Những phẩm chất làm nên nhà lãnh đạo (Phần 6)

 

Nếu nắm được phÆ°Æ¡ng pháp thích hợp, người ta có thể phát triển được trí tuệ cảm xúc của mình.

Kỹ năng xã há»™i

Ba yếu tố đầu tiên làm nên trí tuệ cảm xúc là các kỹ năng về sá»± tá»± quản bản thân (self-management). Hai yếu tố sau hết – tức là sá»± thấu cảm và kỹ năng xã há»™i – lại có liên quan đến khả năng làm chủ các mối quan hệ giữa mình vá»›i những người khác. Vá»›i vai trò là má»™t yếu tố cấu thành nên trí tuệ cảm xúc, kỹ năng xã há»™i không hề là thứ gì Ä‘ó Ä‘Æ¡n giản nhÆ° thoạt nghe.

Nó không Ä‘Æ¡n thuần chỉ xoay quanh tính cách thân thiện mặc dầu những người có kỹ năng xã há»™i ở các mức Ä‘á»™ cao thường hiếm khi nào có thái Ä‘á»™ nhỏ nhen, ác ý. Đúng hÆ¡n, kỹ năng xã há»™i là sá»± thân thiện có kèm theo nó má»™t mục Ä‘ích: thúc đẩy những người khác Ä‘i theo hÆ°á»›ng bạn muốn, dù Ä‘ó là thái Ä‘á»™ đồng tình về má»™t chiến lược tiếp thị theo đường hÆ°á»›ng má»›i, hoặc thái Ä‘á»™ hưởng ứng đối vá»›i việc cho ra đời má»™t sản phẩm má»›i.

Những người có kỹ năng xã há»™i thường tạo ra được má»™t phạm vi rá»™ng các mối quan hệ quen biết, và họ có tài tìm ra được tiếng nói chung vá»›i hết mọi loại người khác nhau – nói cách khác, họ có sở trường trong việc tạo ra tình trạng đồng thuận. Điều này không có nghÄ©a rằng họ không ngừng tìm cách xã há»™i hóa tiếng nói đồng thuận ấy, nhÆ°ng có nghÄ©a rằng họ luôn hành Ä‘á»™ng dá»±a theo cái giả thiết cho rằng không ai có thể má»™t mình mà hoàn tất được những việc quan trọng. Những người này luôn có sẵn cho mình má»™t mạng lÆ°á»›i các mối quan hệ, để khi cần làm việc gì Ä‘ó thì họ có thể dùng đến được.

So vá»›i các yếu tố khác trong trí tuệ cảm xúc, thì kỹ năng xã há»™i nằm ở vị trí cao nhất. Thường dá»… làm chủ được cách rất hiệu quả các mối quan hệ khi ta hiểu rõ và kiểm soát được các thứ cảm xúc nÆ¡i chính bản thân và có thể cảm thấu được tâm tÆ° tình cảm của những người khác. Ngay cả Ä‘á»™ng lá»±c thúc đẩy cÅ©ng góp tay vào việc kiến thiết nên kỹ năng xã há»™i.

Phải nhá»› rằng những người được thúc đẩy do lòng khát khao đạt đến thành tá»±u thường dá»… có thái Ä‘á»™ lạc quan, cả trong những lúc phải đối diện vá»›i tình trạng thoái bá»™ hoặc thất bại. Khi ta có tinh thần lạc quan, thì "nhiệt lá»±c" của ta sẽ tỏa lan khắp trên các cuá»™c đối thoại cùng các cuá»™c giao tiếp xã há»™i khác ta thường gặp trong đời sống hằng ngày.

Vì là kết quả phát xuất từ các yếu tố khác trong trí tuệ cảm xúc, nên kỹ năng xã há»™i là thứ ta có thể dá»… dàng nhận ra, bởi nó cÅ©ng mang các nét đặc trÆ°ng của các yếu tố trí tuệ cảm xúc ta Ä‘ã xem xét qua.

Chẳng hạn, những người có kỹ năng xã há»™i thường tỏ ra tinh thông nghệ thuật quản lý Ä‘á»™i ngÅ© – tức là họ có khả năng thấu cảm trong thế giá»›i công việc. CÅ©ng thế, họ là những người lão luyện về khả năng thuyết phục người khác – má»™t khả năng cho thấy có sá»± kết hợp giữa ý thức về bản thân, khả năng tá»± chủ và thấu cảm. Vá»›i các kỹ năng ấy, những người có tài thuyết phục thường biết, thí dụ, lúc nào thì nên dùng đến tình cảm và lúc nào thì nên dùng đến lý trí. Và khi được thể hiện rõ ra ngoài, Ä‘á»™ng lá»±c thúc đẩy sẽ làm cho những người có kỹ năng xã há»™i trở thành những người có khả năng hợp tác tuyệt vời; ngọn lá»­a Ä‘am mê họ dành cho công việc sẽ tỏa lan sang đến những người khác chung quanh.

Tuy nhiên, có Ä‘ôi khi, kỹ năng xã há»™i biểu lá»™ mình ra dÆ°á»›i những hình thức đặc trÆ°ng mà các yếu tố trí tuệ cảm xúc khác lại không có được. Chẳng hạn, Ä‘ôi lúc, có thể những người có kỹ năng xã há»™i dường nhÆ° chẳng Ä‘ang làm má»™t công việc gì cả trong giờ làm việc ở công ty họ. Có vẻ nhÆ° họ Ä‘ang rá»—i thì giờ lắm vậy – tán gẫu những chuyện không Ä‘âu ở hành lang vá»›i các đồng nghiệp khác, hoặc vui giỡn cười Ä‘ùa vá»›i những người làm ra vẻ Ä‘ang làm việc nhÆ°ng thá»±c ra Ä‘ang làm các chuyện linh tinh khác.

Dù vậy, không mang kiểu suy nghÄ© cho rằng mình nhất thiết phải giá»›i hạn lại phạm vi các mối quan hệ, những người có kỹ năng xã há»™i thường tìm cách mở rá»™ng việc kiến thiết các mối liên hệ giao tiếp, bởi họ biết rằng có thể sẽ có ngày nào Ä‘ó, họ cần đến sá»± giúp đỡ từ những người họ Ä‘ang tiếp xúc làm quen trong chính hôm nay.

Thí dụ, hãy xem xét trường hợp má»™t người Ä‘iều hành bá»™ phận chiến lược tại má»™t hãng sản xuất máy tính có quy mô toàn cầu. Vào năm 1993, anh tin chắc rằng trong tÆ°Æ¡ng lai, đường hÆ°á»›ng hoạt Ä‘á»™ng của công ty mình sẽ có dính dáng đến lÄ©nh vá»±c Internet. Suốt quãng thời gian đến má»™t năm sau Ä‘ó, anh Ä‘ã tìm ra được những người có cùng cái nhìn vá»›i anh, và anh Ä‘ã dùng kỹ năng xã há»™i mình có mà quy tụ lại và thiết lập nên được má»™t cá»™ng đồng mạng ảo – bao gồm rất nhiều người thuá»™c nhiều trình Ä‘á»™, lÄ©nh vá»±c công tác, và trong nhiều quốc gia – cùng chia sẻ má»™t quan Ä‘iểm chung về vấn đề ấy.

Tiếp đến, anh dùng Ä‘á»™i ngÅ© không chính thức này và cho ra đời má»™t trang web liên hiệp. Không có ngân sách hay được công nhận chính thức, nhÆ°ng bằng sáng kiến và ná»— lá»±c hành Ä‘á»™ng của mình, anh Ä‘ã đăng ký cho công ty mình tham gia má»™t cuá»™c há»™i nghị thường niên trong ngành công nghiệp Internet. Kêu gọi sá»± hưởng ứng và thuyết phục được các bá»™ phận khác nhau trong công ty Ä‘óng góp cho quỹ hoạt Ä‘á»™ng của mình, anh Ä‘ã tuyển được hÆ¡n 50 người từ hàng tá bá»™ phận ấy để tham gia há»— trợ cho việc quảng bá công ty tại cuá»™c há»™i nghị kia.

Và kết quả rất Ä‘áng lÆ°u ý: trong vòng má»™t năm sau cuá»™c há»™i nghị lần ấy, Ä‘á»™i ngÅ© của người Ä‘iều hành này Ä‘ã thiết đặt được má»™t nền móng vững chắc để cho ra đời bá»™ phận đầu tiên chuyên về lÄ©nh vá»±c Internet trong công ty anh, và anh chính thức được đặt vào chức vụ Ä‘iều hành bá»™ phận má»›i này. Và để làm được nhÆ° vậy, không tuân theo những gì có tính cách thói lệ, người quản lý này Ä‘ã tìm cách đẩy mạnh và duy trì các mối quan hệ vá»›i người này người kia thuá»™c mọi bá»™ phận khác nhau trong tổ chức của mình.

Kỹ năng xã há»™i có được nhìn nhận nhÆ° là yếu tố cốt lõi trong nghệ thuật lãnh đạo ở hầu hết các công ty hay không? Câu trả lời là có, đặc biệt khi Ä‘em nó so sánh vá»›i các yếu tố khác trong trí tuệ cảm xúc. Có vẻ nhÆ° bằng trá»±c giác, ai cÅ©ng biết rằng các nhà lãnh đạo cần phải biết cách làm chủ sao cho có hiệu quả các mối quan hệ của mình; không nhà lãnh đạo nào là má»™t hòn đảo cô Ä‘á»™c.

Nói cho cùng, má»™t nhà lãnh đạo có bổn phận phải biết dùng người này kẻ kia để hoàn tất các công việc, và để làm được nhÆ° vậy thì nhà lãnh đạo ấy cần phải có kỹ năng xã há»™i. Má»™t nhà lãnh đạo không có khả năng thấu cảm sẽ không thể có được kỹ năng xã há»™i. Và Ä‘á»™ng lá»±c thúc đẩy của má»™t nhà lãnh đạo sẽ hóa vô dụng nếu ông ta không đủ khả năng lan truyền nhiệt huyết của mình đến mọi người khác trong tổ chức. Kỹ năng xã há»™i giúp các nhà lãnh đạo thể hiện ra được trí tuệ cảm xúc của mình trong công việc.

Sẽ là dại dá»™t nếu cứ quả quyết rằng chỉ số thông minh và khả năng chuyên môn không hề Ä‘óng lấy má»™t vai trò quan trọng nào trong nghệ thuật lãnh đạo. Tuy thế, cÅ©ng phải nói cho rõ rằng nghệ thuật lãnh đạo hẳn sẽ còn có chá»— khiếm khuyết nếu thiếu mất Ä‘i má»™t thành phần quan trọng khác là trí tuệ cảm xúc.

Từng có lúc người ta cho rằng các yếu tố trí tuệ cảm xúc là thứ phẩm chất mà má»™t nhà lãnh đạo doanh nghiệp "có được thì tốt." Tuy nhiên, giờ Ä‘ây, vá»›i những gì Ä‘ã thấy được qua cuá»™c khảo sát về năng suất làm việc, chúng ta biết rằng chúng là thứ phẩm chất mà các nhà lãnh đạo "buá»™c phải có má»›i được."

(còn nữa)

– Nghiên cứu của tác giả Daniel Goleman trên Harvard Business Review –

nguồn: tuanvietnam.net