Xuất hiện ở Việt Nam muá»™n hÆ¡n marketing và sales (bán hàng), nhưng đến nay, khái niệm trade marketing (tiếp thị thương mại) Ä‘ã trở thành công cụ cạnh tranh hữu hiệu cá»§a doanh nghiệp trên mặt tráºn phân phối sản phẩm thông qua các đơn vị trung gian. Nếu marketing nhắm đến khách hàng mục tiêu qua các phương tiện truyá»n thông, thì trade marketing lại quan tâm đến ngưá»i tiêu dùng và ngưá»i bán hàng tại Ä‘iểm bán sản phẩm.
Tư duy vá» khu vá»±c mua hàng
Song song vá»›i việc thá»±c hiện các chính sách chiết khấu, thưởng theo chỉ tiêu doanh thu cho Ä‘iểm bán hàng, hiện nay doanh nghiệp Ä‘ã ná»— lá»±c trong việc há»— trợ các hoạt động quảng cáo, khuyến mãi…- gá»i chung là trade marketing.
Trade marketing là má»™t bá»™ pháºn làm trung gian cho phòng sales và phòng marketing cá»§a doanh nghiệp. Phòng sales thì lo đẩy hàng từ công ty xuống nhà phân phối, còn phòng marketing có nhiệm vụ kéo ngưá»i tiêu dùng đến mua. Riêng phòng trade marketing thì thá»±c hiện các biện pháp để khách hàng nháºn biết sản phẩm tại cá»a hàng tốt nhất (tiếp Ä‘ón ngưá»i tiêu dùng).
Äối vá»›i phòng sales, hàng không có sẵn tại Ä‘iểm bán thì không bán được. Còn đối vá»›i phòng trade marketing, dù hàng có sẵn tại Ä‘iểm bán, nhưng không sẵn sàng trưng bày cho khách hàng tiếp cáºn thì vẫn không bán được. Do váºy, các chương trình trưng bày sản phẩm có thưởng, triển khai các váºt phẩm quảng cáo dành cho nhà phân phối hay các đại lý là trách nhiệm cá»§a trade marketing.
Hoạt động trade marketing gắn liá»n vá»›i chiến lược phân phối cá»§a doanh nghiệp, má»—i chiến lược phân phối khác nhau sẽ quyết định các phương pháp triển khai trade marketing khác nhau.
Khu vá»±c mua hàng (Point Of Purchase – POPs) là nÆ¡i mà ngưá»i mua ra quyết định mua. Trong thương mại truyá»n thống, POPs nhìn chung là thụ động, hoạt động như má»™t ống dẫn để di chuyển sản phẩm từ nhà sản xuất đến ngưá»i tiêu dùng. Ngày nay, hiểu biết và tác động đến các POPs là rất quan trá»ng, nhằm làm cho thương hiệu luôn được lá»±a chá»n.
Mục Ä‘ích cá»§a việc tác động đến POPs là để đảm bảo rằng trước khi hoặc tại khi ngưá»i mua ra quyết định mua hàng, thương hiệu sản phẩm cá»§a công ty sẽ được nhắc đến nhiá»u hÆ¡n những đối thá»§ cạnh tranh.
NÆ¡i diá»…n ra quyết định mua hàng thưá»ng là quầy – kệ chính cố định, đầu kệ, nÆ¡i tính tiá»n, ụ trưng bày… Khu vá»±c mua hàng ảnh hưởng lá»›n đến sá»± thành công hay thất bại cá»§a các hoạt động marketing.
Chiến thắng ở khu vá»±c mua hàng là chìa khóa thành công cá»§a nhãn hàng. Việc đặt sản phẩm ở Ä‘úng nÆ¡i và Ä‘úng vị trí là việc quan trá»ng hàng đầu để giành lấy những khách hàng trung thành.
Doanh nghiệp có thể giành chiến thắng tại Ä‘iểm mua hàng bằng cách phát huy tối Ä‘a cÆ¡ há»™i để ngưá»i tiêu dùng lá»±a chá»n sản phẩm. Chẳng hạn, tối Ä‘a hóa cÆ¡ há»™i bằng cách đặt Ä‘úng sản phẩm, Ä‘úng bao bì, mức giá thích hợp tại Ä‘úng cá»a hiệu, ở Ä‘úng tầm nhìn cá»§a ngưá»i mua hàng.
Cuá»™c Ä‘ua giành “cứ Ä‘iểm” và “cắm cá»”
Tại Ä‘iểm bán hàng, má»™t sản phẩm chỉ có vài giây để thu hút sá»± chú ý cá»§a ngưá»i mua. Do Ä‘ó, yếu tố quan trá»ng hàng đầu trong trưng bày là sản phẩm phải được nhìn thấy dá»… dàng. Muốn váºy, trước tiên phải chá»n Ä‘úng vị trí. Cho dù sản phẩm cá»§a doanh nghiệp có bao bì bắt mắt, nhưng nếu để sai vị trí thì cÅ©ng không có cÆ¡ há»™i được nhìn thấy.
Vị trí lý tưởng nhất là ngang tầm mắt cá»§a ngưá»i tiêu dùng. Ngoại trừ sản phẩm cá»§a má»™t thương hiệu thuá»™c dạng “sốt” hàng, ngưá»i mua sẽ không tá»± tìm kiếm những sản phẩm ở táºn trên đỉnh hoặc dưới Ä‘áy cá»§a quầy hàng.
Vị trí trưng bày tốt tại cá»a hiệu được ví như loại “bất động sản đặc biệt” có giá trị lá»›n. Các doanh nghiệp Ä‘ang Ä‘ua tranh để tìm được vị trí đẹp, vị trí “Ä‘áº¯c địa” nhằm tiếp cáºn nhanh nhất khách hàng khi há» bước vào cá»a tiệm. Từ việc đặt mua chá»— ở từng cá»a hiệu đến việc chi trả cho công tác trưng bày ngày càng được quan tâm, làm cho ngân sách trade marketing ngày càng tăng.
Cuá»™c Ä‘ua giành “cứ Ä‘iểm” tại cá»a hiệu và “cắm cá»” (trưng bày sản phẩm) vốn là công việc không được phép mệt má»i cá»§a đội ngÅ© sales và trade marketing.
Ấn tượng đầu tiên là má»™t lợi thế khi ngưá»i mua tiếp cáºn sản phẩm tại Ä‘iểm bán. Tại Ä‘iểm bán, doanh nghiệp phải sá» dụng các phương tiện trưng bày và nghệ thuáºt sắp đặt để quảng bá cho sản phẩm hoặc thương hiệu.
Hoạt động này giúp cá»§ng cố quyết định cá»§a ngưá»i mua theo hướng có lợi cho nhà bán lẻ, và Ä‘óng vai trò rất lá»›n trong thành công chung cá»§a thương hiệu má»™t chương trình tiếp thị và nhà bán lẻ.
Theo Ogilvy Action, má»™t công bố vào tháng 11/2008 cho thấy, trên 6.000 ngưá»i tiêu dùng tại Mỹ nháºn định rằng việc trưng bày bên trong cá»a hàng có hiệu quả hÆ¡n cả giảm giá.
Trong số 29% ngưá»i mua hàng má»™t cách ngẫu nhiên, có đến 18% cho biết há» bị ảnh hưởng bởi sá»± trưng bày trong cá»a hàng, 24% bị lôi kéo bởi việc trưng bày ở các dãy kệ bên ngoài, chỉ 17% là bị tác động bởi chính sách khuyến mãi, giảm giá.
Còn trong số 39% ngưá»i mua hàng có ý định từ trước và quyết định chá»n mua tại cá»a hiệu, có 31% bị ảnh hưởng bởi việc trưng bày trong cá»a hàng, chỉ 28% bị ảnh hưởng bởi khuyến mãi và giảm giá…
Bắt đầu từ thói quen tiêu dùng
Thói quen cá»§a ngưá»i tiêu dùng (đặc biệt là phụ nữ) là thưá»ng quyết định mua hàng má»›i tại Ä‘iểm bán (dù trước Ä‘ó không có nhu cầu). Váºy nên, việc đưa ra các quyết định trưng bày hàng hóa hợp lý sẽ tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi cho ngưá»i tiêu dùng khi há» lá»±a chá»n sản phẩm cần thiết.
Tại Việt Nam, ngưá»i tiêu dùng thưá»ng lá»±a chá»n sản phẩm theo trình tá»±: nhãn hàng, chá»§ng loại, kích thước bao bì…, do váºy, các sản phẩm cần được trưng bày theo cách mà há» mong muốn.
Theo Công ty Nghiên cứu thị trưá»ng Ac-Neilson, năm 2008, ngưá»i Việt Nam vẫn còn thói quen Ä‘i chợ má»—i ngày, và chỉ Ä‘i siêu thị bình quân 2 lần/tháng. Thá»i gian mua sắm phổ biến nhất là 8:00-9:00 sáng. 51% ngưá»i được há»i cho biết há» dành hÆ¡n 30 phút cho má»—i lần mua sắm, 39% ngưá»i dành từ 30-60 phút và chỉ 9% ngưá»i sẵn sàng mua sắm hÆ¡n 1 giá».
Bên cạnh Ä‘ó, việc tiện đưá»ng cÅ©ng là má»™t yếu tố quan trá»ng cho ngưá»i tiêu dùng. Äa số ngưá»i tiêu dùng Ä‘i mua hàng má»™t mình (82%). 59% ngưá»i được há»i mua hàng má»—i ngày… Những thông tin này khá quan trá»ng cho phòng trade marketing khi thiết kế các chương trình trưng bày hay khuyến mãi dành cho ngưá»i tiêu dùng tại Ä‘iểm bán.
Và chương trình há»— trợ bán hàng
Vá»›i trade marketing, dù là há»— trợ tung sản phẩm má»›i hay thá»±c hiện chiến lược bao phá»§ lần đầu ra thị trưá»ng, Ä‘á»u cần đến các chương trình há»— trợ bán hàng, đặc biệt là các váºt dụng quảng cáo cần thiết.
Các váºt phẩm bán hàng được xem là “bá»™ đồ nghá»” cá»§a sales, là phương tiện trung gian thuyết phục khách hàng quyết định mua sản phẩm. Chính vì váºy, khi thiết kế váºt phẩm bán hàng không nên sÆ¡ sài, làm cho có, mà phải lấy ấn tượng ban đầu cá»§a ngưá»i tiêu dùng làm trá»ng để có những thiết kế phù hợp. Äối vá»›i các doanh nghiệp nhá», ngân sách ít thì làm ít, nhưng không được đại khái, qua loa…
Thêm má»™t hoạt động không thể thiếu nữa là khuyến mãi cho cá»a hiệu, nhằm gia tăng độ bao phá»§, giảm lượng hàng tồn kho và ứng phó vá»›i đối thá»§ cạnh tranh.
DÄ© nhiên, việc khuyến mãi đối vá»›i kênh phân phối không dá»… dàng, Ä‘òi há»i doanh nghiệp phải trả lá»i hàng loạt câu há»i, như khuyến mãi vào lúc nào, khuyến mãi cái gì, khuyến mãi như thế nào, khuyến mãi để đạt doanh số bao nhiêu…; làm thế nào để ngưá»i tiêu dùng nháºn biết được chương trình khuyến mãi, yếu tố nào giúp tăng doanh số, lợi nhuáºn…; sản phẩm nào phù hợp vá»›i từng chương trình; chương trình khuyến mãi nào giúp tăng lượng khách hàng trung thành cho sản phẩm, các loại hình khuyến mãi nào cho khách hàng không thích giảm giá…
Thá»±c tế cho thấy, khuyến mãi là công cụ hiệu quả, nhưng đồng thá»i cÅ©ng là con dao hai lưỡi trong kinh doanh. Khuyến mãi có thể kích thích cá»a hiệu tăng trưởng doanh số, nhưng cÅ©ng có thể làm cho sản phẩm hay giá bán trở nên tồi tệ hÆ¡n. Chưa hết, việc khuyến mãi vá» giá cho các sản phẩm má»›i (hay dẫn đầu thị trưá»ng vá» doanh số) thưá»ng làm cho sản phẩm trở nên rẻ tiá»n trong mắt khách hàng…
Tóm lại, trade marketing là má»™t chuá»—i hoạt động marketing há»— trợ trá»±c tiếp cho bán hàng diá»…n ra tại Ä‘iểm bán. Trade marketing sẽ trở thành má»™t công cụ nuôi dưỡng quá trình phân phối, nếu doanh nghiệp biết cách triển khai hiệu quả.
nguồn: doanhnhansaigon.vn