Thương hiệu và nền kinh tế số

Bạn có thể không sở hữu má»™t chiếc xe Ford, nhÆ°ng Google thì bạn không thể cưỡng lại khi sá»­ dụng Internet..

Mạng Internet má»›i qua tuổi 20 trẻ trung nhÆ°ng Ä‘ã kịp tác Ä‘á»™ng rá»™ng khắp và sâu sắc lên nền kinh tế toàn cầu.  Internet “co hẹp” không-thời gian kinh doanh. Nếu trÆ°á»›c Ä‘ây, khởi nghiệp ở  Mỹ cần vài thập ká»· để nếm những quả ngọt thÆ°Æ¡ng trường thì ngày nay, những cái tên Google, Yahoo, Amazon, Ebay, Facebook, My Space, Youtube… Ä‘ang thống trị nền kinh tế số lại có tuổi đời rất trẻ.  Hãng xe Ford Ä‘ã tồn tại hÆ¡n 100 năm mà hiện nay không thể so sánh được vá»›i đối thủ trẻ tuổi Google hay Yahoo về doanh số cÅ©ng nhÆ° tốc Ä‘á»™ tăng trưởng, và cả thị giá.

 
Cá»™ng đồng Internet toàn cầu đều không lạ về thành công của Google hay Yahoo, nhÆ°ng không nhiều người hiểu tường tận rằng má»™t “máy tìm kiếm” vá»›i giao diện Ä‘Æ¡n giản nhÆ° Google lại có doanh thu và lợi nhuận khổng lồ từ truyền thông, quảng bá thÆ°Æ¡ng hiệu trên mạng Internet.

 

Đế chế hùng mạnh nhÆ° Microsoft hay ngay cả Yahoo  đều Ä‘ang e ngại trÆ°á»›c những bành trÆ°á»›ng  của Google và những hệ thống há»— trợ hiện diện thÆ°Æ¡ng hiệu khác.  Điều ít chú ý từ thành công kỳ diệu mang tên Google là bản chất giản dị: Tạo hiện diện thÆ°Æ¡ng hiệu trên môi trường số Ä‘ang bùng nổ khắp nÆ¡i.

 

Hiện diện-Lan tỏa-Hiệu quả

 

Khi cần thông tin về đối tác, khách hàng, các nhà cung cấp dịch vụ hay các  thông tin giải trí bạn sẽ làm gì? Trên 80% người dùng internet sẽ sá»­ dụng công cụ tìm kiếm trá»±c tuyến để làm việc, tra cứu thông tin. Hình ảnh doanh nghiệp xuất hiện tại những vị trí quan trọng là con đường tốt nhất để  thu hút quan tâm  của khách hàng. Xu hÆ°á»›ng mạng xã há»™i, blog, các công cụ chia sẻ video, tài liệu Ä‘a chiều bùng nổ thì nhu cầu hiện diện thÆ°Æ¡ng hiệu ngày càng cần thiết. Nhịp sống hiện đại không cho phép dành nhiều thời gian tìm  hiểu kỹ càng trÆ°á»›c lúc sá»­ dụng dịch vụ, sản phẩm. Cường Ä‘á»™ hiện diện là yếu tố ảnh hưởng Ä‘áng kể tá»›i cảm xúc và quyết định tiêu dùng. Thế nên, không có gì khó hiểu khi việc xuất hiện thường xuyên, đều đặn trên các công cụ tìm kiếm, các website trung gian (há»— trợ quảng cáo, PR) không thể thiếu đối vá»›i doanh nghiệp trong nền kinh tế số.

 

Tốc Ä‘á»™ tăng trưởng truyền thông trên Internet Ä‘ang vượt rất nhanh so vá»›i các phÆ°Æ¡ng tiện truyền thống… Giá»›i phân tích kinh doanh khẳng định xu hÆ°á»›ng này vẫn tiếp tục tăng nhanh do khả năng lÆ°u trữ và liên kết tốt. Tivi, báo chí  hay tổ chức các sá»± kiện công chúng là hình thức doanh nghiệp truyền tải thông tin má»™t chiều, thời gian ngắn, lan tỏa hẹp. Còn Internet khiến quá trình truyền thông Ä‘iệp tá»›i cá»™ng đồng người rá»™ng khắp, liên tục, rá»™ng khắp và Ä‘an xen.

 

 Thế hệ web 1.0 Ä‘ã tạo ra hiệu ứng thông tin tốt, phục vụ nền tảng cho truyền thông, làm thÆ°Æ¡ng hiệu cho doanh nghiệp bằng các hình thức quảng cáo theo logo, mutimedia, bài viết, hay những quảng cáo trên công cụ tìm kiếm, công cụ trung gian (AdBrite, GoogleAd…). Nhu cầu lan tỏa thÆ°Æ¡ng hiệu trên mạng internet hình thành theo nhiều chiều, vá»›i doanh nghiệp-Ä‘ó có thể là website, blog bán hàng, má»™t hiện diện logo quảng cáo trên hệ thống quảng cáo trung gian hay là má»™t Ä‘oạn FEED (RSS) cập nhật thông tin. Vá»›i người tiêu dùng, sá»± lan tỏa là việc họ tìm kiếm thông tin về doanh nghiệp qua website, các diá»…n Ä‘àn, các ý kiến phản hồi của người dùng khác hay Ä‘Æ¡n giản chỉ là sở thích cá nhân. Bạn có thể thích má»™t bài báo, má»™t video quảng cáo trên TV, nhÆ°ng nếu không có hệ thống kỹ thuật số bạn không thể tiếp cận hay chia sẻ vá»›i bạn bè.

 

Các hệ thống web 2.0 (còn gọi là thế hệ Web++) Ä‘ã thay đổi theo hÆ°á»›ng cá nhân hóa, chia sẻ thông tin quan Ä‘iểm từ 2 chiều, giữa người sá»­ dụng và cá»™ng đồng internet, tạo ra sá»± liên kết  cần thiết, và lúc này doanh nghiệp vá»›i người tiêu dùng càng thu hẹp khoảng cách. Doanh nghiệp sẽ phải vận dụng nhiều công cụ thông minh để chinh phục khách hàng, từ việc nâng cấp hệ thống website, làm sá»± kiện thu hút cá»™ng đồng mạng cho đến thuê người viết blog về mình… Doanh thu của Google, Yahoo tăng trưởng khoảng 30-40% má»—i năm mà phần lá»›n từ việc bán những hiện diện thÆ°Æ¡ng hiệu trên công cụ tìm kiếm, các vị trí trên website, trên các công cụ IM (instant messenger) hay ý tưởng Ä‘á»™c Ä‘áo của  Alex Tew vá»›i milliondollarhomepage.com bán từng pixel vá»›i giá 1$.

 

Lượng người sá»­ dụng Internet tăng trưởng  20-30% má»—i năm và vào năm 2010 dá»± kiến 1,750 tá»· người sẽ sá»­ dụng Internet  trên toàn thế giá»›i . Chắc không doanh nghiệp nào lại nỡ bỏ qua cÆ¡ há»™i thÆ°Æ¡ng hiệu trong nền kinh tế số sáng tạo này.

 

Những tuyên ngôn làm thÆ°Æ¡ng hiệu

 

Trái ngược vá»›i sá»± sôi Ä‘á»™ng của nền kinh tế số thế giá»›i, Việt Nam dù Ä‘ã tiếp cận vá»›i Internet được 10 năm, các doanh nghiệp, người tiêu dùng Việt Nam vẫn Ä‘ang Ä‘i tìm những hiện diện thÆ°Æ¡ng hiệu số. Có lẽ chÆ°a bao giờ nền kinh tế số Việt Nam gia tăng mạnh mẽ bằng giai Ä‘oạn các doanh nghiệp bắt đầu tập quen vá»›i hiện diện mạng. Đã có lúc xuất hiện lời tuyên ngôn: “Doanh nghiệp phải có website” để giá»›i thiệu, quảng bá hình ảnh, cung cấp thêm thông tin cho khách hàng.

 

Do hệ thống thÆ°Æ¡ng mại, thanh toán Ä‘iện tá»­ chÆ°a phát triển nên website của doanh nghiệp (đầu tÆ° không Ä‘úng hÆ°á»›ng, Ä‘úng công nghệ) Ä‘ã bị “xếp xó” và sá»± hiện diện thÆ°Æ¡ng hiệu vẫn theo tình trạng “đầu voi Ä‘uôi chuá»™t”.

 

Khi nhận ra không chỉ má»™t website giải quyết được nhu cầu, các dịch vụ giá trị gia tăng  bắt đầu nở rá»™ mà Ä‘i tiên phong là dịch vụ quảng cáo trên các website tin tức, kinh doanh bằng banner, logo. Lại má»™t cuá»™c chạy Ä‘ua má»›i khi các website đứng trong hàng “top” luôn kín đặc chá»— vá»›i nhu cầu không hề ngừng nghỉ.

 

Nhiều công ty quảng cáo, truyền thông ra đời, trở thành trung gian cung cấp dịch vụ quảng cáo của Google, Yahoo hay các hãng quảng cáo trung gian khác để đặt banner, text (tài trợ theo dạng chữ) trên các công cụ này. Ở phía tiêu cá»±c, dịch vụ phát tán thÆ° rác (spam), các dịch vụ ăn gian bảng xếp hạng (Alexa, Google) cÅ©ng luôn được mời chào trên mạng chỉ vá»›i mục tiêu “phát triển thÆ°Æ¡ng hiệu” cho doanh nghiệp.

 

Cùng vá»›i các dịch vụ cung cấp ở trên, doanh nghiệp Việt Nam cÅ©ng tiếp cận vá»›i báo chí, diá»…n Ä‘àn mở để cung cấp bài viết PR, quảng bá hình ảnh của mình và doanh nghiệp coi quan hệ vá»›i báo chí là công cụ làm thÆ°Æ¡ng hiệu rất tốt. NhÆ°ng báo chí có mục tiêu chủ đạo là truyền thông và phải cân bằng giữa kinh tế-kinh doanh-xã há»™i và chính trị, do Ä‘ó việc nhiều doanh nghiệp cho rằng báo chí là cứu cánh cho thÆ°Æ¡ng hiệu Ä‘ã có thể bỏ qua những phân tích kinh doanh rất thá»±c tế. Dù có ích, PR quảng cáo trên công cụ này vấp phải hạn chế của các mẩu tin, tồn tại theo thời Ä‘iểm trong khi nhu cầu của họ là sá»± hiện diện lâu dài và liên tục trên kinh tế số.

 

Trên thá»±c tế, nếu bạn mua báo đọc buổi sáng (chắc chỉ vào những hôm ngại truy cập internet) thì cÅ©ng sẽ được nhìn cảnh người bán báo chủ Ä‘á»™ng vứt bỏ hàng xấp quảng cáo trong ruá»™t tờ báo lá»›n, nhÆ° thể xấp quảng cáo Ä‘ó Ä‘ang “làm phiền” người mua tờ báo. Điều lạ là chẳng thấy mấy ai ngăn cản việc Ä‘ó.

 

Phải chăng Ä‘ã tá»›i lúc các doanh nghiệp cần các hệ thống phát triển và chăm sóc thÆ°Æ¡ng hiệu hiệu quả và chuyên nghiệp hÆ¡n?

 

Bắt nhịp kinh tế số thế giá»›i, cÆ¡ há»™i cho Việt Nam vẫn còn?

 

Theo số liệu tham khảo từ Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), tính đến tháng 8/2007,   số người sá»­ dụng Internet ở Việt Nam là 17.220.812 người, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 20,46% dân số.Trong 6 tháng đầu năm 2007, số lượng người dùng Internet ở Việt Nam Ä‘ã tăng gần 11%, tá»· lệ người dùng trên tổng số dân Ä‘ã tăng từ 17,94% lên tá»›i 19,87%. Tổng số địa chỉ IP Ä‘ã cấp tăng gần gấp Ä‘ôi, từ 1.862.400 lên tá»›i 3.475.200, và tổng số tên miền .vn Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng tăng 6.956 tên, từ 36.619 lên 43.575.

 

Khảo sát má»›i nhất của Asia Digital Marketing Yearbook cho biết chỉ tính đến tháng 5/2007, số người sá»­ dụng Internet tại Việt Nam Ä‘ã vÆ°Æ¡n lên vị trí số 17 trong tốp 20 quốc gia có "cÆ° dân mạng" Ä‘ông nhất trên thế giá»›i. CÅ©ng theo báo cáo này, có đến 72% số người trong Ä‘á»™ tuổi 18 – 30 sá»­ dụng Internet thường xuyên để tán gẫu (chat); và 81% số người trong Ä‘á»™ tuổi 41-50 thường xuyên đọc tin tức trên Internet.

 

Việt Nam Ä‘ang trá»—i dậy, trở thành thị trường tiềm năng vá»›i bất kỳ  doanh nghiệp tổ chức trong và ngoài nÆ°á»›c. TrÆ°á»›c nhu cầu vừa xét, chúng ta cùng duyệt qua những site và hệ thống được “định  nghÄ©a” là tập trung phát triển thÆ°Æ¡ng hiệu số cho kinh doanh dÆ°á»›i Ä‘ây.

 

Lantabrand.com: sá»›m tham gia há»— trợ hiện diện thÆ°Æ¡ng hiệu tại Việt Nam từ năm 2004 vá»›i cách thức hÆ°á»›ng tá»›i sá»± chuyên nghiệp, Lantabrand đăng tải thông tin, kiến thức PR, nhờ thế thu hút được quan tâm từ phía công chúng, và những người yêu thích-quan tâm công việc này. Bản thân công ty Lantabrand cÅ©ng có các dịch vụ  thÆ°Æ¡ng hiệu. CÆ¡ cấu nhÆ° má»™t trang tin Ä‘iện tá»­ Ä‘ã và Ä‘ang hạn chế khả năng giao tiếp của Lantabrand. Sá»± Ä‘Æ¡n Ä‘iệu hiện tại chÆ°a thể tạo ra má»™t cá»™ng đồng thá»±c sá»± hiệu quả: “Không đạt trọng lượng tá»›i hạn để bùng nổ”. Trong má»™t thời gian dài, Lantabrand cÅ©ng không cho thấy sá»± Ä‘á»™t phá nào về công nghệ thÆ°Æ¡ng hiệu.

 

Thuonghieuviet.com.vn: Vá»›i mục tiêu xây dá»±ng, phát triển, quảng bá thÆ°Æ¡ng hiệu và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh tại Việt Nam, Cục Xúc tiến ThÆ°Æ¡ng mại phối hợp cùng Thời báo Kinh tế Việt Nam tổ chức “Triển lãm ThÆ°Æ¡ng hiệu Việt Nam trên Internet” tại địa chỉ www.thuonghieuviet.com.vn, được triển khai từ tháng 4/2003. Tại Ä‘ây các thÆ°Æ¡ng hiệu của Việt Nam được liệt kê theo ngành và có bảng xếp hạng thÆ°Æ¡ng hiệu Việt Nam thông qua bình chọn hàng năm. Website này chỉ dừng lại ở việc cung cấp thông tin về doanh nghiệp dÆ°á»›i dạng sÆ¡ lược, chÆ°a có các hoạt Ä‘á»™ng xúc tiến, há»— trợ doanh nghiệp hiện diện thÆ°Æ¡ng hiệu.

 

Saga: Kể từ tháng 2/2007, www.saga.vn nhanh chóng vÆ°Æ¡n lên trở thành mạng xã há»™i Internet về kinh doanh đầu tiên tại Việt Nam. SAGA cung cấp má»™t hệ thống thông tập trung vào kiến thức và kỹ năng kinh doanh. Hệ thống tăng trưởng 1.000% sau 6 tháng hoạt Ä‘á»™ng.

 

 Kết nối cá»™ng đồng kinh doanh lan tỏa mạnh mẽ của hệ thống Ä‘ang là tâm Ä‘iểm chú ý của các doanh nghiệp trÆ°á»›c nhu cầu quảng bá hình ảnh-thÆ°Æ¡ng hiệu. SAGA cÅ©ng có hiện diện rõ trong xã há»™i “thá»±c” qua cuốn sách “Văn Minh Làm Giàu & Nguồn Gốc Của Cải” được cá»™ng đồng kinh doanh Ä‘ánh giá cao gần Ä‘ây, cùng vá»›i các hoạt Ä‘á»™ng tÆ° vấn và há»— trợ khởi nghiệp-kinh doanh. Đây là  là hệ thống rất hứa hẹn cho tÆ°Æ¡ng lai xây dá»±ng thÆ°Æ¡ng hiệu số của doanh nghiệp Việt Nam.

 

Ngoài ra còn nhiều website của các tổ chức, doanh nghiệp cá nhân mở ra để quảng bá thÆ°Æ¡ng hiệu cho doanh nghiệp tại Việt Nam, các hình thức phổ biến là cung cấp vị trí đặt quảng cáo, bài viết PR, các dịch vụ gia tăng nhÆ° SEO (Tối Æ°u tìm kiếm website), tăng thứ hạng trên bảng xếp hạng gá»­i thÆ° tiếp thị (Spam)… và sá»± bùng nổ này kéo theo nhiều phiền toái, tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c từ người sá»­ dụng Internet.

 

Trào lÆ°u web++ Ä‘ã tạo ra môi trường trao đổi, cá nhân hóa nhÆ°ng lại tạo ra lá»— hổng lá»›n về thông tin nhÆ° sá»± lá»™n xá»™n,  thiếu định hÆ°á»›ng. Chắc chắn  hệ thống  Web thế hệ má»›i  sẽ là má»™t hệ thống bao gồm môi trường trao đổi, kết nối phục vụ nhu cầu thiết thá»±c của cuá»™c sống(công việc, kinh doanh) hÆ¡n là giải trí, phục vụ sở thích cá nhân.   Khi Ä‘ó xây dá»±ng  thÆ°Æ¡ng hiệu trên hệ thống số sẽ cần các nền tảng, ý tưởng Ä‘á»™t phá và má»™t cá»™ng đồng có văn hóa, uy tín. Cnet, ZdNet Ä‘ã thành công khi tạo dá»±ng hệ thống Ä‘ánh giá về sản phẩm công nghệ có tham gia chuyên gia và ý kiến người dùng. Cốt lõi của thành công chính là việc định hÆ°á»›ng người dùng ý thức, niềm tin vào thÆ°Æ¡ng hiệu của chính các website và sau là  những  thÆ°Æ¡ng hiệu có hiện diện và được cá»™ng đồng Ä‘ánh giá cao.

 

Xa hÆ¡n, rõ ràng không chỉ ở Việt Nam mà thế giá»›i cÅ©ng Ä‘ang cần hệ thống Ä‘ánh giá, phát triển thÆ°Æ¡ng hiệu cho doanh nghiệp trong má»™t mạng xã há»™i trên internet.

 

Theo Thomas Friedman, thế giá»›i Ä‘ang liên tục được “làm phẳng” nhờ vào sá»± phát triển của cá»™ng nghệ và quá trình R&D liên tục của loài người. Liệu có giải pháp nào tại  Việt Nam  tạo ra “kháng sinh thÆ°Æ¡ng hiệu” cho các doanh nghiệp Việt Nam trÆ°á»›c làn sóng bành trÆ°á»›ng của những con khủng long OO ( Minh họa cho Google và Yahoo).

 

Cho đến nay ngay cả trên thế giá»›i cÅ©ng vẫn còn những khoảng trống quyền lá»±c của má»™t hệ thống há»— trợ hiện diện thÆ°Æ¡ng hiệu có khả năng Ä‘áp ứng tối Ä‘a được nhu cầu của thị trường. CÆ¡ há»™i còn nguyên cho Việt Nam!!