sá»± không đồng ý hoặc không hài lòng của mình. Và bạn cần biết Ä‘iá»u Ä‘ó
DÄ© nhiên, từ “Có” không nhất thiết đồng nghÄ©a vá»›i “Tôi đồng ý”. Từ này có thể được hiểu theo nghÄ©a gần hÆ¡n là “Tôi Ä‘ã nghe những gì anh nói”. Nếu bạn muốn gây áp lá»±c vá»›i má»™t đối tác là ngÆ°á»i Trung Quốc truyá»n thống, và anh ta muốn lẩn tránh, anh ta có thể nói: “Vấn Ä‘á» này khó khăn đấy” hoặc “Tôi không chắc rằng việc này sẽ khả thi”. Hãy khôn ngoan. Những câu nói này chính là cách nói “Không” lịch sá»± ở nhiá»u nÆ°á»›c châu Á.
Ở Ấn Äá»™, công việc kinh doanh mang tính cá nhân rất cao và được tiến hành tÆ°Æ¡ng đối uyển chuyển vá»›i lòng hiếu khách. Nếu bạn tạo được mối quan hệ cá nhân vá»›i khách hàng, khi cần có má»™t câu trả lá»i “Có” hoặc “Không” rõ ràng, nhiá»u khả năng đối tác Ấn Äá»™ của bạn sẽ nói: “Có, dÄ© nhiên rồi” mặc dù trong đầu anh ta Ä‘ang nghÄ© “Không”. Tại sao má»™t “ngÆ°á»i bạn” lại nói dối bạn?
Bởi vì từ “Không” ở Ấn Äá»™ mang hàm ý rất gay gắt. Những lá»i từ chối mang tính thoái thác được dùng phổ biến hÆ¡n và được coi là lịch sá»± hÆ¡n. CÅ©ng nhÆ° váºy, khi bạn má»i hỠđến tham dá»± má»™t sá»± kiện nào Ä‘ó và há» nói rằng: “Tôi sẽ cố gắng đến”, đừng ngạc nhiên nếu há» không đến.
Lẩn tránh từ “Không” cÅ©ng là má»™t kiểu phổ biến ở đất nÆ°á»›c Indonesia, nÆ¡i mà việc không đồng ý vá»›i ai Ä‘ó sẽ bị coi là bất lịch sá»±. Hầu hết ngÆ°á»i dân nÆ°á»›c này sẽ nói vá»›i bạn những gì há» nghÄ© bạn muốn nghe, thay vì mang đến cho bạn bất kỳ má»™t sá»± buồn khổ nào dù là nhá».
Bạn cần phải nháºn biết và phân biệt giữa má»™t câu từ chối lịch sá»±: “Có, nhÆ°ng tôi thá»±c sá»± có ý là không” vá»›i câu chấp thuáºn “Có!”. NgÆ°á»i bản địa ở Ä‘ây có tá»›i 12 cách nói “Không” vá»›i đối tác, và nhiá»u cách trong số Ä‘ó có “vá» bá»c” là “Có”. Hãy làm quen vá»›i Ä‘iá»u này.
Ở Anh thì không thế. Phần lá»›n ngÆ°á»i phÆ°Æ¡ng Tây ghét sá»± dối trá, lÆ°Æ¡n lẹo, thiếu rõ ràng trong kinh doanh. Tháºt ra những ngÆ°á»i Indonesia, ngÆ°á»i Ấn Äá»™,… không phải Ä‘ang nói dối bạn. Há» chỉ muốn thể hiện sá»± lịch sá»± theo tiêu chuẩn văn hóa của đất nÆ°á»›c há».
Äó là má»™t cách nói dối không hỠảnh hưởng đến đạo đức kinh doanh và chà đạp lên đối tác.